Toriek eta Laboristek botoen heren bat lortuko lukete bakoitzak, eta beste herena hauteskunde hauetan, Ingalaterran, Eskozian, Galesen eta Irlandako Iparraldean parte hartzen duten beste alderdi politikoen artean banatuko litzateke. Alderdi horien artean UKIP (Erresuma Batuko Alderdi Independentea), DUP (Ian Paisley-k sorturiko Alderdi Demokratiko Unionista), SNP (Eskozia-ko Alderdi Nazionalista) eta Sinn Fein daude.

Hauteskunde hauen fokua zentralizatua dago politika ekonomikoan eta ekonomia zein politika ekonomikoak gidatu beharko lituzketen eredu eta arrazoietan.

Duela gutxi Toriek eginiko adierazpenetan ondorengoa adierazi zuten: hauteskundeak irabaziz gero, Estatu Britainiarraren defizita murrizteko duten planak, 30 bilioi librako murrizketa gehigarriak aurreikusten zituela. Horietatik 12 bilioik, zerbitzu sozialetan izango lukete eragina. Zerbitzu sozialetako zein alorretan egingo dituzten murrizketok argitzeari uko egin diote Toriek. Dena den, ongizate gizartearen aurka zuzendu duten eraso ideologikoa kontutan hartuz, argi dago beraien helburua minusbaliatuak, behar bereziak dituzten umeak, epe luzeko gaixoak, adinduak eta arreta laguntzaileak izango direla.

Torien planen ondorioek hondamendia dakarte. Britainia Handiko ongizate estatua uste baino hondatuago dago. Egun 700.000 pertsona daude zero orduko kontratuekin (nagusiak deitzen duenean egiten dute lan). Era berean, Toriek, Britainia Handiak Europan jarraitu edo ez erabakitzea ahalbideratuko duen erreferenduma egiteko konpromisoa hartu dute, eta erabaki honek ere bere ondorioak izango ditu.

Aurreko hilabetean, Alderdi Laboristaren itzaleko kantzilerrak, Ed Balls-ek, murrizketa politikak babestea onartu zuen, nahiz eta hauek Torien eskalakoak baino txikiagoak izan. Gerora suerta daitekeen administrazio Laborista, murrizketak onartzearekin konprometitua dagoen seinale argia da aurrekoa.

Agertoki honetan, esanguratsua izan zen Nicole Sturgeon, Eskoziako SNP-ko buruak, murrizketei adierazitako ezezko borobila. Lehenengo bere alderdiak ospatu zuen udaberriko konferentzian, eta bigarrenez, ITV telebista kateak zuzenduriko buruzagien eztabaidan.

Egun, bi alderdi dira nagusi Irlandan zein Britainiar Estatuan murrizketen aurkako politikak defendatzen eta alternatiba ekonomikoak eta estrategia fiskalak babesten: SNP eta Sinn Fein. Esanguratsua da, hauteskunde hauen ondoren, SNP hirugarren edo laugarren indar politikoa izan daitekeela parlamentu britainiarrean.

Irlandako Iparraldean, hauteskunde hauetara aurkezten diren beste alderdiak eta Sinn Fein desberdintzen dituen ezaugarria ondorengoa da: berdintasunaren aldeko anbiguotasunik gabeko konpromisoa. Alderdi politiko unionista guztiak, Aliantzaren Alderdia barne, murrizketak onartzeko konpromisoa hartu dute. Izan ere, hauxe da Irlandako Iparraldeko gobernuaren baitan azken akordioa ez inplementatu izanaren arrazoia, zerbitzu sozialei eman beharreko babesa.

Azken erantzukizuna gobernu britainiarrak du. Erakunde politikoak, Irlandako Iparraldean aldaketa ahalbideratzeko ezarri ziren. Irlandako Iparraldeak bizi izan zuen gatazka gainditzen laguntzeko. Toriek aldiz, bost urte dela, sei konderrietarako ezarrita zegoen gastu publikoa 1,5 bilioitan murrizteko erabakia hartu zuten. Eta orain ere argi adierazi dute, aukera izanez gero, Irlandako Iparraldeari dagokion laguntza ekonomikoa murriztuko dutela. Gai honi dagokionez, gobernu Laborista batek izango lukeen jarrera ez dago zehaztua.

Bi aste dela, David Cameronek Belfastera eginiko bisitan, unionisten arteko itunari buruz galdetua izan ondoren, ez zuen galdera erantzun nahi izan. Toriek hamasei hautagai aurkezten dituzte Irlandako Iparraldean. Fermanagh South Tyrone eta Belfast iparraldeko barrutietan ez dira aurkeztuko. Nigel Dodds, DUP alderdi unionistako eta Tom Elliot, UUP alderdi unionistako kideak laguntzeko saiakera argia da azken hau. Sinn Feinek ordezkatzen duen uholdearen beldur dira.

Duda izpirik gabe, Toriak DUP alderdi unionista gorteiatzen dabiltza, bereziki garai batetik hona. Beraien asmoa gutxiengo gobernua osatzea da, eta ondoren, euren ekimenak UKIPen eta DUPen laguntza eta konfiantzarekin aurrera ateratzea.

Ideologikoki, DUP eta UUP alderdi unionistek murrizketen agenda ordezkatzen dutenekin bat egiten dute. Hauteskundeetarako duten itun zabala, sektarioa, negatiboa eta murrizketen alde daudenen aliantzaren aldekoa da. Eta itun zabal horren erdigunea, Cameronen Alderdi Kontserbadorea da. Langileria unionista behartsuari ez dio ezer eskaintzen, ez eta langabetuei edota behar gehien dutenei. Labur esanda, ez diote ezer eskaintzen Irlandako Iparraldeko gizarteari.

Beste modu batera esanda, unionismoak zera ordezkatzen du hauteskunde hauetan, ikuspegi politiko eza eta ekonomia okerra. Eta gainera, Toriek Irlandako Iparralderako egin nahi dituzten murrizketak ahalbideratzen dituzte.

Toriek eta unionistek ordezkatzen duten amildegirako bideak alternatiba du. Alternatiba horrek gizartean aliantzak sortu eta indarrean jarri nahi ditu, berdintasunaren alde egiten du eta murrizketen aurka dago. Etorkizun-sen, gidaritza eta estrategia hori da alternatiba. Datozen asteetan hauxe izan behar litzateke beraien burua aurrerakoitzat duten alderdi zein erakunde guztien atentzio gunea.

* Declan Kearney Sinn Feineko Exekutiba Nazionaleko kidea eta Parlamentu Britainiarrerako hautagaia da.

Itzulpena: Igor Letona.