Amets bustiak eta txakur ametsak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Badirudi multinazionalek, lobbyek eta think tank-ek, klima aldaketa ukatzeko hainbat eta hainbat milioi gastatu ostean (BP, Exxon, FAES, Google…),azkenik konturatu direla negozio handia ere ukatzen ari zirela horrela. Beharra bertute bihurtzearen abantailak. Administrazio kontseiluetan imajinatzen ditut, lukurreru keinuz eskuak igurzten, pozarren, gobernuek egin behar omen duten eta sano ordainduko duten (dugun) zorioneko trantsizio energetikoarekin ametsetan. Negazionismotik negozionismora. Baina amets bustiak eta txakur ametsak bat eta bera dira sarri.
Auto elektrikoez eta energia berriztagarriez nahi besteko berba egin genezake, baina famatutako trantsizio energetikoak lehengai eskas gehiegi ditu beharrezko. Bateriek kobalto, litio, manganeso eta nikela behar dute; LED-ek, galio eta indioa; eguzki panel berriek, kadmio teluluroa… Wood Mackenzie energia arloko aholkularitza-enpresaren kalkuluen arabera, beroketari 2 gradutan eusteko, zera behar da: 19 milioi tona kobre gehiago urtean (%60 gehiago); %30 gehiago aluminioaren ekoizpenean; nikela, %50 gehiago; litioa, %140 gehiago; kobaltoa, %150 gehiago eta abar. Hori guztia ekoizpenak eta kontsumoak gaurko mailetan jarrai dezaten.
"Energia berriztagarriez nahi besteko berba egin genezake, baina famatutako trantsizio energetikoak lehengai eskas gehiegi ditu beharrezko"
Gakoa horixe da, hain zuzen, lehentasuna hona ekarri gaituen sistemari eustea den bitartean, gehien errepikatzen den berba “garapena” den bitartean, “jasangarri” abizen-apaingarriarekin bada ere, prokastinazioan tematzen diren bitartean, gureak egin du.
Etorkizuna heldu da. Zin egin diguten trantsizio energetikorako lehengai nahikorik ez ei dago mehatzetan. Eta mehatz berririk topatzeko eta ustiatzeko ere, pare bat hamarkada beharko lirateke. Errealitate setatiaren aurrean, pentsamendu magikoa: “Teknologiak salbatuko gaitu”. Egin otoitz jainko berriari eta bere trajedun ordezkari lurtarrei.
IPCCkoek ondo ezagutzen dituzte entzungor egiten dieten ordezkari politiko-ekonomikoak. Horregatik filtratu zuten txostena eta azaldu zuten bilorik gabe ahoan: edo ekoizpen eta kontsumo eredua aldatzen dugu edo ez da etorkizunik gizateriarentzat. Erabaki hori hartzen ez den bitartean, sinatzen den paper bakoitza heriotza-zigorren sinadura izango da.
Bestelako tenperatura batzuk ez bezala, enpresek tenperatura soziala neurtzea gustuko dute. Hala, esaterako, Salesforce aholkularitza-enpresak egindako inkestaren arabera, herritarren %73ak uste du premiazkoa dela paradigma ekonomikoa aldatzea. Jadanik ez da antikapitalisten edo deshazkunde taldeen aldarrikapena. Ez da harritzekoa enpresa handien aldetik inoiz baino ordezkari gehiago joan izana oraingo gailurrera, Arantxa Tapia tartean. Santa Teresaren testuetatik ez dago garapen ekonomikoa eta ingurumena bateratzea baino oximoron handiagorik.
Urte bi luze dira Urkulluk klima larrialdia deklaratu zuela. Alferrikakoa izan zen orduan deklarazio hartan neurririk topatzea. Ez zen bere helburua, baina. Egun hartan “estrategia” abiarazteko pistola-tiroa bota zen. Eta, honezkero, beste akordio batzuekin batera, badaukagu Basque Green Deal, 14 enpresa handi eta multinazionalekin lotutako aliantza. PNV akordioaren bere partea betetzen ari da: interes ekonomikoei oztopoak kendu. Honen aplikazio praktiko moduan, besteak beste, Interes Publiko Goreneko Proiektuak, enpresek azpiegitura handiak (zabortegiak, errauste plantak, frakinga edo nahi duten edozer) edonoren eta edozeren gainetik burutu ahal izango dituztela bermatzeko. Eusko Jaurlaritzak ez du atzean presio lobbyrik behar, eurak dira Parkaren lobbya.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Aurten, berriz ere, Euskaraldia izan dugu. Bi astez, gure hizkuntza-ohiturei erreparatu diegu, geure buruari galdetuta zenbat eta nola egiten dugun euskaraz. Baina ariketa horretatik harago, galdera handiago bat ere pizten da: zeren araberakoa da hizkuntza baten biziraupena?... [+]
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Haurrak begiratzeko gure paradigma ez da erabat aldatu, baina aldaketak-edo egiten ari gara, egia da, beste kontzientzia maila batekin, aferak duen garrantziagatik-eta. Bazen garaia. Kontua da, baina, haurren bizitza gure esku dagoela, eta behar duten bizimoduan aldaketak... [+]
Stanfordeko Unibertsitateak dohainik eskaintzen duen Storm deituriko erreminta ezagutu berri dut. Adimen artifiziala erabilita, edozein gairen inguruan artikulu akademikoak sortzeko diseinatutako ikerketa tresna da. Fidagarriak eta baimenduak diren hamaika iturri erabiltzeko gai... [+]
Oraindik joan den astea asimilatzen nabil. Boterean daudenen eta botere ereduetan eragin nahi dutenen aldarriak ozen entzun ditugu nonahi. Sareetan zein kalean.
Izan diren manifestazio ezberdinetan, herrietako giza eskubideen garapen maila agerian geratu da. Amerikako Estatu... [+]
Erdaraz hitz egiten duzu, Francok nahi zuen bezala’ kamiseta dut gogoan egunotan, OlaXonMario Galiziako sortzaile digital kuir eta independentistaren diseinua.
Gogora ekarri dut, lehenengo, Isabel Díaz Ayusok alde egin duenean Imanol Pradales lehendakariak... [+]
Noizbehinka aipatu ohi da zientzia, edo hobe esanda akademia, gizartetik urrunegi dagoela. Gauzak honela, aditu eta arituen arteko distantzia ahalik eta txikien izatea da jasangarritasunaren zientziaren zioetako bat. Jasangarritasunaren arloan aritzen garen zientzialariok... [+]
Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]
Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?
Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]
“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]
Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]
Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]