Irailaren 11ko atentatuez geroztik, AEBek ia milioi bat pertsona hil dituzte “terrorismoaren aurkako gudan”
AEBek 900.000 pertsona hil dituzte 20 urtean mundu zabalean egiten ari diren "terrorismoaren aurkako gerra” delakoan. Heriotza horiek bonba, bala edo su bidez eragindakoak dira soilik, kontaketatik kanpo geratzen dira gudek zeharka eragindako beste heriotzak. Brown Unibertsitateko Gerraren kostua ikerketaren arabera, AEBek 8 bilioi dolar xahutu dituzte.
2001eko irailaren 11ko atentatuen harira hasi zuten “terrorismoaren kontrako gerra” AEBek, NATOren laguntzaz, eta Brown Unibertsitateak kaleratutako “Gerraren kostua” ikerketaren arabera, gutxienez 900.000 pertsona hil dira horren ondorioz azken 20 urteetan. Egun, AEBko militarrak munduko 85 herrialdetan daude presente, 79tan lekuan lekuko armadak entrenatzen dituzte, hamabi herrialdetan guda egoeran daude eta zazpitan aire erasoak egiten dituzte.
Bonbek, balek edota suak zuzenean hil dituztenak soilik dira horiek; AEBetako militarrak, soldadu aliatuak eta oposiziokoak dira asko, baina hildako ugari dira zibilak (380.000 inguru), baita kazetariak (680) eta giza-laguntzako langile eta boluntarioak (892) ere. Zifra horretatik kanpo daude gerrak zeharka eragin dituen beste heriotzak, gaixotasunei, behartutako lekualdatzeei eta jan-edanak eskuratzeko ezintasunei lotutakoak.
Herrialdeak gerra horietan erabilitako diru kopurua ere zehaztu dituzte: 8.000.000.000.000 dolar. Catherine Lutz ikerketako zuzendarikideak ohartarazi du herritarrek ez dakitela zenbaterainoko dirutza xahutzen duten gerretan:
“Pentagonoak eta AEBetako indar armatuek xurgatu dute aurrekontu federalen zatirik handiena, eta herritarren gehiengoak ez daki. Gure eginbeharra da, orain eta datozen urteetan, jendea jakinaren gainean jartzea gerren finantzaketaren jatorriaz eta tamainaz”.
Zehaztu dutenez, 8 bilioi dolarretatik 2,3 Afganistango eta Pakistango gerra eremuetarako erabili dituzte. Joe Biden AEBetako presidenteak azterlan honetako datuak aipatu zituen abuztuan, Afganistandik tropak aterako zituztela justifikatzeko. “Jada ez genuen helburu argirik Afganistango misioan, ez zuen amaiera zehatzik”, laburtu zuen.
Hala ere, nahiz eta armada handik atera, ikerketak ondorioztatu du gerraren kostua ordaintzen jarraituko dutela, hala nola soldadu beteranoen soldatetan eta ingurumenari eragindako kalteak konpontzen: “Hemendik 20 urtera segiko dugu Afganistango eta Irakeko gerrek sortutako kostu sozial handiak izaten, tropak bertatik atera eta denbora asko geroago”, azpimarratu du Stephanie Savell zuzendarikideak.
Gai honekin lotuta, orain gutxi New York Times-ek argitaratu du AEBek milaka zibil hil dituztela droneekin eginiko erasoetan eta inpunitatea dela nagusi militarren artean.
Giza eskubideen aldeko Sudango abokatu talde baten arabera, Sudan mendebaldeko hainbat herrixkari eraso egin zieten larunbatean eta igandean, eta zibilak tiroz hil edota bizirik erre zituzten, etxeetan giltzapetuta. UNICEFek salatu du Ipar Darfurgo 40.000 haur artatu zituztela... [+]
Eskarmentu ikaragarria –hitzaren adiera etimologikoan, besteak beste– dugu europarrok arma-lehiaketetan. Eta, paradigmatzat hartu ohi denetik, XIX. mendearen amaiera eta XX.aren hastapeneko hartatik, mende eta laurden igaro denean arma-lehiaketa kartsuenera itzuli... [+]
Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.
Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.
Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]
Hainbat ikerketak erakusten dute inbertsio militarraren gorakadak osasuna edo hezkuntza bezalako sektoreen suntsipena dakartela herrialde batzuetan.
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
“Ba al zenekiten testuliburu gehienetan ia ez dela aipatzen armen industriak egungo gatazketan duen rola? Edo oso gutxitan jartzen dela zalantzan gerra ezinbestean gertatu behar dela esaten duen narratiba?”, dio Gerrarik Ez Araba elkarteak. Bestelako narratibak,... [+]
Alemanian zentral nuklearren itxierak izan duen “eragin negatiboa” kontuan izateko eskatu dio erakunde horretako buru Fatih Birolek Pedro Sánchezen exekutiboari. Iberdrola, Naturgy eta Endesa multinazional elektrikoak ere presio egiten ari dira itxiera egutegia... [+]
Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]