NATO eta ‘daddy’
Hagan ekainaren 25ean NATOk egindako goi-bileran, gastu militarra herrialde bakoitzaren BPGaren %5 izateko konpromisoa hartu dute Aliantza Atlantikoko Itunaren Erakundeko kide diren estatuek. Horretarako hamar urteko epea izango dute, 2035 arte. Erabaki horrekin, 2014an ezarritako %2ko helmuga askogatik igo dute, eta urteko aurrekontuaren zati handi bat gastu militarrera bideratu beharko dute NATOko 32 herrialdeek, salbuespenik gabe. Gastu militar zuzena %3,5 izango da, eta %1,5 gastu militar eratorria (zibersegurtasuna, azpiegiturak, mugen zaintza...). Erabili duten argudioa izan da errusiar "mehatxuaren" aurrean euren "segurtasuna" bermatzeko prest egon behar direla. Eta horrela, Anne Morelli historialariak teorizaturiko gerra propagandaren printzipio nagusietako bat dakusagu: "Ez dugu gerrarik nahi, soilik defendatzen ari gara!".
NATOko idazkari nagusi Mark Rutte ipurtzuriaren losintxen artean, AEBetako presidente Donald Trumpek "garaipen monumentala" izan dela esan du bere ohiko tonuan. Denek sinatu dute daddy Donaldek –horrela deitu dio Ruttek, "aitatxo"– nahi zuen dokumentua. Espainiako Estatuak ere sinatu du, Pedro Sánchezek ziurtatu arren ez dagoela hori konplitzera derrigortua, dirudienez Rutteren gutun bat duelako "malgutasuna" ematen diona. Espainiar mandatariak goi-bileraren aurretik esana zuen ez dagoela %5era iristeko prest, gastu sozialean eragin zuzena izango duelako –eta bazkide dituen bere gobernuko beste alderdiek ez dutelako halakorik onartuko–. Ruttek, baina, ironikoki erantzun dio –"ados gaude ez gaudela ados"– eta argitu du Espainiak ere bete beharko dituela bere obligazioak NATOko kide bezala. Trumpek, bere aldetik, gerra komertzialarekin egin dio mehatxu Espainiari.
Baina goi-bileraren showak ezin du gure begirada desbideratu benetan garrantzitsua den horretatik: AEBen presioaren ondorioz NATOk herrialdeei inposatu diela askoz diru gehiago gastatzea armak erosten. Monumentala koanto.
Europar Batasuneko herrialdeek urtean 900.000 milioi euro bideratu beharko dituzte arlo militarrera. Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak, Ongi Etorri Errefuxiatuak eta Gaurgeroa pentsionisten mugimenduak diote horrek murrizketak ekarriko dituela osasungintzan, pentsioetan eta klima larrialdiaren kontrako borrokan; eta salatu dute Eusko Jaurlaritza zein armagintzaren Euskal Herriko lobbya –besteak beste Zedarriak foroa– horixe elikatzen ari direla. Eta dena, urteko hitz bihurtu zaigun segurtasunaren izenean.
Bilobaren gurasoak atxilotu zituzten eta tortura fisiko eta psikologiko artean bere amak erditu zuen. Gurasoak desagertuta daude oraindik; arrebak haritik tiraka aurkitu du neba, 2009an zabaldu zuen blog baten ondotik.
Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.
Hamar urteko epea dute NATOko estatu-kideek helburu hori lortzeko. Espainiak ere sinatu du akordioa, baina, aldi berean, Mark Rutte aliantza atlantikoko idazkari nagusiaren gutun bat eskuratu du Pedro Sánchezek, ustez "malgutasuna" emango liokeena. Donald Trumpek... [+]
Asteazkenean bozkatuko dute NATOra bideratutako diru kopurua, eta Pedro Sánchez Espainiako presidenteak kuoten igoeran lortutako salbuespenak haserrea piztu du AEBetako eta Europako zenbait herrialdetako gobernuetan.
Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.
Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.
Igandean iragarri du akordioa Pedro Sánchez Espainiako presidenteak. Espainiak gastu militarrera BPGaren %2,1 bideratuko duela ziurtatu du.
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Posible da, nonbait, zoriontasuna neurtzea. Are, bada horretan tematzen denik. NBEk ez du arrakasta handirik munduko bakeari eusten, baina halako tasuna planetan zehar nola dagoen banatua erakusten du urtero, txosten batean. Funtsean zerrenda bat da, herrialdez herrialde, zein... [+]
Europa berrarmatu. Europa defendatzeko berrindustrializatu. Hori da azkenaldian Europar Batasuneko agintari politikoek sustatu nahi duten agenda, Europako defentsari buruzko Liburu Zuria, Europa BirArmatu eta 2030 Prestasuna planen bidez. Militarismoa sustatzeko aitzakiak dira... [+]
2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]
Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.
Hainbat ikerketak erakusten dute inbertsio militarraren gorakadak osasuna edo hezkuntza bezalako sektoreen suntsipena dakartela herrialde batzuetan.