Pierre Boulez: matematikaren eta abangoardiaren artean
Joan den martxoaren 7an Maurice Ravel, garai guztietako euskal konpositorerik onena, jaio zela 150 urte bete ziren. Eta ARGIAn omenaldia egin zitzaion konpositore horri, Bolero ospetsuak imajinario kolektiboan izan duen eragina gogoratuz.
Kasualitatez, Deutsche Grammophonek disko bat argitaratu berri du Ravelen lan enblematikoekin, horien artean Bolero-a, Berlingo Filarmonikaren eskutik, eta Pierre Boulez handiaren zuzendaritzapean, zeinaren jaiotzaren mendeurrena martxoaren 25ean bete den. 1993an Berlingo Jesus Christus Kirche-n egindako grabazioa erreferentzia da. Disko horren bidez, beraz, konpositorea eta zuzendaria omentzen dira.
Lerro hauen bitartez, Boulez, Bigarren Mundu Gerraren ondoren musikaren abangoardian hainbeste eragin izan zuen fenomeno musikala omendu nahi dut.
Musikagile frantsesa musikaren munduan ez ezik, bere garaiko intelektualtasunean ere erreferentetzat har daiteke. Matematikari gisa prestakuntza akademiko batetik abiatuta, musika garaikidearen unibertsoak liluratu zuen Boulez, Olivier Messiaen edo René Leibowitz bezalako irakasleen bitartez.
Hain zuzen ere, bere jakintza matematikoak serialismo integrala deritzona besarkarazi zion. Hau Schönbergen dodekafonismotik bereizten da, seriearen kontzeptua noten altuerari aplikatzeaz gain, soinuaren beste aldagai batzuei ere aplikatzen dielako: erritmoak, dinamikak, atakeak eta abar.
Horrez gain, musika kultu elektronikoaren eta ordenagailu bidezko musikaren aitzindaria izan zen.
Bestalde, IRCAM (Institut de Recherche et Coordination Acoustique/Musique) erakundeko zuzendaria izan zen 1970etik 1992ra. Musika garaikidearen ikerketaz eta garapenaz arduratzen den institutu horrek eragin handia du Europan, eta Boulezek izaera nabarmena eman zion erakunde honi.
1960tik aurrera, bere konposatzeko modua malgutu egin zen, eta aleatoriotasun kontrolatu batera eta tinbre-sentsibilitate zorrotz batera iritsi zen, Debussyren eraginekin. Polyphonie X (1951), Le marteau sans maître (1955), Pli selon Pli (1962) eta Notations (1980) dira bere lanik garrantzitsuenetako batzuk.
Urteurren biak kontuan hartuta, lehen aipatutako Deutscheren grabaketaz gozatzera gonbidatzen zaituztet: Ravel handia, Ziburuko jeinuaren musika hobekien ulertu zuen zuzendari baten gidaritzapean, Pierre Boulez.
Samuel Mariño + Gabetta Consort
Zuzendaria eta biolin bakarlaria: Stefano Barneschi.
Zer: Purcell, Händel, Geminiani, Vivaldi eta Graunen lanak.
Noiz: maiatzaren 9an.
Non: Iruñeko Baluarte Jauregian.
Amartuvshin Enkhbat baritonoa
Pianoan: Stefano Salvatori.
Antolatzailea: OLBE.
Zer: Verdi, Mascagni, Leoncavallo eta Giordanoren operen ariak.
Non: Bilboko Euskalduna Jauregian.
Noiz: martxoaren 29an.
FITXA
Zer: OLBEk antolatutako Gaetano Donizettiren ‘La favorite’ opera.
Nork: Euskadiko Orkestra Sinfonikoak (zuzendaria: Riccardo Frizza) eta Bilboko Operaren Abesbatzak (zuzendaria: Boris Dujin).
Noiz: otsailaren 18an.
Non: Bilboko Euskalduna Jauregian.
Duela 150 urte, 1875eko martxoaren 7an jaio zen Maurice Ravel musikagile eta konpositorea, Ziburun. Mundu mailan ospetsu dira haren lanak, bereziki Boleroa. Sarri aipatzen da Parisen bizi izan zela, kontserbatorioan ikasi zuela aro berri bateko irakasleekin, munduko txoko... [+]
'Tristan und Isolde' opera
Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]
Euskal Herriko Gazte Orkestra. Neguko topaketa
Zuzendaria: Iker Sánchez.
Narratzailea: Kepa Errasti.
Egitaraua: Britten eta Beethovenen lanak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia antzokia.
Eguna: urtarrilaren 2a.
Pucciniren Il Trittico
Nork: Nafarroako Orkestra Sinfonikoak eta Bilboko Opera Abesbatzak.
Eszena zuzendaria: Paco Azorín.
Bakarlariak: C. Álvarez, A. Blancas, M. Berti, C. Isotton, K. Mattila, A. Ibarra, S. Esparza eta I. Hotea.
Non: Bilboko Euskalduna... [+]
Iruñeko Baluarten, ostegunean, Israelgo ereserki nazionalaren orkestrako bertsioaren egilearen pieza bat jotzear zirela aurretik zutik jarri eta aretoa utzi du publikoaren zati handi batek. Ereserki horrek “okupazio sionistari” gorazarre egiten diola kritikatu... [+]
Frantziako musikagileei buruz hitz egitean, Claude Debussy eta Ravel etortzen zaizkigu burura. Bada dibertitzen denik ere, bata edo bestea defendatuz garai guztietako musikagile frantziar onena bezala. Egia esan, bi jeinu absolutu dira, beren garaiko zirkunstantzien ondorio. Oso... [+]
Donizettiren Don Pasquale opera
Taldeak: EOS eta Bilboko Operako Abesbatza.
Bakarlariak: S. Orfila, M.J. Moreno, F. Demuro, D. Del Castillo, P.M. Sánchez.
Eszena-zuzendaria: Emiliano Suárez.
Eszenografia: Alfons Flores.
Lekua: Euskalduna Jauregia.
Data:... [+]
Columbus Fundazioak antolatutako kontzertua, ‘RenHacer’ Musikaldiaren barruan.
Bilboko Orkestra Sinfonikoa.
Zuzendaria: Ramón Tebar.
Bakarlaria: Joaquín Achúcarro.
Egitaraua: Guridi, Grieg eta Brahmsen lanak.
Lekua: Bilboko Euskalduna... [+]
Edizio asko dira orain arte; Espainiako Estatuko musika klasikoko jaialdirik zaharrena da. Behin amaituta, une egokia izan daiteke aurtengo edizioaren balantzea egiteko, baina baita jaialdiaren bizitza luzearen balantzea egiteko ere. Jaialdi bikaina da, oso. Baina hausnartu egin... [+]
Donostiako Musika Hamabostaldia
Euskadiko Orkestra: Zuzendaria: J. Rohrer.
Donostiako Orfeoia: Zuzendaria: J.A. Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: C. Reiss, V. Karkacheva, M. Schmitt, H. Müller-Brachmann.
Egitaraua: Beethovenen Missa Solemnis re maiorrean, op. 123.
