Sare eskasdun ekilibristak
Ura jaten
Maddi Goikoetxea Juanena
Ganbila, 2023
---------------------------------------------------
Maddi Goikoetxeak hipotesi bat zeukan ikerketa abiatu aurretik: “Antzerkiak prestigio sozialik ez duen artean, prekarietatera kondenatuta dago”. Horrela euskal antzerkiaren munduko hamairu eragile elkarrizketatu zituen eta Ura jaten lanean bildu du emaitza.
Besteak beste, Axut! kolektiboko Fuchs anaiekin hasiko da bidaia Behe Nafarroan eta Nafarroa Garaitik (Nafarroako Antzerki Eskolako Monika Torrerekin), Arabatik (Azala kreazioko Idoia Zabaletarekin) eta Bizkaitik (Artedramako Ander Lipusekin) pasa ondoren, Gipuzkoan amaituko da Dejabu Panpin Laborategiko Ainara Gurrutxagarekin.
Atal bakoitzean elkarrizketatzaileak fokua gai berean kokatu arren, elkarrizketatu bakoitzak bere ezagutza eta esperientziatik argi eta itzal desberdinak emango ditu. Hala ere, zenbait gauza guztiek konpartituko dituzte: bizipen, asmo eta kezka batzuk errepikatuko dira.
Sorkuntza prozesuaren garrantzia eta ikusezintasuna da horietako bat. Antzerkia ez da behar beste ezagutzen eta, beraz, baloratzen. Horregatik sortzaileek ibili behar dute haien lanaren prozesua eta horrek eskatzen dituen baliabideak azaltzen, justifikatzen eta eskatzen etengabe. Lan baldintzak oso prekarioak dira eta diru-laguntzen menpe bizi dira, udalekin eta kultur programatzaileekin negoziatzen.
Beste kezka konpartitu bat euskara hutsean lan egiteko zailtasuna da. Alde batetik, Ipar Euskal Herrian Artista Estatutua dute eta antzerkigileek egoera ekonomiko hobeak dituzte Hego Euskal Herrian baino, baina euskara ez denez ofiziala euskaraz lan egitean oztopo gehigarriak dituzte.
Komunitatea eta transmisioa dira han eta hemen aipatu diren bi kontzeptu. Batetik, hizkuntza lantzeko eta herria eraikitzeko bidea da antzerkia (eta artea edo kultura oro har), eta horrekin lotuta herri bakoitzean antzerki-talde egoiliar bat egotearen alde agertzen dira. Bestetik, hezkuntzan kalitatezko presentzia egotea defendatzen dute antzerkia ezagutzeko eta publikoa sortzeko.
Gaur egun euskal antzerkian dabiltzan “ekilibrista” eta “pertsona-orkestrak” nortzuk diren eta zelan bizi diren jakiteko lan ederra da hau: antzokiaren oihala igo aurretik eta jaitsi ondoren gertatzen denaz jabetzeko eta euskal arte eszenikoak pixka bat hurbilago sentitzeko.
Ahanzturaren leizea
Paco Roca eta Rodrigo Terrasa
Itzultzailea: Bego Montorio
Astiberri, 2024
------------------------------------
Zer gertatzen da Ahanzturaren leizea Txiki eta Otaegiri buruzko polemika betean irakurtzen denean? Guri iruditu zaigu ez dagoela momentu... [+]
Kontra
Ane Zubeldia Mangriñá
Susa, 2025
----------------------------------------------------------------------------------
Hatz-mamiekin jarraituta irakurtzeko azalerak bildu ditu Ane Zubeldia Magriñák bere lehen poema bilduman: ur gainak, zuhaitz... [+]
Beste zerbait
Danele Sarriugarte
Consonni, 2025
------------------------------------------------------------------------------------------
Zazpi urte pasatu dira bigarren eleberria argitaratu zuenetik eta hamaika lehenengo liburutik. Bitarte honetan, baina, letrei... [+]
Eresia. Hil-kanta aitari
Goiatz Labandibar
Elkar, 2025
------------------------------------------------------------------
Goiatz Labandibarrek azken urteotan Amez (2022), Bekatua (2023) eta Zoo (2024) idatzi ondoren, Eresia. Hil-kanta aitari (2025) argitaratu berri du... [+]
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Balea Zuria, 2025
------------------------------------------------------------------
Lierni Azkargortak Anatomia Bertikalak liburuaren aurkezpen saioan esan eta Berria egunkariak jaso moduan irakurri ditut poema gehienak: ozen, ahoz... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025
------------------------------------------------------------------------
Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]
Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025
SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025
---------------------------------------------------------------------
Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024
------------------------------------------------------------------
Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025
George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]