2019ko uztailaren 21a
Jerzy Starzynski (1967, Legnica, Silesia Beherea, Polonia) koreografoa, etnomusikologoa eta historialaria da. Alabaina, ezer baino gehiago lemko komunitatekoa da eta bizitza osoa darama beraien hizkuntzaren eta kulturaren alde borrokan. Umetan, eskolan, jazarria izan zen lemkoa zelako. 1989an Kyczera kantu eta dantza taldea sortu zuen, besteak beste, lemkoek haien identitatea indartu zezaten eta lemko izateaz lotsatu ez zitezen.
Gaur egun, gehienetan Polonia herri etnikoki homogeneo gisa ikusten da. Egia da, hein handi batean. Halere, badira oraindik bere mugen barnean hainbat gutxiengo garrantzitsu: Lemko komunitatea da horietako bat. 1989an komunismoaren amaierak gutxiengo askoren harrotasun etnikoaren susperraldia ekarri zuen, baita irekitze giro berrian euren kultura berpizteko abagunea ere.
Badakigu non den Polonia, baina ez zer den kaxubiera. Hala ere, Euskal Herriarekin izandako hiru urteko harremanaren ondorio da eskola, eta horrexen berri eman digu Garabide Elkarteko lankide Maialen Sobrinok (Elizondo, 1988). Bost urte egina da Polonian, lau Varsovian, bat Poznan-en.
Badakigu non den Polonia, baina ez zer den kaxubiera. Hala ere, Euskal Herriarekin izandako hiru urteko harremanaren ondorio da eskola, eta horrexen berri eman digu Garabide Elkarteko lankide Maialen Sobrinok (Elizondo, 1988). Bost urte egina da Polonian, lau Varsovian, bat Poznan-en.
Polonia eta Bielorrusia artean dagoen Bialowiezako basoa, Unescok Biosferaren Erreserba izendatua, mozteko asmoa berretsi du Poloniako Gobernuak. Europako Batzordeak "azken abisua" eman dio ohartaraziz ez dezala basoa moztu.
1989an Tomasz Wicherkiewicz hizkuntzalariak Polonia hego-mendebaldeko Wymysoü herria bisitatu zuen, han hizkuntza germanikoren bat hitz egiten zelakoan. 3.000 biztanleko herria hizkuntza-uharte izan omen zen. Gaur egun 50 wymysoüera hiztun besterik ez dira. Tymoteusz “Tymek” Król (Wymysoü, 1993) hiztun gazteenetakoa eta eragile nagusietakoa da.
Abortu eskubidea aldarrikatzeko greba egin zuten milaka emakumek urriaren 3an Polonian. Manifestazio horiek direla eta, abortua guztiz debekatzen duen lege-proiektua bertan behera utz dezake gobernuak.
Abortua debekatzen duen legearen aurkako greba antolatu zuten hainbat talde feministak urriaren 3an Polonian. ‘Astelehen Beltza’ deitu zioten protestari, eta milaka izan ziren euren eskubideak defendatzeko manifestatu ziren emakumeak.
Varsovian biltzar nagusia burutzeko bezperan, NATOko militarrek herrialde baltikoetan egin dituzte azken 25 urteotako maniobrarik handienak, Anakonda 16 izenekoak, Errusiako armadaren balizko inbasioari aurre egitea irudikatuz. Vladimir Putinek haserre protestatu du, Errusiari pixkanaka zintzurra estutu nahi diotelakoan. NATOko biltzarraren azken deklarazioari ere Gerra Hotzaren kutsua dario.
Legea eta Justizia (PiS) alderdi ultrakontserbadore eta euroeszeptikoak irabazi ditu Poloniako hauteskundeak botoen %37,5a eskuratuta. Gobernuan zegoen Herritarren Plataforma (PO) zentro-eskuineko alderdia bigarren geratu da botoen %24arekin.
Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Hizkuntza Eskubideei buruzko Dekretuaren betetze maila aztertu du. Pasa den astean Eusko Jaurlaritzak gauza bera egin bazuen ere, metodologia desberdinak erabili dute Kontseiluko kideek.
Polonia