Naziometroaz

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Abenduan Euskal Herriko soziologiarentzako eta, oro har, gizarte zientzien arloko ikerketentzako tresna baten berri izan genuen; Naziometroa, hain zuzen. Urtean bitan argitaratzen joango den inkesta honek Euskal Herri osoa du ikerketa eremu, eta Telesforo Monzon eLab Laborategiaren eta EHUko Parte Hartuz ikerketa taldearen elkarlanaren ondorio da, Aztiker ikergunearen esku-hartzeaz gainera. Euskal Herriari buruzko analisiak egin nahi dituen edonork dakien bezala, lehenengo arazoa nazio mailako datuen gabezia da. Horren aurrean, maiz azterlanak administrazio eremu txikiagoetara mugatu behar dira, eta beste askotan Espainiako eta Frantziako markoetan egiten dira. Beraz, Euskal Herri mailako datuak eskura izatea berri pozgarria da.

"Lurralde osoko datuak aldi berean jasotzeaz gain, baina, Naziometroaren ekarpen nagusia gaiari gerturatzeko modua da"

Lurralde osoko datuak aldi berean jasotzeaz gain, baina, Naziometroaren ekarpen nagusia gaiari gerturatzeko modua da. Euskal Herriaren etorkizun politikoari buruzko ikerlan soziologikoak egon badira, Araba, Bizkai eta Gipuzkoara mugatuta batez ere. Baina Naziometroak subiranotasunari buruzko azterlanetan ekarpen nabarmena suposatzen duela uste dut. Areago, Naziometroak azken urteotan Euskal Herriko independentismoari buruz zabaldutako ikuspegi ezkorrak zalantzan jartzeko materiala mahai gainean jartzen digula esango nuke. Jendartean nagusitzen diren iritzi ildoak, noski, ez dira naturalki zabaltzen, eta gizarteko sektore guztiek ez dituzte haien ikuspegiak hegemoniko eta nagusi bilakatzeko ahalmen berdinak. Zentzu horretan, datu hotzetan oinarrituta baino, helburu politiko zehatzei loturik zabaldu izan dira azken urteetan Euskal Herriko independentzia zaletasunari buruzko ikuspegi ezkor eta are katastrofistak ere. Ziur aski, ezkortasun giro horretan, hedabide eta korronte politiko zehatzen jardunari, Euskal Herrian azken hamarkadako aldaketa politikoek sortutako erresaka efektua gehitu behar zaio: urte luzetako gatazka gordinaren ostean, independentismoaren ildo desberdinek egoera berrira egokitzeko bizi izan duten –eta bizitzen ari diren– prozesuaz ari naiz.

Naziometroaren lehen inkestako datu zehatzei dagokienez, azpimarratzekoa da Euskal Herria “independizatzeari” buruzko jarreraren eta euskal –edota nafar– estatu bati buruzko erreferendumean hartu beharreko jarreraren artean dagoen aldea. Hori da inkesta honen berritasunetako bat, eta aurrera begira adi egoteko gaia dugu. Izan ere, Euskal Herria independizatzearen (ekintza gisa adierazita, eta ez helburu politiko gisa) aurka agertu da gehiengoa (%46); baina, aitzitik, erreferendum adostu batean baiezkoak irabaziko lukeela (%43 alde, eta %32 aurka) ikusi dugu aldi berean. Iruditzen zait, Hego Euskal Herrian bederen, independizatzearen ekintza Kataluniako prozesuarekin, eta momentuz bizi duen porrotarekin, lotzen dela garaiotan.

Naziometroa arakatuz aurkitzen dugun beste gai deigarri bat Nafarroa Garaiko datuak ditugu. Herrialde horretan, erreferendum adostu batean euskal estatuaren alde %26k (eta aurka %54k) egingo lukeen bitartean, nafar estatu bati buruz galdetuta, baiezkoa %35era iritsiko litzateke. Aurkakoak gehiago izaten jarraituko lirateke (%43), baina aldeak oso modu adierazgarrian murriztuta. Gai hau nabarmentzekoa da, euskal estatu baten alde egiten duten guztiek ez baitute nafar estatu baten aldeko jarrera erakusten, adibidez. Edonola ere, hurrengo txostenetan jarraitu beharreko gaia da, Euskal Herriko gatazkan, Europako beste kasu ugaritan ez bezala, lurraldetasuna korapilo zentrala baita.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Tortura argitara atera ezinik oraindik Euskal Herrian

Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]


Teknologia
Whatsappa utzi

Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.

Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]


2025-07-16 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hondakinak

Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]


2025-07-16 | June Fernández
Meloi saltzailea
Torre-Pacheco

Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]


2025-07-16 | Aingeru Epaltza
Garikoitzen itzala

Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.

Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]


Nagusikeria

Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]


Espektakuluen tranpa

Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]


Atera daitezela herriko plazara

Ekain amaieran iragan da Banka eta Urepeleko eskola publiko uztartuetako urte hondarreko ikusgarria. Eskola gehienetan bezala, Bankako ama-eskolako irakasleak eta Urepeleko lehen mailako bi irakasleek, hirurek elkarrekin, urtero antolatzen dute haurren emanaldi nagusia:... [+]


2025-07-16 | Karmelo Landa
Zenbait traba eta bide bat

Gauzak ez dira horrela, baina horrelaxe daude, bai. Euskal erreferente politiko ofizialak Espainiara eta Frantziara begira daude Euskal Herrira bainoago. Estebanek eta Otegik etengabe kontseiluak ematen dizkiote Sánchezi gobernagarritasun modu berriaz eta Espainiako... [+]


EIRE euskal unibertsitate-irakasleen elkartearen amaiera

Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.

Euskal Herrian ere... [+]


2025-07-14 | Rober Gutiérrez
25 urteko bidaia

Sortze beretik proiektu batekiko lotura profesionala egon denean eta atxikimendu emozionala hain handia denean, zaila izaten da berari buruz hitz egitea. Bai Euskarari ziurtagiriak 25 urte bete ditu, eta bizi izandako oroitzapenak eta esperientziak metatzen zaizkit oroimenean... [+]


Eguneraketa berriak daude