Euskaldun eta idazle

1972ko uztailaren 09an

Andoni Korta "Añarbe"-rekin elkarrizketan.
Andoni Korta "Añarbe"
Euskaldun eta idazle
Aurtengo "madalenetan" argitaratu den Zeruko Argian, ez genduke inolaz ere gure aldizkariaren lagun zintzo eta euskaldungoaren iangile genduke Andoni Kortaren lana aipatu gabe utzi nai. Gaurregun Errenteria dugu arpidedun geientsuen duen erria, eta lan au Andoniri zor diogu. Berri emaile zintzoa, azkarra, berriak ongi biltzen eta are egokiago idazten zekiena. Bere utsunea, asteroko onetan nabari dela askoek antz eman diote.
Berak, Andonik, bere lanaren saria jaso duela ziur gaude, eta berak ereindako hazia utsean geldituko ez dela ere bai. Bere lanaren berri ematea, itz gutxitan ematea zailla egiten zaigu benetan. Abertzale izanik, bereak eta bi jasan zituen urte illun aietan. Geroztik ez dio bere buruari ezeren atseden unerik eskaini. Bere lanak euskal antzerkiaren alde jasandako nekeak, kezkak, ordu luzeak itxaropenak eta larriuneak landare berria ongarritu dute. Gaurregun, Irastorza, Arruabarrena, Etxabe, t.a. gogo ari zaizkigu euskal antzerki sailean maisuaren, Andoniren, arrasto zuzenetik abiatuak. Aurtengo jalalditan ere euren saioa eskainiko digute.
Baina, une onetan, berri emaille argi eta azkarra ezagutu gendunok, euskal idazle bezala ikustaraztea nai genduke. Bere lanak, atsegiñak, mamidunak, irakur errazak, bat batean azkeneraino iritsi gabe utzi ezin diren orietakoak. Orregatik, leenago argitara izan dituen bi lan, emen ipiniko ditugu, guztion atseginerako izango direlakoan eta gure esker ona erakutsi nalean.
"TXIRRITAREKIN" IZKETAN
–Nola ordea? –galdetuko du norbaitek.
Gaur gauz arrigarri asko gertatzen dira; ain aurraratuak bizi gera... "Telstar" tramankulu orren bitartez orain berriro izketaldi auxe izana degu:
(Zeruan ahots bat entzuten da).
–"Txirrita" zure galdez dira Errenderi aldetik!
–Errenderi'tik? Milla demonio, zer nahi ote dute nere herri xaharrean?
-Ernaniarra ez al zera ba?
–Sortzez bai, Lujanbio Retegi'tar Jose Manual, Ernanin jaio zan; bañan .Txirrita. izena nundik artu zuen? San Markos mendia'ren babesean dagon baserri ederretik; bai jaunak, nere urterik geienak an pasa bai nitun...
–Beraz, errenderiarra ba-ziñan bezela ?
–Nik bi erriak maite dizkiat: Ernani ta Errenderi. Ez al aiz oroitzen zuen erri ortan guda aurretik egin zidaten omenaldia?
-Oroituko ez naiz bada? Esku-makil asko eskeñi genizun.
–Bai, Altza'ko "Gazteluene'n", nere illoba'ren baserrian antxe zegok gordeta.
–Zer moduz bizi zerate or?
–Emen? ondo motel, emen ondo; zuek or baño obeto.
–Bertso saiorik izaten al dezuta or goi ortan?
–Egingo ez dizkiagu ba? San Markos mendipeko bertsolari yayoenak emen biltzen gaituk: Musarro, Telleitxiki, Txintxua, Zabaleta, nere lengusu Saiburu eta Xenpelar aundia ere. Guri entzuten egoten dan apaiz batek ala esaten dik: Errenderi, bertsolari kabi.
–Txapelketak ere izango dituzute, ezta?
–Baita ere, gizona. Zubimendi jatorra gurekin degula, nola ez?
–Izan ere...
–Adizak, gauza bat esan nai nikek.
-Esan ba, esan
–Urte gutxi barru, Xenpelar aundia jaio zala eun urte osatzen dituk, eta uste diat, nik orrelako omenaldiak merezi baditut, onek aundiagoak merezi ditula, eta etzeratela noski aztuko. Emen ere ez dakik arek nolako gradua dun.
–Izan ere aren gizatasuna eta aren bertsoak
–Pakea'ren aldeko momenturen batean, aren bertsoak izki aundiz, mundu guztiak ,jakin dezan, ipiñi bear lizikigutekek:
Ni ez naiz gerraren zale
baizik pakearen alde:
zeñek nai duen galde
berari tira dale:
bala bat sartu buruan
aspertuko da orduan.
Umikiadean ekarri
errespetua ekarri,
lege eder bat jarri
bizi gaitezen garbi:
ori deseo nuke nik
ixuri gabe odolik.
-Egia diozu, "Txirrita".
–Bai noski.
–Beste gauza bat. Liburu batean irakurri dedanez, eriotz'en bat egindako ijito bati, bere egintza txarrak bertsotan arpegira bota zeniolako andik laster il omen zan egia al da?
–Egia dek, bai; bañan emen zebillek eta eskerrak ematen zizkidak; nik ura esan da, damutasuna sortu bai nion...
Eta ontan, bat-batean, "Telstar". urrutiratu zan eta elkar-izketa amaitu.
AÑARBE
13

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakKORTA3
PertsonaiazKORTA3

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Zapaterok dio Ostiral Santukoaren gisako akordio bat egon zela ETAren amaieran

Xabier Letona Biteri

Lurra taupaka hasiko da

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude