"Nekromugaz ari gara populazio zehatzen heriotza eragiteko heriotza politikak egiten ari direlako"

Vida en la necrofrontera txostenean mugako emakumeen historioak jasotzen dituzu, aurretik inoiz ez delako egin. Zerk eraman zaitu lan hori egitera?

Caminos de Frontera kolektiboan migratzaile komunitateekin egindako lan-esperientziatik sortu zen, eta egunero egiten dugun indarkeriaren eta giza eskubideen urraketen monitorizaziotik. Baina baita hegoaldeko jakintza epistemologiaren eraikuntzatik ere; alegia, errealitate hauek bizi dituztenen diskurtsoei ezikusiarena egiten zaie. Iparraldetik datozenen bizipen eta diskurtsoak daude bakarrik, diskurtso ofizialak, eta hor diskurtso arrazistei eta xenofoboei egiten zaie leku. Horregatik gatoz muga politikek zeharkatzen dituzten pertsonen diskurtso eta analisiekin.

“Botatzeko gorputzak”, “hiltzen uzteko bizitzak”, “erresistentzia estrategiak”... kontzeptu gordin horiek eramaten zaituzte nekropolitikatik nekromugaldera.

AEBetan erabiltzen den kontzeptua da nekromuga. Nekropolitika ezartzen den guneak edo lurraldeak liratezke, eta han askoz ikusgarriagoa da industria kriminalek –bahiketak, sexu explotazioa, pertsonen trafikoa– eragindako heriotza eta gorputzen sufrimendua. Pertsonen mugimenduei lotutako industria kriminalek diru asko irabazten dute. Heriotzei mozkina ateratzen diete sare ekonomiko zehatz batzuek. Haiekin batera ari da gerrarako industria, armak saltzen dituzten enpresak: gatazkak eragiten dituzte armagintzan inbertitzen duten herrialdeetan eta, gero, berriz irabazten dute dirutza jendea mugitzen hasten denean, pertsona horien mugimenduak kontrolatzen. Nekromugaz ari gara populazio zehatzen heriotza eragiteko heriotza politikak egiten ari direlako, edo hiltzen uzteko politikak egitea dutelako helburu. Horren adibide dira itsasoan aplikatzen diren politikak. Hala, Itsas Salbamendu Humanitarioa bezalako erakunde publiko bat derrigortzen dute modu desberdin batean esku-hartzera –arrazismoz zeharkatuta–, Europako pertsonen edo pertsona migratzaileen bizitzak itsasoan salbatzerako orduan.

Oso kritikoa zara Espainiako Gobernuaren migrazio politikekin. Eratu berri den gobernuarengandik aldaketarik espero duzu?

Nahiko nuke gobernu berriarekin aldaketak egotea; batez ere, bereizi egin behar baitira itsasoan bizitzak babesteko neurriak migrazio kontroletik eta militarizazio politiketatik.

Itsas Salbamendurako zerbitzu publikoaren alde aritzen zara, sarri. Bilbon ere horrela egin zenuen.

Harro gaude Itsas Salbamendua lako erakundearekin. Itsasoan dagoen edozein pertsonaren bizitza defendatzeko dago, eta ezin dugu onartu mugen kontrolerako politika arrazistek zeharka dezaten. Hori da eskatzen duguna; hau da, Itsas Salbamenduak bizitza defendatu behar du, izan pateran doazen pertsonena, izan yatean doazenena. Ze, horixe da Itsas Salbamendurako erakunde publikoaren egitekoa. Tamalez urratsak eman dira zerbitzu horren erabilera arrazista egiteko eta ekintza gaitasuna desegiteko; justu, gainera, indartu egin behar denean itsasoan diren pertsonen errealitateari erantzuteko gaitasuna.

Nola daramazu bizi izan duzun kriminalizazio prozesua? Babes programa batean sartu izana nola bizitzen da?

Tira, ni ondo nago. Garaipena izan da prozesu judizialak irabaztea. Nire kasua eredugarri izatea nahi zuten, mugetan ari diren beste pertsonak jazartzeko eta kriminalizatzeko. Auzia irabazi izanak ez nau ni bakarrik babesten, eskubideak defendatzen lan egiten duten beste kide batzuk ere babesten ditu forma kolektiboan. Baina bai, marka handiak uzten dituzte kriminalizazio prozesuek. Zure bizitza aldarazten dute, babes neurriak dituzu, gehiago zaindu behar zara, eragin egiten du familian, maite dituzunengan, ingurunean. Izan ere, kriminalizazioa tortura prozesu bat da; estatuetatik egiten den tortura sistematikoa.

Bilboko mahai-inguru ostean hainbat gaztek agurtu zintuzten; maitekiro ari zirela iruditu zitzaidan.

Bai, horietako batzuek deitu egin ninduten itsasoan zailtasunak zituztenean. Ezagutzen ninduten, sare sozialen bidez jarraitzen naute eta hunkigarria da, ze maitasun horrek, indar eta partekatze horrek, salbatu bainau neu ere. Esaten didatenean bizitzak salbatu ditudala, sarritan esaten dut bizitza horiek gero ni salbatu nautela, estrategia guztien bidez, baita otoitz egiten ere. Eurek kontatzen dute deklaratzera joan behar nuenean otoitz egiten zutela, musulmandarrek sakrifizioak egiten zituztela, baita marabuek ere. Azken batean, eskaini didaten maitasunak, laguntasunak, maite-suak lagundu dit oraindik agerikoa den kriminalizazio prozesu honetatik salbatzen. Oraindik jazarpena eta kriminalizazioa bizi baitut, baina urrats oso handia eman dugu auzia irabazita. Beraz, zoragarria da pertsona hauek, kide hauek, agurtzeko aukera izatea.