Zartaro Bikaña


1963ko abenduaren 08an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Galdakanoko Txomin Egileor musika egileari elkarrizketa.

Zartaro Bikaña
Gizon bat degu Galdakano'n, erriko bizitanle guztietatik urterik geyen daukona, baña, kemenez ta batez bere adimenez, iñoz zar egiten eztana. Zartzaro bikaña benetan oilakua!
Jaun ori, gure argazkian ikusiten dogun, Egileor'tar Txomin da. Beren larrogeitamalau urtegaz edozein sasoiko gizon bat-lez azaldu, idatzi ta batez bere irakurten dau, eta etxebarruan zuzen ta lerden ibiltzen da. Gatxa da siñesten, ikusi eztabenak, adiskide onen izakera.
Egileor'tar Txomin guztiz da ezaume galdakanotar eta ereslarien artean, baña jakiña, ez "Zetuko Argia"ren irakurleen artian. Oi-gaitik ekarri nai dogu astekari auetara, beragaz, Txomin'ekin euki dogun izketaldia beren bitartez ezagutu daien gure gizon ospetsu au:
–Txomin, esango daustazu zenbat urtean izan ziñan Galdakano'ko musika bandako, gure eresbatza ederra ta ospatsuaren zuzendari?
–Bai, pozik, berrogei ta amar urtean.
–Badakit zure zuzendaritza aldian, eresbatzak sariketa askotan garaille urten ebana eta beraz, ospe edo fama aundia lortu ebana. Esango deuskuzu zenbat eta nun izan ziran garaitza oyek?
–O! ,ori gaitz da gogoratzen, asko ziran aldi aietan lortu genduzan sariak eta askotzaz geiago aurkeztu gintzaran erriak, baña, geien gogoratutzen naizenak, Bergara, Bilbao, Iruña, Donosti ta abar. Garraitzarik aundienatarikua izan Donsti'n lortu ebana gure eresbatzak.
–Noz izan zan Txomin? Beren alaba Terese'k erakusten dausku auen etxean eskegita dingilizka dagon "diploma" sariketa aietan irabazitakua, eta bertan irakurten dot: "Gran concurso Internacional de Bandas de Música, Orfeones, Corales y Charangas. Celebrado 21 al 25 de Julio de 1907. San Sebastián".
–Enaioazu asko geiago nekatzen. Itaun bat edo bi: badakit eresgille-be izan zarena, zenbat erestitza edo partitura idatzi dozuz?
–Eresgillea (compositor) ez naz izan esaterako, baña ainbat dira neure bizian egin dodazanak.
–Zetarikua izan da zuk erabilli dozun musika?
–Euskal musika, arin-arinka edo jota, biribilketa, ibilketa ta abar.
–Azkenengo eres-egintza edo idatzi dozuna?
–Orain sei edo zazpi illabete amaitu neban "Ibilketa" izenaz; izen orrek esan nai dau zer dan. Erriko azkenengo jaietan erestu eben lenengoz, gure eresbatzak. Pizka bat lenago, urte bi inguru, "Gurruti ibai" eta "Ibaizabal" eta abar, biribilketa ta arinarin.
–Dakigunez, zure bizibidea "Dina-mita" landolan euki zenduban, zeure langitza edo empleo bidez, baña, orita guztibe eresi asko egin edo idatzi dozu. Jakin litzake zenbat ordaindu dautsuben erestitza edo partitura oiek gaitik?
–Ordaindu?...–Barre egiten dausku beronek–gitxi edo ezerbez, nik igin dodan musika, zaletasuna gaitik izan da, batez bere euskal musika.
–Tira ba Txornin, gaur enoia geiago nekatutzen; laster arte. Galdakonatar jator eta eresizale guztiok ordainduko deutsugu gure eskerrik xamurrenaz, euskatzale zintzo orrek egin dozun lan bikaña.
"Basajaun"
4

GaiezKulturaMusikaMusika tradBandak
PertsonaiazEGILEOR1
EgileezBASAJAUN1Kultura

Azkenak
Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Eguneraketa berriak daude