Supremazismo espainiarren “kontsentsu linguistikoa”
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena dugu, Euskal Herriko sindikatu minoritario baten idazkari orokorrarena, minoritarioa baina patronalaren bidelagun eta espainiar komunikabideek ederki zaindua.
Vocentoren egunkarietan idatzi du kontratazio publikoan dagoen “Kontsentsu linguistikoa” lehertu nahi dutela EH Bilduk eta EAJk. EAJren proposamena da, administrazio bakoitzak erabaki beharko lukeela zein euskara maila eskatu bertan lan egiteko, eta EH Bilduren proposamena, Euskal Administrazioan aritzeko euskararen ezagutza nahitaezkoa dela, salbuespentzat jotzen diren lanpostuetan izan ezik.
Aldiz, Martinezek ez du oztoporik ikusten Euskal Administrazioko edozein lanpostu eskuratzeko espainola salbuespenik gabe derrigorrezkoa izatearekin. Hau da, espainola eta euskara ofizialak bai, baina espainola “ofizialagoa” euskara baino.
Espainiar nazionalismoak, izan eskuin, izan ezker, betikotu egin nahi luke beren supremazismoa, mendeetako zapalketez erdietsi dutena, eskubide guziak erdaldunendako exijituz baina euskaldunondako mugatuz
Martinezek dio euskarazko profilak bermatuta daudela “bete beharreko indizeen bitartez”, herri bakoitzeko euskararen ezagutza mailaren arabera, eta gehitzen du “indize horiek eskari errealaren oso gainetik” daudela. Dirudienez, ez du gogoan “eskari erreal” hori hainbat aldagaiek baldintzatzen dutela, adibidez, mendez mende Espainiak eta Frantziak euskararen eta euskaldunon komunitatearen kontra ezarri duten debekatze eta pertsekuzioak, oraindik ere bukatu ez direnak, Poliziek eta epaileek indar betean ezartzen dituztenak eta era pasiboan Espainiaren meneko erakunde zenbaitek, Renfe, Correos eta abar, oraindik ere sindikatu espainiazaleen gotorleku diren horiek. Jakina denez, euskararen eskaria txikiagoa da Espainiako eta Frantziako Gobernuek karriketatik desagerrarazi zuten tokietan, nahitaezko eskolatze zigortzailea ezarriz, euskaldunei ez ikusiarena eginez, ospe txar sistemikoa zabalduz, bortxa uniformatuaren bidez eta beste hainbat tresna erabiliz.
Estatu zapaltzaileon manupeko eragile hauentzat euskararen erabilera eskubide menekoa da, Lekeition, oraindik euskaldungoa gehiengoan dagoenean erabil daitekeena (ez beti), baina ez da zertan bermatu Bilbon, esate baterako, zeinetan gutxiengoa den egun euskaldungoa; horrela Mungiako euskaldun batek eskubide gehiago izanen lituzke (nahiz ez guztiak) Barakaldoko euskaldun batek baino. Hori bai, espainolez arreta ematea nahi eta nahiezkoa eta erabatekoa da Bilbon… eta Lekeitio, Amezketa edo Etxarri-Aranatzen. Jakina, Martinez eta enparauei ez die axola lazgarriak diren profesional elebidunen eskasiak Osakidetza, Ertzaintza, epaitegi eta beste zerbitzu publikoetan… Zer inporta du?
Euskaldun komunitatearen aldeko Memoria, Justizia eta Ordaina bultzatu ordez, espainiar nazionalismoak, izan eskuin, izan ezker, betikotu egin nahi luke beren supremazismoa, mendeetako zapalketez erdietsi dutena, eskubide guziak erdaldunendako exijituz baina euskaldunondako mugatuz eta baldintzatuz (edo erabat ukatuz) “integrazioa”ren izenean… beren Espainia uniformean.
Ez dago kontsentsurik eskubide funtsezkoenak ukatzen dituztenekin.
Planteamendu erreakzionario horiei aurre eginez eraiki dezakegu euskal gizarte zuzenago bat, bertan euskal komunitateak ere dagozkion eskubide linguistikoak izan eta erabil ditzakeena.
Jon Aleman Astitz, Euskaltzaleen Foroa
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]