Udaberriaren doinuan
Udaberriko Saioak, Bilboko Santutxu auzoan. Maiatzaren 6ko saioaren kronika.
Hurrengo saioak:
Maiatzaren 20an, 13:00ean Karmelo plazan: Arkaitz Estiballes, Etxahun Lekue, Andoni Egaña eta Igor Elortza.
Maiatzaren 26an, 20:00etan poteoa: Oihana Bartra, Onintza Enbeita eta Fredi Paia tabernaz taberna.
Udaberriak ez du huts egin urteroko hitzordura eta harekin batera heldu dira bertsoak Santutxuko Karmelo plazara. Bizkaiko hiriburuko bertsozaleek gogoz itxaroten duten zita da Udaberriko Bertso Saioak zikloa. Santutxuko Bertso Eskolak eta Bilboko Udalak antolatzen dute eta 33. aldia du aurtengoa. Bilbon auzoz auzo mugitzen ibili eta gero, duela hamahiru urte behin betiko egoitzatzat hartu zuen Karmelo plazako eszenatokia, Santutxuren bihotzean.
Udaberriko Bertso Saioen funtsa hiru irizpidetan oinarritzen da: bata, goi mailako bertsolariak ekartzea; bigarrena, Bizkaiko bertsolariei eta emakumeei lekua egitea; eta hirugarrena, saioetara joandako bertsolariei bertso bana kantatzea. Bertso eskolako kideek prestatzen dituzte bertso berezi horiek, eta publikoak abesten dizkie bertsolariei, saioaren amaieran.
Maiatzeko lehenengo hiru larunbatetan izango dira saioak aurten. Aurrenekoan, maiatzaren 6koan, Maialen Lujanbio, Unai Iturriaga, Ibon Ajuriagojeaskoa eta Miren Amuriza igo ziren oholtzara. Eguraldi eguzkitsua lagun, makina bat zale inguratu ziren entzutera.
Aitor Irastorza gai-jartzaile gaztearen aginduetara jardun ziren. Karmelo plazan kantatzea “urteroko errituala” dela esanaz hasi zen Amuriza eta Lujanbiok gehitu zuen maiatzak bertsoa behar duela. Santutxuko paisaia gogoan, bertsoak asfaltoan loratzeko gogoa adierazi zuen Ajuriagojeaskoak agurrean.
Beharbada eguzkiak publikoa otzandu zuelako, kontua da motel antzean hasi zela saioa. Txalo zaparradak eta barre algarak ez ziren ugariak izan. Lehenengo bertsoaldi aipagarria Amurizaren eta Ajuriagojeaskoaren artekoa izan zen. Bizkaiko txapelketako finalaurrekoan kantatu zuten ofizioa berreskuratu zuen gai-jartzaileak, eta Done Jakue bidea egiten jarri zituen. Ondoren, bere amaren abizenari kantatu zion Maialen Lujanbiok.
Ariketa berezietarako eta esperimentuetarako aukera ematen dute txapelketaz kanpoko saioek. Hala, Amuriza matematikari lanetan jarri zuen Irastorzak: beste hiru bertsolariek maitemintzean darabilten formula matematikoa eskatu zion berriztarrari. Zerotik hamarrera eta hamarretik zerora berehala pasatzen dela bota zion Amurizak Iturriagari, eta honek erantzun ez dela gauza berriak probatu zalea: “Bat gehi batetik ez naiz, sekula pasatu”, durangarraren azken puntua. Ajuriagojeaskoari bertso ederra kantatu zion Amurizak, maitearen bertuteak biderkatu egiten dituela esanaz, eta berari bihotza zati bi egiten zaiola. Ariketa polita izan zen, Amurizak ondo heldu zion erronkari eta beste hiru bertsolariek fin erantzun zuten.
Publikoa ondo kateatu zuen, era berean, Iturriagaren ariketak. Gai-jartzaileak puntu batean definizioa eman eta durangarrak hurrengo puntuan hitza asmatu behar izan zuen. Alfabetoko letra bakoitzeko hitz bat zen eta Iturriagak denak asmatu zituen, bat izan ezik. Ondoren, binaka, Ajuriagojeaskoa Donald Trump izan zen, eta Lujanbio/Marine Le Peni aholkuak eman zizkion.
Azken ariketan, Iturriaga beste hiruren bertsonal trainer izan zen. Izan ere, durangarrak ez du parte hartuko udazkenean Txapelketa Nagusian, baina besteek bai. Ziria ederto sartu zioten elkarri eta, gainera, Iturriagak asmatu zuen beste hirurei ateratzen ea txapelketara zer aldarte daramaten. Bertsoen mailaren aldetik ere, ariketa hau izan zen osoena, txapelketa aipatu izanak bertsolariak bizkortu zituen akaso.
Saioa biribiltzeko, bertso eskolakoek lau protagonistei idatzitako bertsoak kantatu zituen publikoak.
Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]
Ekainaren 12an, 64 urte zituela hil zen Tomasita Quiala Kubako izar handia. Azkeneko aldiz, 2018an etorri zen Tomasita Quiala repentista Euskal Herrira, Bertsozale Elkarteak antolatutako inprobisazioaren nazioarteko topaketa batzuen bidez. Dena hartzen zuen gogoan eta denari... [+]
“Urrats kuantitatibo eta kualitatiboa” eman du antolakuntzak, finala lekuz aldatuko du, inoizko finalik “handiena” egiteko. Zortzi saiok osatuko dute txapelketa. Sarrerak udazkenean jarriko dituzte salgai.
Lau urtero hiru txapelketa jokatzen ari da Oihana Bartra Arenas azken hogei urteetan. Bertsolaritza lehia baino gehiago dela jakitun da, baina lehia uzteak ekar lezakeen amildegiak beldurra ematen dio.
Bertsozalea zen, eta hamarkada luzeetan aritu da bertsoaren plazako zereginetan: epaile eta gai-jartzaile lanetan, saio antolaketetan eta Bertsularien Lagunak elkartearen betebeharretan ere bai. Euskaltzain urgazle izendatua izan zen 1967an, eta ohorezko 2014an.
Señora Sariketaren V. edizioa izan da 2025ekoa, benetan berezia: aurtengo bertsolari parte-hartzaileak plazak utziak zituzten andre eta genero disidenteak izan dira. Binaka egin dute plazara itzulera, saioetarako giro goxo eta xamurra lagun.
Hamahiru urtean lehen aldiz, finalaren kokagunea aldatu du txapelketak, arrazoi koiunturalak medio: Bilbao Arenatik Casillara. Azken bi txapelketetako txapeldunak, Nerea Ibarzabalek, ez du parte hartuko aurtengo edizioan.
Iruñean eginen da lehen saioa, maiatzaren 23an, eta Jauntsaratsen bigarrena, maiatzaren 30ean. 12 bertsolarik hartuko dute parte, aurreko txapelketan aritu ez zirenak. Horietatik, sei sailkatuko dira urrian hasiko den txapelketara.
Hamabi bertsoko sorta dotorea jarri du pilotariak, galtzeari eta irabazteari buruz. Inspirazioa 2024an Larrun aldizkarirako egindako mahai-inguruak piztu zion, Jokin Altunarekin gai horri buruz aritu baitzen gogoetan. Bertso sorta musikatuta entzun daiteke Bertso Ikasgela... [+]
Martxoak 14an Itsasuko (Lapurdi) Goxoki Gaztetxean hasitako sei saioko ibilbideak maiatzaren 3an izan du finala Gernikako gaztetxe okupatu berrrian. Egurre Gazte asanbladaren laguntzaz egun osoko egitaraua izan zen larunbatean. Finaleko bigarren fasera, Maddi Aiestaran eta... [+]
Irurtzunen jokatu da Nafarroako Eskolarteko Txapelketaren 39. edizioa. Sei bertsolari gaztek hartu dute parte txapelketan, eta horietatik, Arantzako Kattin Madariagak jantzi du txapela. Txapeldunorde, berriz, Kattalin Lizarraga izan da. Biak izanen dira Nafarroako ordezkari... [+]
Gipuzkoako Euskal Pilota Federazioak 100 urte betetzen ditu aurten. Ospatzeko antolatu dituen ekitaldien artean dago apirilaren 12an Zumarragan egingo den bertso saio berezia. Pilotari bat arituko da gai-jartzen, eta pilotarekin harremana duten Gipuzkoako lau bertsolari kantuan... [+]
