Berrirakurtzen
2017ko urtarrilaren 3an, Jone San Martinek honako hau esan zuen Berria egunkarian: “Gure mugek azaleratzen dute gure sormena ere”. Edu Zelaietak, aldiz, zera irakurri zuen: “Gure sormenak azaleratzen ditu gure mugak ere”.
Egitura eta hitz berberak dituzten bi esaldi hauek esanahi ezberdina dute. Irakurketa bihurri baten ondorioz, gogoak hitzekin jolasteko asmoa duela ematen du. Gaizki begiratutako horiei etekina atera nahi die idazle gasteiztarrak, eta hori da, hain zuzen, Basque Misreadings erakusketaren bidez egin nahi duena: gaizki irakurritakoei zentzu bat ematea.
Hizkiekin, testuekin eta literaturarekin, beste mundu batera eraman nahi gaituenarekin elkarlanean, Eneko Ugarte artista plastikoa dugu. Arabarrak eman dio forma erakusketari. Zelaietak aukeratutako eta aldatutako testuak zentzu artistikoan berrinterpretatu ditu. Horretarako, hainbat disziplina baliatu du: zuri beltza, kromatikoa eta hiru dimentsioko piezak. Azkenengo hauek jendeak ukitzeko, sartzeko eta jolasteko artelanak dira.
Artelan horiei esker, Oihaneder Euskararen Etxeko erakusgela zuria koloreztatu da. Askotariko formak eta materialak dituzten sorkuntzak jasotzen dituzte hormek. Espazio osoan sakabanatzen dira artelanak, eta bakoitzak testu bat darama beheko aldean.
Hormetatik haratago, lurrean sakabanatuta daude Berria egunkariak. Bidexka bat irudikatzen dute eta paperez egindako antzerki batera eramaten gaituzte. Gelaren erdian, hiru dimentsioko kutxa zuri batzuk daude. Marrazki urdinak dituzte, baina desordenatuta daudenez ezin da jakin zein den artelan horren benetako irudia, gerturatzen direnen eskuek erabakiko dute zein den artelan horren benetako itxura.
Modu anitzetan ulertu daitezkeen testu horien lehenengo bi interpretazioek ematen diote norabidea esposizioari. Hala ere, beste bi artistak ere parte hartzen dute diziplinarteko saio honetan: Ane Gebarak eta Beñat Goitiak. Bi sortzaile gazteek haien irakurketa egiten dute testuen inguruan. Ipuin kontalariak, Zelaietaren irakurketaren guztiz kontrakoa egin du, bere ahozkotasunerako bertutea erakutsiz. Beñatek, aldiz, gitarra doinuen bidez helarazi digu bere interpretazio propioa.
Beraz, Gasteizko sortzaile hauen helburua irakurritakoak begiratzean gogoak nora eramaten gaituen erakustea da. Inolako zuzenketarik egin gabe irakurritakoari eduki bat egoztea. Hausnarketarako bide ezberdin bat proposatu nahi digute, jarrera kritikoz osatua eta umore kutsuarekin.
Dospordos-en argazkiak:
.jpg)
Zuzeneko musika gustatuz gero, ziur azken hamarkadan Eider Iturriagak egindako argazkiren bat ikusi duzula. Bere bi grinak uztartu ditu bermeotarrak: musika eta argazkilaritza. Eszenatoki batean hain azkar pasatzen den une hori harrapatzeko abilezia du, ikuslearen begietan... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Chantal Akerman zinegile eta lankidea hil eta hamar urtera, haren ondarea zabaltzen buru-belarri jarraitzen du Claire Atherton muntatzaileak. Gaurkoan, ordea, Athertoni bere ibilbideaz galdetu nahi izan diot bereziki. Gasteizen, Artium museoko areto batean hartu gaitu,... [+]
Bere sorkuntza grafikoa izugarria izan arren joan den mendeko azken hamarkadetan, baita bere eragina ere inguruko artista eta sortzaileengan, badirudi oraindik ere Juan Carlos Eguillor (Donostia, 1947- Madril, 2011) artistaren izena ezezaguna egiten zaigula. Horregatik, Bilboko... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
1920ko hamarkadan, Brasilgo hainbat artista, idazle eta pentsalarik bere herriarentzako nortasun propioa eta modernoa sortzeko proiektu kultural berritzaileari ekin zioten. Horrela, Oswald de Andrade poetak Brasilgo modernitate kulturala izango zenaren gidaliburu gisa Manifestu... [+]
Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
Behin batean, gazterik, gidoi nagusia betetzea egokitu zitzaion. Elbira Zipitriaren ikasle izanak, ikastolen mugimendu berriarekin bat egin zuen. Irakasle izan zen artisau baino lehen. Gero, eskulturgile. Egun, musika jotzen du, bere gogoz eta bere buruarentzat. Eta beti, eta 35... [+]
Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]