Berriz mahaigaineratu dute Mercosur-EB merkataritza askerako akordioa, klima larrialdirik ez balego bezala...

  • Berriz ere mahai gainean dute Europar Batasunak eta Mercosur-ek –Argentinak, Brasilek, Paraguaik eta Uruguaik– 1999az geroztik izenpetu nahi luketen akordioa. Trantsizio ekologikoaren aurkako norabidea hartzea litzateke hitzarmen hori izenpetzea, eta beste behin antolatzen ari da aurkako mugimendua, herritarren, kolektiboen zein estatu batzuen partetik. EBk eta Mercosurek testua bozkatu nahi dute ahal bezain laster, eta horretarako bozketa-prozedura moldatu dezakete: estatu guzien aldeko botoa ukan beharrean, Europako Parlamentuarena nahikoa litzateke.

Hitzarmenaren kontrako mobilizazioa beste behin antolaturik da. 170 eragilek izenpeturiko agiri bateratua dugu horren erakusleiho. Argazkia: Tomkucharz

2023ko maiatzaren 25ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

1999an mahai gainean jarritako merkataritza askerako akordioa berrartu eta izenpetu nahi lukete Europar Batasunak eta Mercosur-ek –Argentina, Brasil, Paraguai eta Uruguai batzen dituen merkataritza erakundeak–. Etengabe negoziaketak bertan behera uzten (2004, 2012 eta 2020 urteetan) eta berriz hartzen (2010, 2016) ibili ondotik, berriz ere bi blokeen arteko elkarrizketa gaien artean kokatu dute. Bi dira aurkezturiko arrazoi nagusiak. Batetik, Brasilen, Luiz Inacio da Silva Lulak Jair Bolsonarori presidente aulkia harturik, berriz bideratu daitezke negoziaketak, "demokrazia" bermaturik. Bestetik, Errusiaren eta Ukrainaren arteko gerlak ondorioztatu merkatuen desorekak direla eta, beste bideetatik erraztu beharra dago horniketa.

Ezin uka 1999az geroztik mundua aldatu dela eta nazioarteko merkataritza aske eta ultra-liberalak bere mugak erakutsi dizkigula. Hogeita bost urte pasa direla, mundua aldatu da. Klima larrialdiaren arazoa ukaezina bihurtu zaigu, eta berez, beroketa efektua dakarten gasen isurketak murrizteko konpromisoak harturik dituzte bi aldeek. COVID-19ak nazioartean zabalduriko pandemia ere ezagutu dugu, eta azkarki sentitu ditugu mundu mailan antolaturiko merkataritzak dakarzkien arriskuak eta dependentziak.

“Zaharkituriko paradigma batean oinarrituriko akordioa da, zeinek laborantzako mozkinak beste edozein merkantziaren heinean jartzen dituen”
Via campesina

Baina ikusi nahi ez duenak ez du ikusten. "Iragan mendeko akordio batean gaude: trukaketen emendio zentzugabean gaude, ingurumenaren eta giza eskubideen kaltetan", dio Veblen Institutuko zuzendarikide Mathilde Duprek. Bi eremuen arteko aduana-zergen %90 baino gehiagoren ezabatzea dakar akordioak, eta nagusiki Europako autogintzaren, kimikaren eta farmazeutikaren sektoreen alde zein Argentinako, Brasilgo, Paraguaiko eta Uruguaiko agroindustriaren onurarako litzateke. Izenpetuz gero, Europar Batasunak onartutako merkataritza askerako hitzarmen inportanteena genuke: 780 milioi herritar hunkirik eta 40.000-45.000 milioi euroko inportazio eta esportazio heina.

Kalte ekonomikoak eta sozialak araberakoak lirateke. Hain zuzen, aduana-zergen funtzioetarik bat da bertako ekoizpenen –eta beraz langileen– babestea, bidegabeko konkurrentzia saihesteko –aduana-zergek prezioa emendaturik, bertakoen kontsumitzea interesgarriagoa izan daitekeelako–.

Aduana-zergen
%90 baino gehiagoren ezabatzea dakar akordioak; gehienbat Europako autogintzaren, kimikaren eta farmazeutikaren alde

Nola ez, kliman eraginen luke trukeen emendioak eta Pariseko Hitzarmena betetzeko esperantzak are gehiago murriztuko lituzke –oroitu GIECaren azken txostenaren arabera, 1,5 graduko beroketa emendioa 2030ean gertatu daitekeela eta business is usual logikan segituz, lau edo bost graduko emendioa genukeela 2100erako–. Frantziako Gobernuak eskaturik, 2020an plazaratu zuten Mercosur-EB hitzarmenak ekarriko lituzkeen ondorioei buruzko ikerketa. Stefan Ambec ekonomialariak zuzendutako ikerketa independente horren konklusioa argia da: garapen iraunkorraren kontra doa akordioa.

Deforestazioaren emendio drastikoa ondorioztatuko lukeela frogatzen da ikerketan. Gaur egungoa [2020koa] baino 53.000 tona haragi gehiago esportatuko genuke, 3,6 milioi hektarea gehiagoren deforestazioa genuke –urteko deforestazioan %5eko hazkundea sei urtez–. "Eragina are larriagoa izanen litzateke, zifra hori EBra inportatutako haragi ebakirik onenak ekoizteko den deforestazioari soilik dagokiolako. Errealitatean, ez dugu animalien %20 haziko, animalia osoak baizik! Beraz, oihan-mozteei dagokionez gogoan hartu beharreko zifra da: urtero %25eko emendioa, sei urtez", Dupreren azalpenei segi.

Kliman eraginen du akordio horrek dakarren esportazio eta inportazio emendioak. Datuak: Grain.
Europan debekaturikoa inportatzeko aukera

Toxikotasunagatik Europar Batasunean debekaturiko pestizidak Mercosur eremura esportatzen ahalko lirateke, ia aduana-kargurik gabe. Hots, debekatu beharrean, are gehiago erraztuko luke jada dagoen aukera absurdo hori. Akordioa pasa gabe ere, Brasil dugu munduko bigarren pestizida erabiltzaile nagusia –eta Europan debekaturiko produktuen bigarren inportatzaile nagusia!–. Gauza bera hazkuntzarako antibiotikoentzat: erabilpena debekaturik dugu europarrok, baina Mercosur-eko herrietara inportatu daitezke. Azkenean, Europan ezin dena erabili –debekaturiko pestizidak zein antibiotikoak– hara esportatu, han nahi bezainbeste erabili, azkenean, inportatu eta hemen kontsumitzeko... Ondoko galdera luzatzen du Duprek Alternatives Economiques komunikabidean publikaturiko iritzi-testuan: "Nola bideratu ditzakegu nekazaritza-trantsizioari dagokionez Europak dituen nahikeriak eta 'Farm to Fork' estrategiaren baitako 2030. urterako pestizidak %50 murrizteko helburua; aldi berean, inportaturiko produktuen ekoizpen-arauen parean begiak ixten baditugu?".

Laborariak –Europakoak zein Mercosur eremukoak– lirateke lehen kaltetuak, agroindustrial potoloek gidaturiko mundu mailako merkatuan ez direlako kabitzen. Kezka adierazi berri du Via Campesina sindikatuak: "Zaharkituriko paradigma batean oinarrituriko akordioa da, zeinek laborantzako mozkinak beste edozein merkantziaren heinean jartzen dituen, giza eskubideen, krisi klimatikoaren, bioaniztasunaren, elikadura burujabetzaren eta bidezko errentaren eskubidearen gainetik pasaz".

“Oihan-mozteei dagokionez, gogoan hartu beharreko zifra da: urtero %25eko emendioa, hitzarmenaren lehen
sei urtetan”
Veblen Institutua
Beto eskubidearen gainetik pasa nahian dabil Europa

Hori horrela, aurkako mugimendua berraktibatzen dabiltza dozenaka egitura. Maiatzaren 10ean, nazioarteko 170 eragilek zuten testu bateratu bat plazaratu, "elkartasunean, berdintasunean, kooperazioan, jasangarritasunean eta demokrazian oinarrituriko hitzarmen eredu berri bat" aldarrikatzeko. Europak Mercosur-eko herriengan duen iragan kolonialista aitorturik, "harremanak aktiboki deskolonizatzeko" deia egiten dute.

Herritarrek eta hainbat estatuk adierazitako desadostasunak oztopo ez ukateko gisan, orain arteko prozedura moldatu nahian dabil Europar Batasuna: hitzarmenaren alde politikoa eta komertziala banatuta, ez litzateke gehiago estatu guzien izenpedura beharko onartu ahal izateko. Horrek erran nahi luke beto eskubiderik ez litzatekeela... Suediak du EBren presidentetza eta lekukoa hartuko dio uztailean Espainiako Estatuak. Biak dira hitzarmen horren defendatzaile sutsuak.

Hitzarmen klimatizidioa berdez pintatzeko estrategiari segi, bi aldeek sartuko lituzkete eranskinetan ingurumenari eta klimari buruzko xede ekologikoak. Eraginik gabekoa litzateke, ordea, eranskinek ez dutelako botere betearazlerik.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ekonomia
2025-07-18 | Gedar
SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.


Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]


Langile bat hil da Gasteizen, altueratik erori eta gero

Langilea uztailaren 15ean hil zen eraikin baten estalduraren konpontze lanak egiten zebilela, eta ostegunean jakinarazi du ELA sindikatuak. Estaldura apurtu, eta altueratik erori zen. Guztira 31 langile hil dira Hego Euskal Herrian 2025ean, bostgarrena Araban.


1.385 euroko gutxieneko soldata: Jaurlaritzaren azterketaren bi hutsune eta alde on bat

Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburu Mikel Torresek asteazken honetan aurkeztu du EAErako gutxieneko soldataren inguruan egindako azterketa, eta 1.385 eurorainoko kopurua jarri du erreferentzia moduan, "aurreikuspen baikorrenean". ELA eta LAB... [+]


Genozidioaren ekonomia Palestinan: Francesca Albanesek lotsagarri utzi ditu multinazionalak

Carrefour, CAF, Crédit Agricole, BlackRock... Francesca Albanese Palestinar Lurraldeentzako NBEko errelatore bereziak enpresa sare handi bat egin du Israel burutzen ari den Gazako genozidioaren konplize bere azken txostenean, eta horien arduradunak ikertzeko eskatu du... [+]


Tubos Reunidoseko enplegu espedientea “azken urteetako produkzio egoerarik onenean” inposatu nahi dutela salatu du ESK sindikatuak

ESK-k azpimarratu du zuzendaritzak soldatak igo dituela, langileen prestazioak murrizten ari diren bitartean. Berez, 2020tik abiatzen duten seigarren espedientea da honakoa.


Xabi Alonsoren Igeldoko txaleta eraiki zuen enpresaren eta Donostiako Udalaren aurkako salaketa jarri dute talde ekologistek

Haritzalde eta Ekologistak Martxan Gipuzkoa elkarte ekologistek salaketa aurkeztu dute Gipuzkoako Fiskaltzan. "Prebarikazioa" eta "Ondasun publikoen usurpazioa" leporatzen dizkiete txaleta eraiki zuen Tavaro XXI enpresari eta Donostiako Udalari, etxearen... [+]


2025-07-15 | ARGIA
Sanferminak amaituta, Iruñerriko autobusek greba utzi dute, irailera arte

Zerbitzu minimoek eragin handia izan dute Iruñerrian jaietan. Negoziazioan aritu dira, baina ez dute akordiorik erdietsi. Normaltasunez jardungo dute udan, eta irailean berrartuko dituzte lanuzteak.


Kataluniako finantzaketa akordioa: galdera gehiago, erantzunak baino

Espainiako Gobernuaren estrategia politikoaren barruan mugitu du fitxa PSOEk: protagonista handirik gabeko irudi batekin jakinarazi dute akordioa, baina detaile gutxi emanda eta datarik ipini gabe.


2025-07-15 | Mikel Aramendi
ANALISIA
XXI. mendeko arma-lehiaketaren probalekua izan behar al dugu?

Eskarmentu ikaragarria –hitzaren adiera etimologikoan, besteak beste– dugu europarrok arma-lehiaketetan. Eta, paradigmatzat hartu ohi denetik, XIX. mendearen amaiera eta XX.aren hastapeneko hartatik, mende eta laurden igaro denean arma-lehiaketa kartsuenera itzuli... [+]


Etxeko langileen hitzarmenaren auzia Espainiako Auzitegi Konstituzionalera eraman du LABek

Etxeko langileek jasaten duten "prekaritateari" aurre egiteko, "neurri zehatzak" biltzen dituen dekalogo bat aurkeztu du sindikatuak, Bilbon. Auzia lehenbizi Espainiako Auzitegi Gorenera eraman zuela jakinarazi du LABek, baina auzitegi horrek ez diola... [+]


Desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak egingo dituzte Donostian

BiziLagunEkin plataformak desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak iragarri ditu, Donostian, elkar ezagutzea, esperientziak partekatzea eta gogoeta kolektiboa egitea helburu. Egitarauaren xehetasunak datozen asteetan jakinaraziko dituzte.


Ez onartu hiriaren salerosketa, ez irentsi itxurakeriaren amua

Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]


Abantoko alkate jeltzalea herria zeharkatuko lukeen argindar linea proiektuaren aurka agertu da

"Kalte nabarmena" eragingo luke proiektuak, alkatearen esanetan. Abantoko EAJ, ""eragin txikiagoko" alternatiben alde kokatu da, "nahiz eta aukera horien kostu ekonomikoa handiagoa izan".


Gasteizko lorezainek greban jarraituko dute sindikatuek Jaurlaritzaren proposamenari uko egin eta gero

ELA, LAB eta ESKk Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu Sailaren proposamena errefusatu dute, nahikoa ez dela arrazoituta. 100 egun baino gehiago daramate lorezainek greban.


Eguneraketa berriak daude