Zartaro Bikaña


1963ko abenduaren 08an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Galdakanoko Txomin Egileor musika egileari elkarrizketa.

Zartaro Bikaña
Gizon bat degu Galdakano'n, erriko bizitanle guztietatik urterik geyen daukona, baña, kemenez ta batez bere adimenez, iñoz zar egiten eztana. Zartzaro bikaña benetan oilakua!
Jaun ori, gure argazkian ikusiten dogun, Egileor'tar Txomin da. Beren larrogeitamalau urtegaz edozein sasoiko gizon bat-lez azaldu, idatzi ta batez bere irakurten dau, eta etxebarruan zuzen ta lerden ibiltzen da. Gatxa da siñesten, ikusi eztabenak, adiskide onen izakera.
Egileor'tar Txomin guztiz da ezaume galdakanotar eta ereslarien artean, baña jakiña, ez "Zetuko Argia"ren irakurleen artian. Oi-gaitik ekarri nai dogu astekari auetara, beragaz, Txomin'ekin euki dogun izketaldia beren bitartez ezagutu daien gure gizon ospetsu au:
–Txomin, esango daustazu zenbat urtean izan ziñan Galdakano'ko musika bandako, gure eresbatza ederra ta ospatsuaren zuzendari?
–Bai, pozik, berrogei ta amar urtean.
–Badakit zure zuzendaritza aldian, eresbatzak sariketa askotan garaille urten ebana eta beraz, ospe edo fama aundia lortu ebana. Esango deuskuzu zenbat eta nun izan ziran garaitza oyek?
–O! ,ori gaitz da gogoratzen, asko ziran aldi aietan lortu genduzan sariak eta askotzaz geiago aurkeztu gintzaran erriak, baña, geien gogoratutzen naizenak, Bergara, Bilbao, Iruña, Donosti ta abar. Garraitzarik aundienatarikua izan Donsti'n lortu ebana gure eresbatzak.
–Noz izan zan Txomin? Beren alaba Terese'k erakusten dausku auen etxean eskegita dingilizka dagon "diploma" sariketa aietan irabazitakua, eta bertan irakurten dot: "Gran concurso Internacional de Bandas de Música, Orfeones, Corales y Charangas. Celebrado 21 al 25 de Julio de 1907. San Sebastián".
–Enaioazu asko geiago nekatzen. Itaun bat edo bi: badakit eresgille-be izan zarena, zenbat erestitza edo partitura idatzi dozuz?
–Eresgillea (compositor) ez naz izan esaterako, baña ainbat dira neure bizian egin dodazanak.
–Zetarikua izan da zuk erabilli dozun musika?
–Euskal musika, arin-arinka edo jota, biribilketa, ibilketa ta abar.
–Azkenengo eres-egintza edo idatzi dozuna?
–Orain sei edo zazpi illabete amaitu neban "Ibilketa" izenaz; izen orrek esan nai dau zer dan. Erriko azkenengo jaietan erestu eben lenengoz, gure eresbatzak. Pizka bat lenago, urte bi inguru, "Gurruti ibai" eta "Ibaizabal" eta abar, biribilketa ta arinarin.
–Dakigunez, zure bizibidea "Dina-mita" landolan euki zenduban, zeure langitza edo empleo bidez, baña, orita guztibe eresi asko egin edo idatzi dozu. Jakin litzake zenbat ordaindu dautsuben erestitza edo partitura oiek gaitik?
–Ordaindu?...–Barre egiten dausku beronek–gitxi edo ezerbez, nik igin dodan musika, zaletasuna gaitik izan da, batez bere euskal musika.
–Tira ba Txornin, gaur enoia geiago nekatutzen; laster arte. Galdakonatar jator eta eresizale guztiok ordainduko deutsugu gure eskerrik xamurrenaz, euskatzale zintzo orrek egin dozun lan bikaña.
"Basajaun"
4

GaiezKulturaMusikaMusika tradBandak
PertsonaiazEGILEOR1
EgileezBASAJAUN1Kultura

Azkenak
Javier Milei eta bere arreba eroskeria trama batekin erlazionatu dituzte filtraturiko audio batzuek

Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]


2025-08-28 | Gedar
Bere historian lehen aldiz, 110.000 milioi euroko kapitalizazioa gainditu du Iberdrolak

Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.


Frantziako Gobernuaren aurka “guztia blokeatzeko” deia indartzen ari da

Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]


Udazken beroa Frantzian?

2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.

Horri gehitu behar... [+]


Alemaniak derrigorrezko zerbitzu militarra “beharrezkoa” denean ezarriko lukeen lege proiektua onartu du

Europako azken urteetako joerari jarraiki, derrigorrezko zerbitzu militarraren harrabotsa Alemaniara heldu da: SDP Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata buru duen Defentsa Ministerioak borondatezko soldadutza ezarriko lukeen lege proiektua onartu du, "beharrezkoa" denean... [+]


Nafarroako lau pilotari ijitori omenaldia egin diete Mañuetako pilotalekuan

Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.


2025-08-28 | Jon Aleman Astitz
Supremazismo espainiarren “kontsentsu linguistikoa”

Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.

Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]


2025-08-28 | Iñaki Lasa Nuin
Gure jaiak

Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]


2025-08-28 | LAB sindikatua
38 urteko garraiolari bat hil da Erriberrin

LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.


Polizia “talde zaurgarri”?

Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]


Hainbat ekintzailek bidea moztu diote Israel-Premier Tech txirrindularitza taldeari Espainiako Itzulian, Gazako genozidioarengatik

Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]


Martxoaren 15 eta 22an iraganen dira Ipar Euskal Herriko udal hauteskundeak

Bozketa arauei dagokionez hainbat aldaketa bideratu zituen maiatzaren 21ean bozkaturiko legediak. Bozkatzeko prozedura argiturik, abuztuaren 27an eman du hauteskundeen agendaren berri Frantziako Gobernuaren bozeramaileak.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Eguneraketa berriak daude