Agustin Beroiz, Iruñeko Aranzadiko baratzeetatik kanporaturik, Astigarragan baratzezain
Agustin Beroiz Astigarragan (Gipuzkoa) ari da baratzegintzan. Iruñeko erdi-gunean dauden Arantzadiko ortuak utzi behar izan ditu, delako "jardin pedagogiko" baten proiektu eztabaidatua dela-eta kanporatua, beste zeinbait laborari bezala. Basherri sarearen aldizkariak egindako elkarrizketa dakargu orriotara.
Agustin Beroiz bizitzeko eta egiteko modu tradizionalak oinordetzan jaso dituen baratzezaina da, landareen bitartez bere bizitza zuzentzen ikasi du, errespetuaren legean oinarrituz. Modu honetan hainbat gazteri lurra ulertzeko eta bizitzaren zirkulua errepikatzeko bideak erakutsi dizkie.
Orain dela pare bat urte heldu zen Astigarragara, bere etxea Iruñean utzita, hala ere makina handiak izan ziren Agustin Aranzadin zituen baratzeetatik
aldendu zutenak, bertan udaletxeak urbanizazio proiektu bat martxan jarri zuelako. Iruñea utzi ondoren, Elena Etxeberriaren etxaldera bizitzera etorri zen.
Nola ikasi zenuen lurra lantzen?
Lehenik behatu, ondoren praktikan jarri eta frogak eginez ikasten da, eta nik aurrekoengandik ere ikasi nuen. Haurtzaro eta gaztaroan nekazari oso onak ezagutu nituen, kimikorik botatzen ez zutenak, ustiapen txikiak zituztenak. Ez ziren multinazionalen menpe jarri, hauek lur hoberenak hartzen dituzte eta makinaria muntatu... hori da gertatzen ari dena... Ni Espainia mailan aitzindaria naiz, Kataluniarrak ere hasi ziren honetan baina baratze txikietan soilik.
Goiz xamar ohartu nintzen lurrarekin zer ari ginen egiten, ez genuen zaintzen, ez genuen babesten... natura deusezten ari ginen, erabilera txarragatik hiltzen ari ginen. Dakidan gehiena naturak erakutsi dit, gutxi irakurritakoa naiz. Natura arretaz begiratzen badugu, errespetu osoa topatuko dugu bertan eta baita ikasi beharreko guztia ere, ez liburu batean... letrarik ez duen liburua da. Denek ez dute aukera hori, ez zaie gustatzen, ez dute bizi gure moduan, niri lurra ikaragarri gustatzen zait. Eta horrek ez du esan nahi erreza denik, kostatu egiten zait baina gustuko ez duen pertsona bati baino
gutxiago... lurrak indarrak ematen dizkit, elikatu egiten nau...
Zein modutan egiten duzu baratzan lan?
Lan asko egin behar da, ordu asko sartu behar dira, azak lantzen ari zarenean aza bihurtzen naiz, piper hauekin lan egiten dudanean... aldrebeskeria badirudi ere egia da. Lantzen ari zaren landarea bezala sentitu behar duzu eta hori transmititu, energia, biodinamika... hori da nekazaritza biodinamikoa. Landareak zer behar duen sentitu, hori bizi beharra dago.
Lurra da planeta honetako eskuzabal eta esker-onekoena, lau elementuak, lurra, ura, argia eta haizea. Lurra ezinbestekoa da, gu joan egingo gara eta hemen ez da ezer gertatu! Guztiok joango bagina paradisua izango litzateke eta gauza bakoitza bere lekura bueltatuko litzateke.
Badira 45 urte gauzak beste modu batera egiten hasi nintzela, 70. hamarkadan ekin nion eta pixkanaka-pixkanaka lan egiteko modua joan naiz garatzen... Astigarragara Iruñean nituen 7 trailer konpost ekarri nituen eta dagoeneko bi urtez konpost horretatik bota diot lurrari.
Nola lortzen duzu jendearengana heltzea?
Orain dela 45 urte egin nituen bezeroak Iruñean... jendeak baratza bisitatzen zuen eta nire lana baloratu zuen, beste modu batera, ezin izango nuen hau dena egin... taldea egin behar da, ekoizle eta kontsumitzailearen artean. Iruñean lortu genuen, jendeak baratza eta Agustin ezagutzeko interesa
zuen... baratzean sartu eta nik bertan erakutsi eta azaltzen nizkien gauzak... flipatuta geratzen ziren. Sari hoberena egindako lana baloratzea da, ez da diru kontua balorazio kontua baizik.
Bezeroek bazekiten nik letxugari prezio bat jartzen nionean ez zela dirua egiteko, honetan jarraitu ahal izateko baizik. Nik ez dut esaten denok letxugak
landatu behar ditugunik, baina bai landarearen prozesu osoa ezagutu beharko genukeela, lurrean jartzen dugunetik biltzen dugun arte. Nola ematen
zaio bizitza lurrari, jana emanaz, nola elikatzen da gizakia, jana emanaz... ez du garrantzirik eguneroko menuak, baizik eta kalitatezko elikagaiak izatea.
Nik nire gorputzarekin egiten dudan berdina egiten dut lurrarekin, biodibertsitatea sortu... denetik jan ondo elikatzeko. Jende gehienak artifizialki eta
ongarri kimikoekin egindako letxugak erosten ditu eta nik baserriko letxugak eramaten ditut azokara, egia esan gaizki sentitzen naiz, gogoa kentzen
zait... barazkiz beteta merkatura joan eta produktu gehienekin etxera bueltan etorri behar izatea. Jendeak ez du kontzientziarik, baina irudi batek mila hitz baino gehiago balio du, hitzak haizeak eramaten ditu... edozerrekin konformatzen ez denak azkeneko zokoraino joango da. Iruñean barazkiak jateko kultura gehiago dago.
Trabak ezagutu arren zergatik erabaki zenuen zure ekoizteko moduarekin jarraitzea?
Guztia gainera etorriko zitzaigula pentsatzen nuen, lurrari bizia kentzen ari ginen eta ari gara, ez gara lurra zaintzen ari, lurrari eman baino gehiago,
kentzen ari gara. Nik guzti horren kontra joan nintzen, adineko jendeak nire lana baloratzen zuen eta esaten zidan “Agustin, hau iraultza da”. Ez dakit hau iraultza izango den edo ez, baina nire kontzientziak hau egin behar dudala esaten dit. Beti nago seguru nire buruaz... gainera lur zati bat edukita ez zait ezer faltako, gutxirekin ondo bizi daitekeela ikasi behar da. Hainbeste gauza ez da beharrezkoa, lurretik ateratzen duguna kalitatezkoa bada...
Guztiak hartu duen abiadura ikusita, jendea bapatean gelditzera behartu beharko litzateke, muturrekoa jaso dezaten! Buruak eta bihotzak elkarrekin
joan behar dute, orekatuta eta modu honetan ez gara lasterka ibiliko.
Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak iragarri duelarik hainbat ikastetxe eta zonaldetan sukaldeak jarriko dituztela, EHIGE gurasoen federazioak dio gaur egun catering-enpresen esku dauden eskola-jantokietako eredua bera aztertzea eta bestelako kudeaketa bat bultzatzea dela... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Intxaurrondoak ekainean emango du bere fruitua. Lan bikaina egin du, esfortzuak merezi izan du. Lehen beroaldiekin zirkulazioak eta bihotzak zaintza bereziak behar dituzte. Garrantzitsua da hidratazioa mantentzeko neurriak hartzea –ura, infusioa eta saldak– eta fruta... [+]
Uda da sasoirik oparoena baratzean. bai, behintzat, udaberrian ereintza eta landaketa lanak egin badira. iazko uda ez dadila errepikatu desio dute elikagaiak lurrean eta zeruari begira lantzen dituzten laborariek. Izan ere, batez beste %45 uzta txikiagoa jaso zuten. Datu hori... [+]
Aurten ez dut aparteko ilusiorik San Ixidro egunerako. Ez dut girorik aurkitzen. Ingurura begiratu eta giro ospela. Burua lanean jarri behar izan dut epeltasun bila, eta hara non, azaldu zaizkit gure gazten zain hilabeteak daramatzaten lagunen irribarreak. Bihotza epelxeago dago... [+]
Espainiako Gobernuak Eskola Jantokien inguruko Errege Dekretua atera berri du, Euskal Herri Hegoaldeko eskola jantokien kudeaketan eragingo duena. Spoiler: elikadura sistema osasuntsu eta jasangarri bat garatzeko inolako asmorik erakusten ez duen dokumentua da.
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.
Bizkaigane elkarteak elikadura burujabetzan oinarritutako proiektua du Errigoitin (Bizkaia), 1983tik. Instalazioak dauden lur eremutik aterarazi nahi du lur jabeak elkartea. EHNE Bizkaia sindikatuak adierazi duenez, instalazioek lege eta administrazio eskakizun guztiak betetzen... [+]
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]