UNESCOK edozein herrialdetako hezkuntza-inbertsioak gutxienez bere BPGaren %6 izan behar duela gomendatzen du. Gasteizeko legebiltzarrak onartu berri dituen aurrekontuek 3.108 milioi euroko partida esleitu diote Hezkuntza Sailari, 2020koa baino % 6,5 gehiago. Zenbateko honek barne hartzen ditu COVID-19k eragindako krisiaren aurka hartutako neurriak ordaintzeko funtsak. Baina ezohiko kopuru hori kontutan izanik ere, 2021erako aurreikusitako BPGaren %4 inguru da, STEILASek behin eta berriz aldarrikatutako %6tik oso urrun. 2010. urtean hezkuntza-aurrekontua BPGren %4,18koa zela ikusirik, EAJ-PSEren koalizio-gobernu honentzat hezkuntzak duen garrantziaren adierazle.
Beraz, partida hori ez da nahikoa hezkuntza-sistemak dituen erronkei aurre egiteko eta Eusko Jaurlaritzaren beraren nahiak gauzatzeko: “Hezkuntza, beraz, herrialdearen erronka handia da. Hezkuntza inklusiboa, bidezkoa eta kalitatezkoa bermatzea da hazkunde iraunkorra eta integratua lortzeko tresnarik onena”.
Hezkuntza-aurrekontua zehatzago aztertuta, ondoriozta genezake Sailean izandako erreleboak ez duela funtsezko aldaketarik ekarri hezkuntza-politikan. EAJk eta PSOEk sinatutako Gobernu Akordioan jasotako lehen konpromisoak dio: “hezkuntza-zerbitzu ekitatiboa eta Kalitatezkoa sustatzea, Euskal Eskola Publikoaren funtsezko izaera aitortuz”. Hala ere, aurrekontu-proiektuan ez dago inolako zantzurik Eusko Jaurlaritzak konpromiso hori benetan beteko duela sinisteko.
"Partida hori ez da nahikoa hezkuntza-sistemak dituen erronkei aurre egiteko eta Eusko Jaurlaritzaren beraren nahiak gauzatzeko"
Itunpeko ikastetxe pribatuen finantzazioak handitzen jarraitzen du. Hala, hezkuntza-itunei dagokien partida 661 milioi eurotik gorakoa da, eta aldi berean, ikasleak sexuaren arabera bereizten dituzten ikastetxeak ituntzen jarraitzen da. Diru hori gizarte kohesiorako atzerapausoak diren proiektu baztertzaileak sustatzeko erabili beharrean, hezkuntza inklusibo, ekitatibo eta feminista bultzatzeko bideratu liteke.
Aurrekontu-proiektuarekin batera, ikastetxeak sostengatzeko modulu ekonomikoak, hau da, ikastetxe pribatuak diru publikoz finantzatzeko hezkuntza itunak, onartuko dira. 2020ari dagokionez, moduluen igoera, oro har, %1,85 ingurukoa da, eta langileei dagokien gastua %2 ingurukoa. Era berean, aurrekontu-proiektuak honako hau jasotzen du: “2021. urtean, lan-kontratudunak ez diren Euskal Autonomiako Erkidegoko Administrazio orokorreko, organismo autonomoetako langileen urteko guztizko ordainsariek ezin izango dute %0,9tik gorako gehikuntza orokorrik izan 2020ko abenduaren 31n indarrean dauden ordainsarien aldean”.
0-3 zikloari dagokionez, duela gutxi Haurreskolak Partzuergoko Gerenteak aurrekontu eskasak direla eta sinatutako akordioak ezin dituztela bete adierazi du. Hala ere, haur eskola pribatuak eta zentro pribatuetako 0-3 ikasgelak diruz laguntzeko partida mantendu egingo da (26 milioi euro baino gehiago), beraz, nahiz eta ikasle gutxiago izan, ikasle bakoitzeko diru-laguntza handitu egingo da.
Aipagarria da Berrikuntza Funtsa Programak izan duen igoera. Funts hori Hezkuntzako 2020ko aurrekontu-partidan sartu zen (560.000 euro) baina 2021eko proiektuan 10,5 milioi eurokoa da. Horren arrazoia aurretik beste programa batzuetan, bereziki, ikerketa-programetan, sartutako partidak lekualdatu direla da. Beraz, ez dago hezkuntza-ikerketari eta -berrikuntzari benetako bultzadarik. Beste behin ere, ikastetxe pribatu-itunduek ( ia 3 milioi euro) eta fundazioek (4,5 milioi euro) partidaren zati handi bat eramango dute.
% 6az ari garenean, ez gabiltza ameskerietan; jakin badakigu egoera ekonomikoa ez dela hoberena, baina garaia da, aspaldiko partez, EAEko zerga sistema aldatzeko, etorkizuna zorpetzearen karta bakarrera hipotekatu gabe, eta fiskalitate duin eta progresiboago baten alde egiteko. Gobernatzen gaituzten alderdi politikoek ausardiaz jokatu beharko lukete beste eredu baten alde, aberastasuna banatu dadin eta kalitatezko zerbitzu publikoak berma daitezen.
Amaitzeko, STEILASek arlo publikoaren alde egingo duten aurrekontuak eskatzen ditu, aurrekontu nahikoak, aparteko partidak finkatzetik hasita, negoziazio-mahaien ondoriozko balizko akordioei estaldura emateko, Haurreskolak Partzuergoaren doakotasuna ahalbidetzeko eta ikastetxe pribatuen ituntze unibertsalarekin amaitzeko. Euskal eskola publikoak bizirauteko diru funts iraunkor bat behar du, egun, gurean itunpekoak soilik duena.
Arlo publikoaren finantzaketak, hezkuntza publikoa barne, lehentasuna izan beharko luke eta horretarako, aurrekontuetan, behar diren partidak blindatu behar dira. Hezkuntza enpresak finantzatzea helburu duen ikastetxea aukeratzeko askatasun faltsuaren gainetik, hezkuntza publikoa izan behar delako gure ardatza. Horregatik Hezkuntza Sailari exijitzen diogu, gu guztion ardura badu, denona eta denontzat den euskal eskola publikoaren alde egin dezan apustua. Eta guztion topagune, baita gizartearen kohesio tresna izango den eskola hau kalitatezkoa, laikoa, doakoa, inklusiboa, plurala, feminista eta internazionalista izan dadin behar den diru inbertsioa bermatu dezan.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gauzak ez dira horrela, baina horrelaxe daude, bai. Euskal erreferente politiko ofizialak Espainiara eta Frantziara begira daude Euskal Herrira bainoago. Estebanek eta Otegik etengabe kontseiluak ematen dizkiote Sánchezi gobernagarritasun modu berriaz eta Espainiako... [+]
Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.
Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]
Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]
Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]
Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.
Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]
Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]
Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]
Ekain amaieran iragan da Banka eta Urepeleko eskola publiko uztartuetako urte hondarreko ikusgarria. Eskola gehienetan bezala, Bankako ama-eskolako irakasleak eta Urepeleko lehen mailako bi irakasleek, hirurek elkarrekin, urtero antolatzen dute haurren emanaldi nagusia:... [+]
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]