Turkiaren droneak, Kurdistanetik Tigray, Sahara eta Ukrainaraino
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Droneen ekoizpena gorantza doan industria da, eta Turkia gerrarako droneen fabrikatzaile eta esportatzaile handienetakoa bihurtu da. Haien produktu izarra Bayraktar TB2 da. Modu autonomoan aireratu, lurreratu eta nabigatu dezakeen drone bat, baina giza operadore baten mende dagoena laser bidez gidatutako bonbak jaurtitzeko. Antzeko ezaugarriak dituzten gainerako modeloak baino merkeagoa da –5 milioi dolar inguru–, baina berdin-berdin "eraginkorra". Baykar enpresak sortu eta merkaturatzen ditu. Selçuk Bayraktar da jabea, Turkiako presidente Recep Tayyip Erdoganen suhia.
Bayraktar TB2-ak paper garrantzitsua jokatzen ari dira zenbait gatazkatan. Gaur egun Ukrainan ikusten ditugu, Libian Errusiako aire defentsa sistemak suntsitzen lagundu dute eta Marokok Mendebaldeko Saharako Fronte Polisarioko indarren aurka erabili ditu, besteak beste.
Turkiako armadak 2016an estreinatu zuen, nola ez, PKK-ko kurduen aurka egiteko. Ordutik, haren presentzia mundu osora zabaldu da, eta Turkiak bere kanpo-politikaren tresna bihurtu du. "Afrikan noala, mundu guztiak droneez hitz egiten dit", esan zuen Erdoganek 2021eko amaieran kontinentean egin zuen biran. Bisitatu zituen hiru herrialdeak –Togo, Angola eta Nigeria– drone militarrak dituzten herrialdeen klub honezkero ez hain selektora batu ziren hilabete gutxiren buruan. Afrikan bakarrik, Turkiak 10 herrialde baino gehiagori hornitu dizkie droneak.
Etiopia izan zen Bayraktar TB2 droneak 2021ean jaso zituenetako bat. Tigray eskualdeko matxinoak hiribururantz zihoazela, aurre egin eta atzera bidaltzeko arrakastaz erabili zuten. "Harrigarria da pentsatzea drone turkiarrek Afrikako nazio baten erregimenaren erorketaren ala biziraupenaren arteko aldea ezarri dutela. Tripulaziorik gabeko hegazkin horiek nazioen patua erabakitzen duten puntura iritsi gara", dio James Rogersek, Ikasketa Aurreratuen Danimarkako Institutuko gerra-ikasketetako irakasleak.
Urte bereko urrian, Azerbaijango presidente Ilham Aliyevek bere argazki bat zabaldu zuen, garaile tankeran, Harop drone kamikaze baten ondoan, bere aliatu nagusi den Israelek emana. Drone hori funtsezkoa izan da haien armadak Nagorno Karabakheko gatazkan Armenia garaitzeko. Analista militarrek diote drone hori borrokan sartu izanak armeniarren porrota azkartu zuela. 2023ko irailean 24 orduko bonbardaketa nahikoa izan zen Azerbaijan boteretsuak Nagorno Karabakh –Artsakheko Errepublika ere deitua– mapatik ezabarazteko eta Europak azken hamarkadetan izan duen exodorik handiena eragiteko.
Urte honen hasieran, Baykar enpresa planta bat eraikitzen hasi da Kievetik gertu, lanak urte amaieran amaitzeko asmoa dute, urtean 120 drone inguru sortzeko helburuarekin. Oraindik ez dute argitu ekoizpena TB2 eredua edo TB3 berria eta hobetua eraikitzera bideratuko duten. Gaur egun, Baykarrek mundu osoko 30 herrialde baino gehiagorekin ditu kontratuak.
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
Europa berrarmatu. Europa defendatzeko berrindustrializatu. Hori da azkenaldian Europar Batasuneko agintari politikoek sustatu nahi duten agenda, Europako defentsari buruzko Liburu Zuria, Europa BirArmatu eta 2030 Prestasuna planen bidez. Militarismoa sustatzeko aitzakiak dira... [+]
Posible da, nonbait, zoriontasuna neurtzea. Are, bada horretan tematzen denik. NBEk ez du arrakasta handirik munduko bakeari eusten, baina halako tasuna planetan zehar nola dagoen banatua erakusten du urtero, txosten batean. Funtsean zerrenda bat da, herrialdez herrialde, zein... [+]
2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]
Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.
Hainbat ikerketak erakusten dute inbertsio militarraren gorakadak osasuna edo hezkuntza bezalako sektoreen suntsipena dakartela herrialde batzuetan.
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
“Ba al zenekiten testuliburu gehienetan ia ez dela aipatzen armen industriak egungo gatazketan duen rola? Edo oso gutxitan jartzen dela zalantzan gerra ezinbestean gertatu behar dela esaten duen narratiba?”, dio Gerrarik Ez Araba elkarteak. Bestelako narratibak,... [+]
Alemanian zentral nuklearren itxierak izan duen “eragin negatiboa” kontuan izateko eskatu dio erakunde horretako buru Fatih Birolek Pedro Sánchezen exekutiboari. Iberdrola, Naturgy eta Endesa multinazional elektrikoak ere presio egiten ari dira itxiera egutegia... [+]
Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]
Berriki zabaldu da Gazako lurralderako Egiptok egindako hirigintza-antolaketa plana. Marrazki batean jaso dira etorkizuneko kale, eraikin eta iruditeria, oraindik metraila eta lehergailuen usaina darion errealitate baten gain. Hirigintza proposamena, beste bonba jaurtiketa bat... [+]