Aurrerantzean euskara gutxiago entzungo da EITBren gaztelaniazko kateetan

  • Orain dela hilabete batzuk kaleratu zuen EITBk EHUrekin batera osatu duen EITBren Estilo Liburua. Ataletako baten izenburua da “Adierazpenen Hizkuntza-Tratamendua”. Euskara eta gaztelania kate batzuetan eta besteetan nola txertatu zehazten du, hainbat irizpide proposatuz (zenbat segundoz sar daitekeen, nola zuzendu elkarrizketatuei…).


2017ko ekainaren 13an - 11:01
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Kapituluan agertzen denaren oinarria 2016ko hasieran kaleratu zen izen bereko dokumentuan dago. Dokumentu hark eta bere abiapuntuak aurrerapausoa suposatu zuen, praktikan euskarari toki handiagoa eman zitzaiolako erderazko kateetan. Baina, gaur da eguna Estilo Liburuan ezarri diren irizpide berriek atzerapausoa ekarri dutena euskara normalizatzerako orduan.

Araudi berria aplikatuz gero, zailagoa izango da aurrerantzean euskara Radio Euskadi, ETB2 eta Radio Vitorian entzutea. Zergatik? Azpimarra dezagun aldaketa, biak aurrez aurre jarrita..

Sarrera: bakoitzean dagokion hizkuntza

Lehen:

EiTBk euskarazko eta gaztelaniazko kanalak ekoizten ditu (…). Hori ez da eragozpen EiTBk —euskararen normalizazioan eta prestigioan dagokion zereginari helduta— euskara ikusgai egin dezan gaztelaniazko kanaletan, batez ere orain, sustapen-planei esker euskal gizartearen parte geroz eta adierazgarriago batek bizitza publikoan eta pribatuan euskaraz egiten duen honetan.

Orain:

EiTBk euskarazko eta gaztelaniazko kanalak ekoizten ditu (…) EiTBko profesionalaren ardura izango da edukia emitituko den kanalari dagokion hizkuntzako adierazpenak lortzea, elkarrizketatuaren borondatea errespetatuta.

Elkarrizketatuari galdera: gaztelaniari ezetz egin beharra

Lehen:

Nola nahi duzu, euskaraz, gaztelaniaz, edo bietara?

Orain:

Hizkuntza bietan egingo dugu elkarrizketa?

Oztopo berriak: audientzia kaltetu gabe

Estilo Liburuak aurretik agertu ez ziren bi esaldi erantsi ditu:

  • Helburua da euskal gizartearen errealitate elebiduna ikusgai egitea eta euskara prestigiatzea, betiere interes informatiboaren eta audientzien kaltetan izan gabe.
  • Kazetariak hizkuntza bietan mintzatzera gonbidatuko du elkarrizketatua. Elkarrizketatuak hizkuntza bakarrean egitea aukeratzen badu, EiTBk errespetatu egingo du erabaki hori.
Mantentzen direnak: euskaraz gazteekin eta arnasguneetan

Estilo Liburuak mantendu egin ditu aurreko dokumentuan agertzen ziren hainbat puntu:

  • EiTBren euskara-planean jaso bezala, euskara lehenetsiko da aurretiko kontaktuan, batik bat solaskidea Euskal Herriko erakunde batekoa denean.
  • Politikari, artista, kirolari, aditu eta gainerako aurpegi ezagunak hedabideetan euskaraz hitz egiten ateratzeak hizkuntzari prestigioa eman diezaioke, interes informatiboari iruzur egin ezean, behintzat.
  • Haur, nerabe eta gazteen kasuan, euskarazko testimonioei emango zaie lehentasuna EiTBren hedabideetan. Berdin jokatuko da euskaraz jario erraza eta gaztelaniaz, ordea, komunikazio-ahalmen murritza dutenen kasuan.
  • Euskara nagusi den herrien kasuan, herriko bizitza ukitzen duten gaietan, euskarazko testimonioei emango zaie lehentasuna EiTBren hedabideetan.
Arazoa: ezezkoa eman beharra

Aldaketa nagusia elkarrizketatuari egin beharreko galderan datza. Lehen, elkarrizketatuari hiru aukera ematen zitzaizkion, euskara, gaztelania ala biak. Hala, erantzuna askea zen, bideratu gabea. Orain, aldiz, bi hizkuntzetan egiteko eskatzen zaio –galdera moduan–, eta beraz, euskaraz soilik egin nahi duenak “Ez” erantzun behar du. Ezaguna da euskaldun gehienek arazorik ez dutela jartzen erderaz egiteko eskatzen zaienean. Lehen erabaki bat hartzea zena, orain uko batetik hasten da. Gauzak horrela, erderazko telebista eta irratietan euskara gutxiago entzungo da.

Audientziari beldur

Estilo Liburuak audientzia uxatzeko beldurra aipatzen du. Zerikusia izan du euskararen presentzia gutxitzerako orduan nahiz eta 2015eko uztailean hau zioen EITBk: “Hainbat ikerketa eta txosten kualitatibok agerian utzi dute euskal audientziak begi onez ikusten duela euskarari leihoa zabaltzea gaztelaniazko hedabideetan, euskal gizartearen parte geroz eta adierazgarriago batek bizitza publikoan eta pribatuan euskaraz egiten duen honetan”. Txostenak ez dira argitaratu. Ez dakigu berrazterketa baten ondorioa izan den jarrera aldaketa.

Artikulu hau Oier Aranzabalek argitaratu du Zuzeu-n eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskara
Epai euskarafoboen gainetik, euskaraz jarraituko dutela jakinarazi eta protestara deitu du UEMAk

​UEMAren zuzendaritza batzordeko kideek hedabideen aurrean agerraldia egin dute ostegun eguerdian Zarautzen, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboa salatzeko. Epaia "larria" dela adierazi dute, eta batez ere udalerri euskaldunei eta euskaraz aritzen... [+]


2025-07-17 | ARGIA
EH Bildu: “Ez da nahikoa salaketa, hizkuntza politika ausartak behar dira”

Nerea Kortajarena EH Bilduko legebiltzakideak prentsa agerraldi batean esan du Eusko Legebiltzarrean dauden "gehiengoak" baliatu beharko liratekeela "hizkuntza politika berri bat ahalbidetzeko". 


2025-07-17 | ARGIA
Jaurlaritzak esan du ez duela bat egiten Auzitegi Gorenaren erabakiarekin

Maria Ubarretxena Eusko Jaurlaritzako bozeramailearen esanetan, “indar politiko batzuk erabaki politikoak judizializatzen ari dira”.


Udaletan euskara normalizatzeko dekretuaren zati handi bat baliogabe utzi du Espainiako Justiziak

Vox alderdi ultraeskuindarraren eskariz EAEko Auzitegi Nagusiak 2023ko irailean baliogabetu zituen EAEKo Udal Legearen hainbat artikulu, euskararen normalizazioaren ingurukoak. Erabaki hura berretsi du orain Espainiako Auzitegi Gorenak, eta ez dago helegiterako aukerarik... [+]


‘Geldi euskara zapaltzea!’ lelopean iganderako elkarretaratzeak antolatu ditu Euskal Herrian Euskarazek

Euskal Herrian euskara "hainbatetan ukatua edo bigarren hizkuntza bezala tratatua" dela salatu du EHEk, eta egoera hobetzeko hizkuntza politiketan jauziak egitea ezinbestekoa dela adierazi du. Hori dela eta, elkarretaratzeak egingo ditu Maulen, Donapaleun eta Baionan,... [+]


ANALISIA
Lasserre edo betiko leloaren betiko leloa

Egoerak bere horretan segituz gero, Euskal Hirigune Elkargoak ez du izenpetuko EEP Euskararen Erakunde Publikoa osatzeko hitzarmen berria. Orain artekoa urte hondarrean bukatuko denez, baliteke 2026an ofizialtasunik gabe izateaz gain, hizkuntza politika bideratzeko egitura... [+]


2025-07-14 | Rober Gutiérrez
25 urteko bidaia

Sortze beretik proiektu batekiko lotura profesionala egon denean eta atxikimendu emozionala hain handia denean, zaila izaten da berari buruz hitz egitea. Bai Euskarari ziurtagiriak 25 urte bete ditu, eta bizi izandako oroitzapenak eta esperientziak metatzen zaizkit oroimenean... [+]


2025-07-14 | Ahotsa.info
Euskaldunon bazkari antiarrazista Sanferminetan

Laba, EHE eta Harituk antolatuta, bazkaria Oko Plazako Herri Sanferminak gunean izan da. Bertan, antolaketaren zergatiak azalduko dizkiguten galderak egingo dizkiegu.


2025-07-14 | Antxeta Irratia
Irunen hizkuntza politikak aldatzeko “borondate berri baten hasiera izatea” espero du Aski Da! kolektiboak

40 elkarte biltzen dituen kolektiboa baikor agertu da, azken hilabeteetako hartu emanetan Irungo Udalak hizkuntza politikak elkarlanetik zuzentzeko borondate berria erakutsi duelako. «Hasierako alde bietako mesfidantzak gaindituz, adostasunak bilatu eta Hizkuntza Plan... [+]


EHUk euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu Medikuntza Fakultatean

2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]


“Pazienteen segurtasuna kolokan jartzen duena euskaraz ez dakien osasun profesionala da”

Hizkuntzak osasun arretaren kalitatean duen eragina aztertu dute EHEk eta EHUk. Jon Zarate Sesma EHEko kide eta EHUko ikertzaile doktoreak emaitzen xehetasunak eman ditu.


2025-07-11 | Enbata
Eztabaidaren gainetik… gazte batzuen bizipena

Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]


Hamar urte barru euskararen arnasgunerik ez dela egonen ondorioztatu dute

UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen eskariz, 2036an Hego Euskal Herrian euskararen egoera zein izanen den aztertu du Siadeco ikerketa etxeak. Hipotesi batzuk beteko balira, hemendik hamar urtera ukanen genukeen errealitate soziolinguistikoari begiratuta, "egoera... [+]


2025-07-09 | Euskal Irratiak
Peio Jorajuria: «Departamendua jukutrian aritu bada, Maider Behotegik berehala dimisioa eman behar du»

Euskalgintzako hainbat eragile Baionako karriketara atera dira EEPren finantzaketaren inguruko kezkak agertzeko. 2017tik izozturik den aurrekontuaren aurrean, Frantziako Estatuak iragarritako 100.000 euroko igoera "trufa" gisa salatu dute.


Euskararen oldarraldiaren kontrako hainbat mobilizazio eta ekimen egingo ditu LABek urrian

Administrazioa euskalduntzeko legeria aldatu beharra dagoela azpirramatzen du LAB sindikatuak eta hori lortzeko "herritarren aktibazioa" ezinbestekotzat hartu du. Hainbat ekimen eta mobilizazio egingo dituzte udazkenean.


Eguneraketa berriak daude