XXI. mendeko euskal eskola zein? Publikoa
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Corazonistas, Marianistas, Niño Jesús, CEU San Pablo-Virgen Niña, Carmelitas, Presentación de María, Vera Cruz, NClic, San Viator, Escolapias, Escolapios, Mercedarias, Nazareth, Inmaculada Concepción, Hogar San José, Egibide, Urkide (lehengo Ursulinas) eta San Prudencio. Gehi Eusko Ikastolen Batzako Olabide. Azkenik, Partaideko Armentia. Horiexek dira Gasteizko eskola pribatuak, guztiak kontzertatuak (hau da, diru publikorekin finantzatuak).
Gogoratu EAEko Hezkuntza Legeak zer dioen: "26. artikulua.– Euskal Hezkuntza Zerbitzu Publikoa. 3.– Euskal hezkuntza-zerbitzu publikoaren prestazioa ikastetxe publikoen eta itunpeko ikastetxe pribatuen bidez gauzatuko da". Eta honako hau ere bai: "23. artikulua.– Itunpeko ikastetxe pribatuak. 2.– Euskal Hezkuntza Zerbitzu Publikoaren barruan nahitaezko ikasketak ematen dituzten itunpeko ikastetxeak oso-osorik finantzatuko dira, ikasketa horiei dagokienez".
Gasteizko ikastetxe pribatuak zerrendatu ditut, bertan dut bizilekua eta bertan naiz irakasle. Euskal Herriko bigarren hiria da populazioan, eta euskarak izugarrizko aurrerapausoa egin du ezagutzan, ingurune ez euskaldunean dagoen arren. Gasteizek hezkuntza-sare pribatu erraldoia du: Eustaten azken datuen arabera, Lehen Hezkuntzan sare publikoa nagusi den arren, 12 urterekin Gasteizko gazteen %55 sare pribatura doa DBH egitera, zeinean bostetik batek baizik ez duen D ereduan ikasiko. Publikora doazenen artean, ostera, bostetik lauk egingo du DBH D ereduan.
Gasteizek hezkuntza-sare pribatu erraldoia du: LHn sare publikoa nagusi den arren, 12 urterekin gazteen %55 sare pribatura doa, zeinean bostetik batek baizik ez duen D ereduan ikasiko
Beraz, zehazki nondik helduta eutsi ahal zaio ikastetxe kontzertatuen aldeko diskurtsoari eta praktikari? Ezkerretik, zelan? Euskalduntzetik, zelan? Zelan justifika daiteke "herri ekimeneko" ikastetxe bat (ala bi dira?) babesteko, beste dozena eta erdi ikastetxe, tartean zenbait euskarafobo eta erabat klasista ere, finantzatu behar ditugula, "oso-osorik finantzatu" ere?
Ukaezina eta eskertzekoa da ikastolek XX. mendearen garai ilunean egindako ekarpena. Eskertzekoa, hezkuntza publikoak aukerarik ematen ez zuen hartan, euskaraz ikasteko bidea eman zigutelako. Eskerrik asko, beraz, ikastola haiei guztiei, bai mende amaieran publifikatu zirenei, bai kontzertatu izaten jarraitu zutenei ere.
XXI. mendean, baina, sare kontzertatua ehuneko ehunean (gehi kuotak) finantzatzeak eta diskurtsoan nahiz praktikan akritikoki sustatzeak, ahuldu egiten ditu gizarte-kohesioa, laikotasuna eta euskararen biziberritzea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lagun marika batek deitu dit galdetzeko nola salatu dezakeen hurrengoa: joan zen Akarlandara, EHUren parean dagoen parkera, eta komun publikoetan bi tiporekin zegoela, udaltzainen bizpahiru kotxe agertu ziren super azkar, poliziak sartu ziren komunera borrekin hormak kolpatzen,... [+]
Bortizkeria zuzenak, agerikoak eta isilak, gainjarriak eta zeharkagarriak, mikroak eta geldoak. Bortizkeria egunerokoan irristatzen da, uneoro, boterea edo erabakitzeko ahalmena duenak ez duenaren aurrean boterea erabiltzen duenean. Hainbeste egoeratan murgiltzen gara... [+]
Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]
Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.
Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?
Zapalduen... [+]
Oporretan nago baina oraindik ez dut zutabea hasi. Oporretan nago baina nire gelak ez du igarri. Oporretan nago eta etxeko hautsa ez da mugitu. Oporretan nago eta topaguneko kanpin dendak lokatzez beteta jarraitzen du egongelan. Oporretan nago baina nire agenda ez da... [+]
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Haurrak begiratzeko gure paradigma ez da erabat aldatu, baina aldaketak-edo egiten ari gara, egia da, beste kontzientzia maila batekin, aferak duen garrantziagatik-eta. Bazen garaia. Kontua da, baina, haurren bizitza gure esku dagoela, eta behar duten bizimoduan aldaketak... [+]
Stanfordeko Unibertsitateak dohainik eskaintzen duen Storm deituriko erreminta ezagutu berri dut. Adimen artifiziala erabilita, edozein gairen inguruan artikulu akademikoak sortzeko diseinatutako ikerketa tresna da. Fidagarriak eta baimenduak diren hamaika iturri erabiltzeko gai... [+]