Atristain eta Inziarteren kartzelatzeekin hirugarren gradua fiskalaren esku dago, espetxearen esku egon beharrean
Xabier Atristain eta Juan Manuel Inziarte euskal presoak Martuteneko espetxera itzuli ziren joan den martxoaren 13an, Auzitegi Nazionaleko Espetxe Zaintzak haien hirugarren graduei fiskaltzak jarritako helegitea onartu ondoren.
Ohikoa bihurtu da fiskaltzak helegitea jartzea euskal espetxeetako tratamendu batzordeek eta Eusko Jaurlaritzak euskal preso politikoei onartutako hirugarren graduen aurka. Jaurlaritzak onartzen du hirugarren gradua, fiskalak helegitea jartzen du eta, Auzitegi Nazionaleko Lehen Zigor Aretoak ebatzi arte, presoak kalean egon izan dira hainbat hilabetez. Aurkakoa izanik, ebazpenaren ondoren espetxera itzuli dira.
Oraingoan, aldiz, Auzitegi Nazionaleko Espetxe Zaintzak lehenbiziz erabaki du presoak espetxean itxarotea helegitearen emaitza. Iragan abenduan Espainiako Auzitegi Gorenak horrela izatea erabaki zuen, eta orain, lehenbiziz, bete egin du zaintza epaitegiak. Horrela, hirugarren gradua eman eta presoak egun batzuk bakarrik egin ditzake kalean –Atristainen kasuan aste eta erdi izan da, eta hiru egun Inziarterenean–, bestela hilabeteak ematen dituenean.
Auzitegi Nazionalaren eta Eusko Jaurlaritzaren arteko soka-tira gisako bat gertatzen ari da, tartean presoak harrapatuta. Oro har, Espainiako Estatuko espetxeetan tratamendu batzordeek hartutako erabakiak aurrera doaz eta hirugarren gradua haien esku dagoela esan liteke. Han egiten da preso bakoitzaren jarraipena, eta horren arabera erabakitzen dute; fiskaltza gutxitan sartzen da hori zalantzan jartzen. Euskal preso politikoen kasuan, aldiz, guztiz ohikoa da fiskalaren esku hartzea.
Hirugarren gradua, birgizarteratzeko tresna
Jaurlaritzak 2021eko udazkenean eskuratu zituen espetxe eskumenak eta denbora horretan hirugarren gradua presoen birgizarteratzeko tresna garrantzitsua dela aipatu dute Justizia Sailetik, Europako herrialde aurreratuetan gertatzen den moduan. Jaurlaritzatik ohartarazi zuten ez zutela bereizketarik egingo presoen artean, eta ondorioz, lehen urtean emandako 400 hirugarren graduetatik 30-40artean euskal preso politikoei eman zizkien. Fiskaltzak, aldiz, etengabe jarri du horien aurkako helegitea, presoek ihes egin dezaketela argudiatuz.
Etxeratetik edo presoei sostengua ematen dieten beste talde batzuetatik argudiatu den gisa, ostera, ihesarena aitzakia hutsa da. Hirugarren gradua lortutako preso politiko bakar batek ere ez du ihes egin, besteak beste, ez duelako zentzurik: presoek, oro har, hirugarren graduan denbora bat egin ondoren, baldintzapeko askatasunean geratzen dira.
Horregatik, presoen inguruko eragileek salatzen dutenez, fiskaltzaren helegiteekin, eta hauen ebazpena espetxean itxaron beharrarekin, funtsean, hirugarren graduaren erabakia espetxe batzordeen esku geratu beharrean, fiskalen esku dago. Hori guztiz praktika ezohikoa da presoen birgizarteratzea bilatzen duten espetxe politiketan.
Lau egunez Lakuntza milaka lagunez bete du Hatortxu Rockek. Aurtengo edizioak presoen aldeko jaialdiaren bideari amaiera eman dio. Hala ere, abenduak 27rako jaialdi berria iragarri dute: Aske.
Jesus Maria Gomez Ezkerro 'Txutxo', 2001eko urtarrilean atxilotu zuten, 2021ean hirugarren gradua ezarri zioten, eta 2023ko otsailean baldintzapeko askatasuna eman zioten. 24 urte geroago aske geratu da.
26 urtez euskal preso eta iheslariak etxeratzeko aldarria oholtza gainera eraman ondoren, Hatortxu Rock jaialdiak bere azken edizioa egingo du ostegunetik igandera bitartean, Lakuntzan (Nafarroa). Jaialdian bildutako dirua preso sein senideentzat dispertsioak zekarren zama... [+]
"Euskal Herriaren jazarpena elikatzen du Euskal Herriaren bakearen bidean egindako akordiotzat saldu duten honek", adierazi dute larunbatean Arrasaten eginiko prentsa agerraldian.
Kartzelan 27 urte egon eta gero askatasunean geratu dela iragarri du Etxerat elkarteak.
Eusko Jaurlaritzak 2022an eskuratu zuen Zaballako (Araba), Basauriko (Bizkaia) eta Martuteneko (Gipuzkoa) kartzelen gaineko eskumena, eta ordutik uhalen edo eskuburdinen bidez loturik izan dituzten pertsonen inguruko datu batzuk eman ditu Maria Jesus San Jose (PSE-EE) sailburuak... [+]
Nafarroako espetxean dauden pertsonen bizi baldintzak aztertu ditu elkarteak. Ondorioztatu du Nafarroako Gobernua kartzelaren kudeaketaz arduratu beharko litzatekeela.
Espainiako Auzitegi Goreneko Fiskaltzak, Iratxe Sorzabal atxiloturik egon zenean "tratu gizagabeak" eman zizkiotela aitortzen duen epaia baliogabetzea eskatu du, eta berriz epaitu dezatela nahi du, 1995ean Irunen jarritako lehergailu baten harira.
PPk Senatuan proposatu du, gainera, euskal preso politikoek damua erakutsi behar izateko xantaia areagotzea.
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
Antolakunde "antierrepresiboak" ekainaren 7an Amnistia Eguna antolatu du Senperen. Eguna aldarriz josteko, egun osoko egitaraua antolatu dute. Nazioarteko beste erakunde batzuekin eta Aroztegiko Komitearekin mahai inguruak antolatu dituzte.
Ekimena larunbatean abiatuko da, Lesakatik, eta igandean amaituko da, Iruñean. Behin betiko konponbidea eskatzeko eta oraindik etxerako bidea egiteko duten presoen eskubideak aldarrikatzeko, orotara 544 kilometro egingo dituzte. Ekimena aurkezteko agerraldia... [+]
UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]
ELA, LAB, ESK, STEILAS, CGT-LKN, CNT, HIRU, EHNE eta ETXALDE sindikatuak, Sarek abiatutako Gotzon SOS kanpainara batu dira. 2019an antzeman zioten gaixotasun genetiko sendaezina 68 urteko preso politiko bilbotarrari. Sindikatuek gaixotasun larriak dituzten presoak kartzelatik... [+]