Ez goaz lanera
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Urriaren 15ean, lan arloko ekonomialarien topaketetan, mahai inguru interesgarri bat egin zen. Patronalak, Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalak eta sindikatu batek parte hartu zuten. Eztabaidagaia lan munduan gero eta oihartzun handiagoa duen absentismoa izan zen.
Erakunde bakoitzak interesatzen zaion definizioa edo ikuspuntua aukeratu zuen. Arazoa zen enpresarien interesak defendatzen dituztenen ikuspuntua ez zutela agerikoa egiten, eta eztabaida gaiztotu zutela. Gainera, “zentzu komun” zehatz bat ezartzeko, mahai inguruan hainbat falazia erabili ziren. Adibidez, Espainiako erresumako beste lurraldeen aldean, EAEn lan baja gehiago hartzen direla. Ez da zuzena datu horretatik ondorioztatzea lanarekiko arduragabekeria handiagoa dela, baina zeharka “zentzu komun” horretan eragin nahi zen. Beste amarrua zen anekdota bat hartzea eta korridoreko elkarrizketa bat kontatzea: langile batek beren baja luzatzeagatik poztasuna adierazi zuen eta, zeharka ondorioztatu nahi zena, langileek oro har euren lan baja epea luzatzea nahi dutela. Erabilitako falazia zerrenda zabala izan zen, beti langileak kriminalizatzeko, noski.
Gako nagusiena lan arriskuen prebentzioan dago. Absentismoa, gaixotasun egoerarekin lotzen badugu, ez da arazoaren jatorria, ondorioa baizik
Patronalak ez zuen definizioaren inguruan eztabaidatu nahi, baina lan absentismoa definitu gabe utzita, euren ikuspegia ezarri nahi zuten. Kontzeptuaren inguruan hitz egitea funtsezkoa da, horrek zehaztuko baititu aplikatuko diren neurriak. Lan zuzenbidean, justifikaziorik gabeko lanera ez agertze moduan definitzen da, dakarren zigorrekin. Baina patronalak erabiltzen duena, Langileen Zuzendaritza eta Kudeaketa ikasgaiko irakasle batek esan bezala, erabat ekonomizista da, giza-baliabide departamentuena: nahiz eta justifikaturik egon, absentismoa da ez egotea. Berdin du gaixorik egoteagatik edota jaiotze osteko baimen bat dela-eta lana eta familia bateragarri egiteko eskubidea erabiltzeagatik izatea. Horrela, komunikabide nagusienetan eta hainbat lan arloko foroetan definizio ekonomizistan erortzen dira, eta gaiari heltzeko modua korapilatzen dute. Hala bada, langileen eskubideak murriztea absentismoari aurre egiteko neurria izan daiteke. Gainera, eztabaida publikoan beste elementuak sartzen dituzte, hala nola aurrez aurreko lan absentismoa, lanean atsedenaldiak hartzea edo mentalki deskonektatuta egotea.
Nondik hartu aurre absentismoari, definizioan holako trikimailuak erabiltzen badira? Eskubideak ezin dira ukitu, edozein kasutan, handitu baizik. Arrazoi gabeko absentismoa ekiditeko lan legedia dago (zigorrak eta kaleratzeak). Geratzen zaigun tartea lan osasunari lotuta dago. Gako nagusiena lan arriskuen prebentzioan dago. Absentismoa, gaixotasun egoerarekin lotzen badugu, ez da arazoaren jatorria, ondorioa baizik. Lan gainkargak, lan erritmo sutsuagoak, langileen alienazioa sustatzen duten egiturak, laneko jazarpena naturaltzat hartzen duten enpresak, estres egoeran lan egitea normaltzat zuten lanpostuak existitzea… Horretarako lan arriskuen prebentzioa funtsezkoa da; arrisku psikosozialetan, are gehiago. Ezinbestekoa da prebentzioan langileen eta euren erakundeen parte-hartze erreal bat izatea, eta ez gaur egungo pantomima, helburua enpresek euren erantzukizuna ekiditea dena.
Parte-hartze erreal eta efektibo horren beharra mahai gainean jarri zen, absentismoari aurre egiteko tresna bezala. Agerian geratu zen enpresa munduaren jarrera: inondik ere ez. Horrela izanda, arazoa ez da absentismoa, lan eta kapitalaren arteko gatazka baizik.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Abuztuan 411.000 hektarea baso eta lursail erre dira León, Asturias, Ourense, Cáceres eta Zamoran. Bizkaiko eta Gipuzkoako azalera osoa beste. Irmotasunez esan dezakegu muturreko baldintza meteorologikoek sutu zituztela suteak, berotze global antropogenikoaren... [+]
Euria ari du. Ekaitza. Egun beroegi baten ondorengo bustialdia. Eta tenperatura jaitsiera bedeinkatua. Ez dakit Galizia aldean euririk egin duen azken aldian, ez dakit suteak itzalita diren jada, eta etxetik irten behar izan zutenak itzuli ahal izan diren.
Komunikabideetan... [+]
Oporretan nengoela, gorputza eta burua gozatzera bideratu ditut. Turista bilakatu naiz, eremu digitalean zenbait trebezia dugunontzat, oso erraza. Motxila hartuta familiarekin handik hona ibili naiz, poltsikoan dibisa asko barik, mapa fisiko barik, plan asko barik…... [+]
Gizonezkoak ziren gehienak Sanferminetako entzierroetan; gizonezkoak ia denak Frantziako Tourrean; gizonek hartu dute udako musika jaialdietako oholtza eta backstage-a; gizonezkoak dira nagusi bertso-plazetan; gizonezkoak dira Donald Trump, Vladimir Putin eta Benjamin Netanyahu... [+]
Chocón, Kolonbiako hiri batean, beltzak, indigenak eta mestizoak elkar bizitzari eusten saiatzen dira. Beltzek txoloak deitzen diete embera indigenei, eta emberek beren hizkuntzan hitz egiten dutenean, kristauez hitz egiteko esaten diete bai mestizoek eta bai beltzek... [+]
Akordatzen naiz Blanca Llum Vidal poeta maitasunaz hizketan entzun nuen lehendabiziko aldiaz. Bere esperientziaz aritu zen, besteak beste. Esan zuen bere ordura arteko bizitzan maitasuna beti amaitzen zela, baina maitasunak ez lukeela amaitu beharko sentituz bizi dela. Ez dela... [+]
Hilotan, euskara sarritan izan dugu albiste. Txarrerako, euskaltzaleon artean nagusi den aldarte ezkorra ikusita. Baina euskararen egoera txarra dela ez da kontu berria, datuen bitartez beste zerbait iradoki den arren.
Har dezagun, adibidez, hizkuntzak irabazi ei dituen... [+]
Dena ongi doa. Nola izan liteke bestela opor garaian, gora eta behera, ase arte ibili ondoan? Zeregin zehatzik gabe alderrai ibili gara, gogoa ematen zigun leku eta jendeen artean. Gustukoa baizik ez dugu egin, ez-atsegina zena ahantzi eta baztertu, jainko tipiak bagina bezala,... [+]
Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]
Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.
1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]
Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]
Euskararen (euskaldunon) aurkako oldarraldiak ertz ugari ditu; horietako bat fronte mediatikoa da, Voxento taldea buru eta PSOE-CCOO-UGTko kide ezagunak ekintzaile nagusi. Sarri eskaintzen digute idatziren bat, barnera dezagun Euskal Herriko hizkuntza ofizialetatik zein diren... [+]
Hamar minutu igaro dira lur hartu dugunetik. Bizkaiko kostatik sartu, Leioa gainetik igaro eta gurpilek ordeztu dituzte hegalak Loiun. Bosteko ilaretan irten behar omen da hegazkinetik eta gu hogeita zazpigarrenean gaude zain. Estatubatuarren ikerlanek diote istripu bat egonez... [+]
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]