Periferiatik adeitasunez
Joan den astean, Gorka Bereziartuaren txio batek nire arreta erakarri zuen: “Gipuzkoan mundu guztiak euskaraz naturaltasun genetiko moduko batekin egiten duela dioen mito hori ere igual pixka bat eskuetatik joaten ari zaigu #justsayin”. Zerk eragin zuen txio hori ez dakit. Nik lotu nuen aste horretan bertan Argian eta aste bat lehenago Alea-n argitaratutako Euskara urtez urte ontzen Arabako Errioxan erreportajean Edurne Azkaratek botatako honekin: “Oso interesgarriak iruditzen zaizkit garatzen ari diren periferietako euskal nortasun batzuk: onartzen duzunean ezin zarela eredu den horretara iritsi, ez zarelako han jaio, ez zarelako euskaldun genetiko bat”.
"Euskaldun batzuek Arkadian bizi direla uste dute, edo behintzat, Arkadiagoan. Eta Arkadiaren uste(l)a txarra (izan) da oso euskararen normalizaziorako"
Bereziartuak Euskalerria irratian egindako kolaborazio batean idazten zuen horretaz: “Bizipen periferiko horien eskutik, sineskeria bat ere zabaltzen ari da: euskarak badaukala zentro bat non hizkuntza ia erabat normalizatuta dagoen”. Nik ez dut uste (eta periferiako gehienek ere ez, nik uste) euskara normal-natural-“arnas oneko” bizi den Arkadiatxoak daudenik, bai uste dut zentroan (eta edonon, baina gehiagotan gertatzen da zentroan) euskaldun batzuek Arkadian bizi direla uste dutela, edo behintzat, Arkadiagoan. Eta Arkadiaren uste(l)a txarra (izan) da oso euskararen normalizaziorako. Horretaz ari da Gorka bera artikulu berean: “Nire herrian euskaraz dakitenen eta benetan hitz egiten dutenen artean amildegi bat dago: oraintxe bertan, dauden baliabideekin, gaiak pizten duen interesarekin, euskaldunei eurei inporta zaienarekin, zeharkaezina dirudiena”.
Andoni Landa nuarbetar errioxartuak erreportaje berean zioen Azpeitiaz −non ahozko erabilera oso handia dagoen−: “Tabernan han dago Berria, ez dakit zenbatek ukituko duen”. Euskara jakin bai baina erabiltzen ez dutenak, edo euskaraz ikasi duten baina Berria ukitzen ez dutenak, biek “euskaldunak” direla uste osoa dute, ez baskoak, euskaldunak baizik. Bereziartuak zioen gisan, ez dute amildegi handirik ikusten Berria ez irakurtzean, edo solasaldi gehienak erdaraz izatean. Eta arazorik egotekotan, eurek ez, euskara batuak du. (Bitxia da haiei kontra egitean eta batuaren defentsan euskaldunberriak aintzat hartzearen arrazoia izatea beti lehenetakoa, eta ez Berria, film bat, liburu bat, telebista, internet gozatu ahal izatea...).
Euskara hizkuntza gutxitua izanik, denei eskatzen digu ahalegina, kultur sortzaileei bai, baina hartzaileei ere bai; eta batzuk oso hartzaile pasiboak dira, eta eurak dira gehiengoa. Gehiengo euskaldun bat, Arkadia menditsu berde batean, basamortua periferian dagoela uste duena.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Erribera, historian, sekula euskalduna izan ote den; horra hor Nafarroan, duela berrogei urtetik hona, hainbestean behin errepikatzen den eztabaida bizantziarra (eztabaida bizantziarra: eztabaida alferrekoa, zeinean alde bakoitzak ezin baitizkio frogatu bere baieztapenak beste... [+]
Etxez aldatzen naizenean, edo, areago, norbait etxetik joaten denean, oroiminak hartzen dizkit burua eta bihotza. Orduan hasten naiz zer gordeko dudan eta zer ez erabakitzen saiatzen. Izan ere, objektu guztiek lotzen gaituzte zerbaitetara, edo norbait ekartzen digute gogora;... [+]
Estatu poliziala kanpora! Abesten dute negar-gasen leherketen artetik. Gaztetxo konprometituak, amatxi militanteak, aurpegi estaliak, edo ez, pailazoak, musikariak, sindikalistak eta politikariak, kaskodun medikuak, laborariak traktore gainean... Landa-eremuan zein hirian,... [+]
Ezaguna da enpresa frantses batzuek (Thales, Airbus, Dassault) aspalditik laguntzen dutela Israel haren ekipamendu militarra osatzen. Disclose elkartearen inkesta baten arabera, berriz, Frantziako Gobernuak berak hornitu dizkio osagai elektronikoak Israeli, Gazako zibilak... [+]
Gauzak ez dira horrela, gauzak horrelaxe daude. Esaldi hori iltzaturik geratu zitzaidan Gorka Urbizuren diskoa osorik eta patxadaz entzun nuenean. Uste nuen aurkikuntza itzela egin nuela identifikazio horrekin, inozentea ni! Gerora ohartu naiz, merchandising-erako leloa izateaz... [+]
Krisi existentzial dezente ditut inguruan. Nerabezaroa/gaztaroa itxurakerian pasa, antzezten helburu zutena pertsona onak (ona izanik justua, ez denari baietz esaten dion lerdoa) izatea, benetako bizitza bat bizitzea zela, are, iraultza egitea, eta, orain, berrogei urteak pasa,... [+]
Gizakiontzat ez da inoiz erraza izan lasai pentsatzeko denbora tarte luzeak hartzea, bizimodua aurrera ateratzearen ardurarekin bizi gara, bai geurea zein geure ondorengoena. Bizitzeko izan dugun aukera honetan, ahalik eta ongien nahi ditugu gauzak egin. Ardura horiengatik,... [+]
Espainiako Estatuko espetxeetatik Euskal Herriratu gintuztenetik Zaballako espetxean komunikazioaren alorrean gabezia ugari topatu ditugu. Aurrez aurreko gutxiago eta laburragoak dauzkagu, lokutorioko bisitak baldintza tekniko kaxkarretan gauzatu behar izan ditugu eta telefono... [+]
Europar sentimendua duen lagun gutxi ditut, ez dakit europartasuna identitate bat izatera iristen ote den. Baina Europara bidaia egiten dugunean, adiskidetasun bat atera daiteke, ze gurean eta bertan gertatzen den lurraldetasun norabide nagusiak elkarbanatuak dira; bertan... [+]
Osatu dira, horretarako bitartekoak jarri, eta nahiko azkar. Ze lasaitua, dena isildu denean. Baina balantza handia izan da, eta begien atzean izu bat gehiago pilatu zaie, uneren batean pentsatu dutelako, gainera, agian, ez zirela inoiz itzuliko, edo ez guztiz. "Pasa... [+]
Baserritarrek badute oporrik? Galdetu dute eskolan. Ezezkoa erantzun dute ikasleek. Orduan, egunero lanean, baserritar izan nahiko zenukete etorkizunean? Eta inork baserritarra izan nahi ez badu, nork egingo du guretzako janaria? Airean gelditu da galdera.
Pertsonaren osasun... [+]