Lehen mailako osasun-arretan inbertitu behar da
Vox populi da COVID-19aren pandemiak agerian utzi dituela, besteak beste, gure osasun publikoaren defizitak, “Europako onena” izateaz beti harrotu baitira hemengo agintariak. Horren barruan, lehen mailako arretari erreparatu beharko genioke.
Osasun publikoko profesionalak eta langileak pandemiaren aurretik ari ziren ohartarazten –are gehiago orain–, lehen mailako arretak jasaten duen agoniaz, dagoeneko kolapsatuta baitago.
Zerbitzu horren edozein erabiltzailek ikus dezake zein zaila den aurrez aurreko kontsulta bat egitea. Askok, pandemia hasi aurretik ere, hilabeteak zeramatzaten ohiko medikurik gabe, erretiroa hartu duelako eta ez dutelako ordezkatu. Eta lan hori beste mediku batzuek egin behar dute, ohiko medikua ez izan arren. Nire kasuan, medikuak erretiroa hartu zuen abenduan, eta bederatzi hilabete geroago ez dute ordezkatu.
Anbulatorioetan geratzen direnak, berriz, ez dute betarik lehen mailako arretan aritzeko, asko birusaren arakatzaile lanetan jarri dituztelako. Arakatzaile horiek ez dira kontratazio berrien bidez elikatzen, nahiz eta horrek osasun-sistema indartzea ekar zezakeen.
Gauzak horrela, beharrezkoa da administrazio publikoak aukeratzea zein inbertsio egin, eta norabide horretan, osasun-sistema izatea herrialde honen gehiengoaren zerbitzura lehentasun berezia izango duena. Lantaldeak egonkortu eta handitu behar dira (medikuak, erizainak, laguntzaileak, garbiketako langileak…), baita osasun-sistemako instalazioak hobetu ere, batez ere lehen mailako arreta. Beste inbertsio batzuk atzeratzea eta Euskal Y eta antzeko gastu faraoniko eta antisozialak alde batera uztea ezinbestekoa da horretarako; diru hori osasun publikora bideratzea lehentasunezko helburu politikoa izan beharko litzateke.
Deigarria egin zaigun aurkikuntza arkeologiko batekin hasi dugu saioa. Mina tratatzeko landarerik antzinakoena aurkitu dute Tafugalten, Marokon, egindako indusketetan. Ephedra (Ephedra sinica) da sendabelarra eta prehistoriako medikuntzaz, hau da, duela 15.000 urte egiten zen... [+]
2023an Osakidetzan basektomia ebakuntza egiteko izapideak hasi zituen Ibon Urizar Oleagak. Ebakuntza “azkar” egingo ziotela agindu bazioten ere, bi urtera jaso zuen deia. Zerbitzua “bertan behera” geratu dela eta oraindik basektomia egin nahi izatekotan,... [+]
Udazken sasoia iritsi zaigu eta ohikoak diren irudiak etorri zaizkigu; hostaje gorrixkak, erortzen ari diren hosto bakan malenkoniatsuak, haizeak astindutako orbela.
AEBn egindako ikerketa batean frogatu dute maila sozioekonomikoan diferentzia handiak egoteak arrastoa uzten duela haurren garapen neurologikoan. Hala, desberdintasun ekonomiko nabarmenean bizi diren haurrek osasun mentaleko arazoak izateko joera handiagoa dute, hainbesteko... [+]
Frantzian, ofizialki bermatua da haurdunaldiaren borondatez eteteko eskubidea (HBE) —baita 2024aren hastapeneko konstituzio inskripziotik ere—, baina gertakarietan sarbideak ahula eta desberdina izaten jarraitzen du, lurraldeen arabera, Desberdintasun horien... [+]
Objektu arriskutsuak identifikatzea, komuna egokitzea eta errutina bat adostea dira, besteak beste, Lares Nafarroa elkarteak zaharren ongizatea eta autonomia sustatzeko proposatzen dituen zenbait aholku.
Hilabeteetako aldarrikapena izan da, haur eta gazteentzako psikiatria zerbitzua bertan behera geratu zenetik Donostiara joan behar izan baitute Bidasoaldeko familiek, eta Donostiako zerbitzua gainezka zegoela salatu dute behin baino gehiagotan.
Urteak daramatzate salatzen administrazio publikoak “albo batera begiratu beharrean” tratamendu “integrala” eman beharko lukeela.
Uda sasoian hamalau egunetan baino ez dute medikurik izan herrian, “inoiz baino jende gehiago” biltzen den egunetan, hain zuzen. Osakidetza “gainbeheran” dagoela salatu du udalak, eta herritarrak mobilizatzera deitu ditu.
Jatorra, alaia eta positiboa da Sara Mirones (Bilbo, 1997). Pandemian mastozitosia izeneko gaixotasun arraro bat diagnostikatu zioten. Ordutik, Maratón de Lunares kanpaina abiatu du gaixotasuna ikusarazteko, gizartea kontzientziatzeko eta ikerketarako dirua biltzeko... [+]
Aintzane Mariezcurrena Afan elkarteko psikologoak nabarmendu du “oso garrantzitsua” dela txikitatik alzheimerrari loturako zalantzak argitzea eta gaiaz hitz egitea, haurrek beldurrik izan ez dezaten.
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]
Bertigo baten ostean, etengabeko txistu bat entzuten hasi zen Jexux Mari Irazu Muñoa (Larraul, Gipuzkoa, 1972) bertsolaria, bertso-eskolako irakaslea eta gai-jartzailea. Tinnitus edo akufeno deitzen zaie Irazuk entzuten dituen zaratei. Horrek egunerokoan daukan inpaktuaz... [+]