Abian da ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintza handituta
Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz eskainiko ditu hiru modulo profesional. Seaskak, zeinak 2027an lizeo berria irekiko duen Donapaleun, eta ikastola bat Beskoitzen, ostegunean emango du ikasturte berriaren inguruko prentsaurrekoa.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskararen Erakunde Publikoak (EEP) urtarrilean aurkeztutako datuek erakusten duten moduan, bi hamarkadatan (2004 eta 2024 artean) euskarazko murgiltze eredua eta eredu elebiduna duten ikastetxeek gain hartu diete frantsesezkoei Ipar Euskal Herrian. Seaska, eskola publikoak eta ikastetxe katolikoak, hiru sareak hartu ditu kontuan EEP erakundeak Frantziako Gobernuaren Hezkuntza Ministerioarekin batera egindako lanak.
Hiru sareak kontuan hartuta, murgiltze eredua eta eredu elebiduna eskaintzen duten ikastetxeak %42 izatetik %71ra igaro dira Lehen Hezkuntzan. Beste era batera esanda, frantsesezko eskola elebakarrak 2004an %58 izatetik gaur egun %29 izatera igaro dira (guztira 65 ikastetxe). Bigarren mailan, bestalde, 41 kolegioetatik 32tan irakaskuntza elebiduna eskaintzen dute; eta lizeoei dagokienez, 15 zentroetatik 12tan dago eredu elebiduna. Aldiz, ikasle kopuru eta proportzioei begiratuta, oraindik frantses elebakarreko ereduan ikasten dutenak dira gehiengo.
Abian den ikasturteari dagokionez, Sohüta (Zuberoa) eta Luhuson (Lapurdi) euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute bi eskola publikok; lehenak 40 haur har ditzake, eta bigarrenak 21. Halaber, Hazparneko (Lapurdi) Armand-David laborantza lizeoan euskaraz eskainiko dituzte hiru modulo profesional: agro-ekipamendua, zientzia sozial eta ekonomikoak, eta enpresa ekonomia. "Hiru urte baino gehiagoko borrokaren emaitza da", zioen urte hasieran Bertrand Gaufryau lizeoko zuzendariak Kazeta.eus agerkarian.
Ikasturte honetan ez, baina ondorengoan Seaskaren barruan ere izango da berrikuntzarik. Batetik, ikastolen federazioak bigarren lizeo bat irekiko du 2027ko irailean, Donapaleun (Nafarroa Beherea). Bertako ikastolaren ondoan egongo da, eta hasiera batean 180 ikasle hartu ahal izango ditu. Eta bestetik, Beskoitzen (Lapurdi) ikastola eraikitzeko lursaila eskuratuta, asmoa da 2026-2027 ikasturtean orain arte gela prefabrikatuetan ikastera behartuak ziren 50 bat haurrek ohiko eraikin batean ikastea.
Hala ere, Ipar Euskal Herriko ikasleek oraindik ez dute baxoa azterketa euskaraz egiteko aukerarik, nahiz eta, "emeki emeki, abertzale edo euskaltzaleen aldarrikapenak gero eta gehiago entzuten diren, eta hautetsiek ere onartzen edo asumitzen duten gaiari aterabide bat aurkitu behar zaiola".
Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]
UEUk eta BadaLabek ikertzaile gazteei zuzendutako diziplinarteko ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute. Honen helburuak dira ikertzaile euskaldun gazteen arteko harremanak sendotzea eta ezagutza-arlo ezberdinetako ikertzaileak elkarlanean aritzea. Irailaren 22ra arte... [+]
Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]
Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.
473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.
Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]
Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]
Adituen irizpideei jarraituko dien pantailekiko deseskalatzea premiazkoa da eskolan eta etxean. Osasunaren bueltako Espainiako Estatuko erakunde garrantzitsuenek sortu berri duten plataformak hala dio. Internet eta sare sozialekiko “hiperkonexioa da pandemia berria”... [+]
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]