Bibliak jo zion buruan Newtoni

  • Lincolnshire (Ingalaterra), 1665 edo 1666. Isaac Newton (1643-1727) Woolsthorpe Manor-era, amaren etxera itzuli zen, izurri bubonikoaren eraginez Cambridgeko Unibertsitateak ateak itxi behar izan zituelako.

Isaac Newtonek apokalipsia 2060an gertatuko dela kalkulatu zuen, teologia eta matematika uztartuz.

Egun batez, lorategian zegoela sagarrondo batetik sagarra erori eta buruan jo omen zion. Newtonek berak ez zuen pasartea sekula idatziz jaso eta, sagar bat erortzen ikustea grabitatearen teoriarako inspirazio iturri izan zuela biografo askok aipatu arren, badirudi buruko kolpearena apaingarri hutsa izan zela. Baina ordurako Newtonek buruan zeukana Biblia zen. Zientziari ekarpen handiak egiteaz gain, egun bateraezinak diruditen beste hainbat arlo jorratu zituen. Milioi bat hitz utzi zituen idatzita alkimiari buruz, eta beste hiru milioi teologiari buruz.

Matematika eta Bibliako Danielen liburua uztartuz, apokalipsia noiz izango zen kalkulatu zuen Newtonek: “Orduan ‘denbora, denborak eta denbora baten erdia’ 42 hilabete dira, edo 1.260 egun edo 3 urte eta erdi, urteko 12 hilabete eta hileko 30 egun kontatuta, jatorrizko urteko egutegian egiten zuten bezala. Kristo ondorengo 800 urteko hiru erregeen konkistatik abiatuta eta bizitza laburreko piztien egunak eta izandako erregealdiak gehituta, 1.260 eguneko aldia Kristo ondorengo 2060 urtean bukatuko da”. Horraino azalpenak ulertezina baina zehatza zirudien. Baina hurrengo esaldiak kutsu zientifikoa nabarmen kendu zion ikerlanari: “Geroago amaitu liteke, baina lehenago ez”. Eta badaezpada, asmatzeko aukerak gehitu zituen beste data batzuk botata: 2344, 2370…

Baina, lasai, Newtonek ez zuen apokalipsia suntsipenarekin eta munduaren amaierarekin lotzen: bere irakurketaren arabera, Kristoren bigarren etorrera  gertatuko da 2060an –edo geroago–; nolabaiteko garbiketa izango da baina munduak aurrera egingo du.
Zoritxarrez, Newtonek teologiatik egindako aurreikuspenei nolabait ere arrazoia ematen diete gaur egun ikerlan zientifikoek. Eta orduan Kristok ere ez gaitu salbatuko.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Denboraren makina
Nabigazioaren historiaren argazkia

2019an, Greziako Kasos uharteko uretan, ikerlan bat abiatu zuten Ikerketa Helenikoen Fundazio Nazionalak eta Greziako Kultura Ministerioak. Lanaren emaitza berriki jakinarazi dute: guztira, hainbat garaitako hamar ontzi-hondar aurkitu dituzte. Zaharrenak 5.000 urte inguru ditu... [+]


Fra Mauroren mundu zehatzagoa

Venezia, 1459ko apirilaren 24a. Fra Mauro monje eta kartografoak bere munduko mapa amaitu zuen San Michele de Murano monasterioan zeukan kartografia tailerrean. Portugalgo errege Alfontso V.aren enkarguz egin zuen lan hura, eta, mapa amaitu bezain pronto, Portugalera bidali... [+]


Ia denak du prezioa

Filadelfia (AEB), 1838ko uztailaren 11. John Wanamaker jaio zen, gerora marketinaren alorrean eragin handia izango zuen enpresaria. Koinatuarekin batera hasi zen merkataritza eremuan lanean, 22 urte zituela. Biek denda bat ireki zuten orduan; eta negozioa pixkanaka hazten joan... [+]


4.000 urteko ezpain-margoa

Paduako (Italia) unibertsitateko ikerlari talde batek Iranen 2001ean aurkitutako harrizko ontzi txiki bat aztertu du. Zehazki, flasko  barruan zeuden arrastoak aztertu dituzte, eta hainbat osagai dituela ikusi dute: hematita xehetua –kolore gorri biziko mineral... [+]


Industria agortu eta gero, zer?

Beriain (Nafarroa), 1974ko otsaila. Potasas de Navarra enpresako langileek greba egin zuten, besteak beste, aurreko urtean Motor Ibérica lantegiko langileek egindako grebak bultzatuta. Ez zen, beraz, Nafarroako industriako lehen greba, ezta Potasasena ere. Baina Potasas... [+]


Eguneraketa berriak daude