Abeltzaintza moldeaz, lau haizetara arituko dira Beasainen
‘Nolako abeltzaintza nahi dugu Euskal Herrian?’ galderatik abiatuta, mahai ingurua izango da Beasaingo Igartzan.
Antzuolako Pikunieta baserriko Josebe Blanco artzaina, Aretxabaleko Etxezuri baserriko Jon Murgiondo abeltzaina, Jakoba Errekondo Ingeniari agronomoa eta Aitziber Sarobe Biologian doktorea Igartza jauregiko mahaiaren bueltan eseriko dira datorren asteazkenean, hilak 15, Landarlan Goierriko Ingurumen taldeak gonbidatuta. Euskadi Irratiko Ekosfera saioko gidari Jokin Aldazabalek egingo ditu moderatzaile lanak. Saioa 19:00etan da.
Nolako abeltzaintza nahi dugu Euskal Herrian? galdera zabala abiapuntu modura hartuta, gonbidatu bakoitzak beretik hitz egingo du, norberaren esperientzia kontantuz. Aldizkari honek lau hizlari horietako birekin hitz egin du, mahai-inguruan plazaratuko dituzten ideien aurrerapen modura.
Txikitasunetik lan
Artalde txiki batekin modu ekologikoan gazta egiten duen artzaina da Blanco. "Txikitasunetik lan" egiteko arrazoi asko dituela nabarmendu du: "Lehendabizikoa da gure lana ahalik eta txukunen egin ahal izatea. Gu kontziente gara artaldea handituko bagenu, ezingo genituzkeela ardiak behar bezala zaindu, gazta egin ere ez… Eta horrek ondorio bat izango lukeela gure belardietan, gure mendietan, eta gure inguruan".
"Gure arbasoek zuten jakinduria hura bilatzen duen abeltzaintza nahi nuke", Josebe Blanco (artzaina). "Ekologismotik ez gara nor esateko nolako abeltzaintza eredua beharko genukeen", Aitziber Sarobe (biologian doktorea).
Norberaren ekoizpenaren tamainari ere erreparatzen dio kontsumitzailearekiko tratuaz aritzean: "Guk zuzeneko salmentaren aldeko apustua egiten dugu, ez dugu bitartekaririk nahi". Galdera orokor horri zer erantzun emango liokeen galdetuta, erantzuna argia da: "Gure arbasoek zeukaten jakinduria hura bilatzen duen abeltzaintza. Haiek ez zeukaten hain errotua ustiapen sen hori. Haiek bazekiten, jasoko bazuten, eman egin behar ziotela lurrari edo basoari, hor bazegoen truke bat, etengabea".
Inori leziorik emateko nahirik ez du Pikunietakoak. "Ni gure etxeko esperientzia kontatzera noa, eta honetan ari bagara da honetan sinesten dugulako".
Elkarlanerako bide bila
"Ekologismoaren mundutik ez gara nor esateko nolako abeltzaintza beharko genukeen. Gure iritzia eman dezakegu, hori bai, baina uste dut galdera potoloa dela. Guk jarri nahi ditugu baldintzak, eta elkarlanerako bideak". Saroberen esanetan, abeltzainak, artzainak eta nekazariak, oro har, "kontserbazioniston aliatuak dira, ezinbestekoak gainera". Ekologistak vs. Abeltzainak dikotomia ez dela benetakoa dio, eta gizartean zabaldutako "mezu demagogiko pila" baten ondorio dela uste du.
Gaur egungo ustiapen eredua "ingurumenean dituen eraginen hausnarketatik eta horien ondorioetatik gero eta urrutiago" ikusten du Sarobek, eta etorkizunekoak "eragin hori gutxitzeari edo saihesteari" erreparatu beharko lioke. Administrazioaren jokabidearekin ere kritiko azaldu da.
Orriuldu gabe daude oraindik zuhaitzak eta arbolak. Hostoak ihartu gabe daude, bai. Eta hostoa jasotzeko sasoi aproposa da. Hostoa, batez ere geroago jasotzen da; zuhaitzaren adaburua janzten duen orritza edo hostotza erortzen denean edo orriultzen denean, lurraren instantziako... [+]
Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Odolustea uztailaren 10ean hasi zen. Hamar buru hil zaizkigu harrezkero: hazarkume bat, ahari bat eta zortzi ardi. Odol analisiek baieztatu dute mingain urdinaren gaitzaren ondoriozko heriotzak izan direla denak ere.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Lurraren historian espezie askok komunikazio konplexuak garatu dituzte, baina gutxik dute erleen dantzaren pareko kode sofistikatua. Erle langileek elikagai-iturrien kokapena adierazteko erabiltzen duten dantza ez da soilik naturaren mirari bat, baita zientziaren begietatik... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Valle de Odieta etxalde erraldoiaren kontrako ekintza 2021ko martxoan egin zuen Greenpeacek, Nafarroan. Makroetxaldeak 79 txahal gaixotzea leporatzen die ekologistei, orain Greenpeaceren defentsak salaketa ezeztatzen duen albaitaritza-txostena aurkeztu du eta epaiketa atzeratu... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
Emakume bat ikusi zuen Xabier Arriagak Gernikako kafetegi batean kafesnea esne gaingabetuarekin eta gurinezko opil batekin hartzen. Orduan konturatu zen nolako kontraesanetara ohitu nahi gaituen sistema kapitalistak.
Abeltzainek otsoen azken erasoak salatu dituzte igandean ospatutako Amurrioko Artzain Egunean, UAGA Arabako Nekazarien Elkarteak deitutako elkarretaratzean. Iragan astean otsoek Kuartangon hildako zortzi ardiak eraman dituzte Amurriora, erakusteko artaldeak otsoen erasoetatik... [+]
