Aurrerantzean euskara gutxiago entzungo da EITBren gaztelaniazko kateetan

  • Orain dela hilabete batzuk kaleratu zuen EITBk EHUrekin batera osatu duen EITBren Estilo Liburua. Ataletako baten izenburua da “Adierazpenen Hizkuntza-Tratamendua”. Euskara eta gaztelania kate batzuetan eta besteetan nola txertatu zehazten du, hainbat irizpide proposatuz (zenbat segundoz sar daitekeen, nola zuzendu elkarrizketatuei…).


2017ko ekainaren 13an - 11:01
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Kapituluan agertzen denaren oinarria 2016ko hasieran kaleratu zen izen bereko dokumentuan dago. Dokumentu hark eta bere abiapuntuak aurrerapausoa suposatu zuen, praktikan euskarari toki handiagoa eman zitzaiolako erderazko kateetan. Baina, gaur da eguna Estilo Liburuan ezarri diren irizpide berriek atzerapausoa ekarri dutena euskara normalizatzerako orduan.

Araudi berria aplikatuz gero, zailagoa izango da aurrerantzean euskara Radio Euskadi, ETB2 eta Radio Vitorian entzutea. Zergatik? Azpimarra dezagun aldaketa, biak aurrez aurre jarrita..

Sarrera: bakoitzean dagokion hizkuntza

Lehen:

EiTBk euskarazko eta gaztelaniazko kanalak ekoizten ditu (…). Hori ez da eragozpen EiTBk —euskararen normalizazioan eta prestigioan dagokion zereginari helduta— euskara ikusgai egin dezan gaztelaniazko kanaletan, batez ere orain, sustapen-planei esker euskal gizartearen parte geroz eta adierazgarriago batek bizitza publikoan eta pribatuan euskaraz egiten duen honetan.

Orain:

EiTBk euskarazko eta gaztelaniazko kanalak ekoizten ditu (…) EiTBko profesionalaren ardura izango da edukia emitituko den kanalari dagokion hizkuntzako adierazpenak lortzea, elkarrizketatuaren borondatea errespetatuta.

Elkarrizketatuari galdera: gaztelaniari ezetz egin beharra

Lehen:

Nola nahi duzu, euskaraz, gaztelaniaz, edo bietara?

Orain:

Hizkuntza bietan egingo dugu elkarrizketa?

Oztopo berriak: audientzia kaltetu gabe

Estilo Liburuak aurretik agertu ez ziren bi esaldi erantsi ditu:

  • Helburua da euskal gizartearen errealitate elebiduna ikusgai egitea eta euskara prestigiatzea, betiere interes informatiboaren eta audientzien kaltetan izan gabe.
  • Kazetariak hizkuntza bietan mintzatzera gonbidatuko du elkarrizketatua. Elkarrizketatuak hizkuntza bakarrean egitea aukeratzen badu, EiTBk errespetatu egingo du erabaki hori.
Mantentzen direnak: euskaraz gazteekin eta arnasguneetan

Estilo Liburuak mantendu egin ditu aurreko dokumentuan agertzen ziren hainbat puntu:

  • EiTBren euskara-planean jaso bezala, euskara lehenetsiko da aurretiko kontaktuan, batik bat solaskidea Euskal Herriko erakunde batekoa denean.
  • Politikari, artista, kirolari, aditu eta gainerako aurpegi ezagunak hedabideetan euskaraz hitz egiten ateratzeak hizkuntzari prestigioa eman diezaioke, interes informatiboari iruzur egin ezean, behintzat.
  • Haur, nerabe eta gazteen kasuan, euskarazko testimonioei emango zaie lehentasuna EiTBren hedabideetan. Berdin jokatuko da euskaraz jario erraza eta gaztelaniaz, ordea, komunikazio-ahalmen murritza dutenen kasuan.
  • Euskara nagusi den herrien kasuan, herriko bizitza ukitzen duten gaietan, euskarazko testimonioei emango zaie lehentasuna EiTBren hedabideetan.
Arazoa: ezezkoa eman beharra

Aldaketa nagusia elkarrizketatuari egin beharreko galderan datza. Lehen, elkarrizketatuari hiru aukera ematen zitzaizkion, euskara, gaztelania ala biak. Hala, erantzuna askea zen, bideratu gabea. Orain, aldiz, bi hizkuntzetan egiteko eskatzen zaio –galdera moduan–, eta beraz, euskaraz soilik egin nahi duenak “Ez” erantzun behar du. Ezaguna da euskaldun gehienek arazorik ez dutela jartzen erderaz egiteko eskatzen zaienean. Lehen erabaki bat hartzea zena, orain uko batetik hasten da. Gauzak horrela, erderazko telebista eta irratietan euskara gutxiago entzungo da.

Audientziari beldur

Estilo Liburuak audientzia uxatzeko beldurra aipatzen du. Zerikusia izan du euskararen presentzia gutxitzerako orduan nahiz eta 2015eko uztailean hau zioen EITBk: “Hainbat ikerketa eta txosten kualitatibok agerian utzi dute euskal audientziak begi onez ikusten duela euskarari leihoa zabaltzea gaztelaniazko hedabideetan, euskal gizartearen parte geroz eta adierazgarriago batek bizitza publikoan eta pribatuan euskaraz egiten duen honetan”. Txostenak ez dira argitaratu. Ez dakigu berrazterketa baten ondorioa izan den jarrera aldaketa.

Artikulu hau Oier Aranzabalek argitaratu du Zuzeu-n eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskara
2025-09-16 | Jon Torner Zabala
On.eus ataria sortu dute Ipar Euskal Herriko eragileek, euskararekin laguntzeko

"Ez da izango hainbeste iritziz beteriko webgunea, laguntzarako baliabideen bilduma baizik", azaldu digu Arantza Egigurenek, On.eus webgunearen arduradunetako batek. Astearte goizean aurkeztu dute Baiona Ttipian, On! sorgunean. Erabiltzaileak lau multzotan banatu... [+]


Euskalgintzarekin zubi lanak berreraiki nahi ditu EEPko zuzendari berriak

Ttitto Betbeder Euskararen Erakunde Publikoko zuzendari berriaren ustez kontzertazioa sustatu behar da euskalgintzarekin eta aholku batzordea biziarazi berriro.


2025-09-15 | Euskal Irratiak
Frantziar gobernua gabe baina elkarteen sustenguarekin iragan da EKEren administrazio kontseilua

Eztabaida gutirekin baina herriaren indarrarekin egin du bere administrazio kontseilua Euskal Kultur Erakundeak irailaren 13 honetan. 70 eta 80 elkarteen ordezkaritza hurbildu zen mobilizaziora, baina suprefeta eta DRACa gabe egin behar izan dute.

 


2025-09-12 | Sustatu
Euskararen Kultur Erakundea arriskuan finantzazio murrizketagatik; elkarretaratzea larunbatean

Euskal Kultur Erakundeak (EKE), Ipar Euskal Herriko euskarazko kulturaren eragile garrantzitsuenak, arriskuan dauka bere burua, eta elkarretaratze deitu du larunbaterako Uztaritzen. Frantziako Estatuaren laguntzetan 30.000 euroko murrizketa jasan dute 2025ean (udan jakinarazia),... [+]


Baionako merkatuan euskaraz eta gaskoiz aritzeko kanpaina abiatu dute

Orain Baionako merkatuko saltzaileek afitxa bidez jakinarazten dute euskaraz eta gaskoiz aritzeko prest direla. Baionako Herriko Etxeak duela bi urte abiatutako euskara plangintzaren ildotik ekintza abiatu du.


Ez Ferreirak, ez Bengoetxeak, ez Perezek

2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]


“Gasteiz Euskararen Hiria ekimena euskara erdigunean jartzeko eguna da”

Larunbat honetan Gasteiz Euskararen Hiria ekimenak hartuko du Gasteizko Andre Mari Zuriaren plaza. Goizean hasi eta gauera arte, “euskararen aldeko festa handia” izatea nahi dute euskalgintzako eragileek, kirol jarduerak, kultur emankizunak edo arratsaldeko... [+]


2025-09-10 | Imanol Epelde
Berriketa gutxi
Euskal. Jai.

Aste honetan, etxeko lanak jarriko dizkizuet. Hori gertatzen zaigu urte luzetan irakaskuntzan aritu garenoi: dena bihurtzen dugu arbel, etxeko lan eta ikas-egoera. Demagun euskal jai bat antolatu behar dugula herrian. Zer egitarau proposatuko dugu? Nola ospatu, dantzatu eta... [+]


2025-09-10 | Kanaldude
Su eta Gar izarrak
MULTIMEDIA - solasaldia

'Su eta Gar' musika talde baten izen bezala ezagutzen duzu? Orain, exoplaneta baten eta bere izarraren izena ere badela jakinen duzu. 'GJ 486' izarra, Virgo konstelazioan, eguzkitik 27 argi-urtera dagoen nano gorri bat da eta bere inguruan Lurra baino hiru aldiz... [+]


‘Esnatu ala hil’, kaleko euskaltzaleentzako liburua ondu dute Goikoetxeak eta Iurrebasok

Esnatu ala hil. Euskararen oraina eta geroa, diagnostiko baten argitan (Elkar) liburua argitaratu dute Garikoitz Goikoetxeak eta Iñaki Iurrebasok. Egileen helburua da gaur egun euskarak bizi duen egoera ulertzeko tresna bat eskaintzea, “ezinbestekoa delako aurrera... [+]


2025-09-08 | Ahotsa.info
Bideoa: Labaren irekiera festa ospatu dute Iruñean

Labaren itzulera ospatzeko festa antolatu dute egun osoan zehar. Broken Brothers Brass Band-en kalejirak Alde Zaharreko kaleak zeharkatu ditu Estafetaraino, ondoren lehiotik kantua izan da Amets Aranguren, Julen Goldarazena Flako, Idoia Tapia eta Oier Zuñigaren eskutik; eta... [+]


2025-09-05 | Sustatu
Itzulbide jarri dute martxan Osakidetzan, euskarazko lan-hizkuntza eraginkorragoa izateko

Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]


Ikasle nafarren %30ak ikasiko du aurten euskarazko D ereduan

Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.


Eguneraketa berriak daude