Etxerako erosketak berriz erdigunean egiteko merkatua
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Iazko uztailean jarri zuten martxan Lizarran Plazara! egitasmoa, modu jasangarrian ekoitzitako bertako produktuen eta eskualdeko ekoizleen hileroko merkatua. “Hilabeteko bigarren larunbatean egiten da azoka, goizean. Zuzeneko salmentako merkatua da, produktuak ekoitzi eta eraldatzen dituzten ekoizleek hartzen dute parte bertan”, azaldu du azokaren asistentzia teknikoa egiten duen Arrea elkarteko Ester Montero kideak.
Bertakoa eta jasangarria
Tokiko produktuen merkatua bada ere, ez da horretara soilik mugatzen Plazara! proiektua: bertan eskaintzen diren produktuek gutxieneko irizpideak bete behar dituzte. “Lizarraldean egindakoak du lehentasuna, baita ekologikoak ere. Hau da, ekoizpen ekologikoan diharduten ekoizleek merkatuan parte hartzeko lehentasuna dute besteen aldean”, dio Monterok. Gaineratu du, egun merkatuan parte hartzen duten 33 ekoizleetatik erdiak baino gehiagok eskaintzen dituztela produktu ekologikoak.
Ekoizpen ekologikotik ez datozen produktuek bete beharreko zenbait irizpide dituzte ezarrita antolatzaileek, baremo baten moduan: ekoizpen familiar txikiek, abeltzaintza estentsiboan dihardutenek edota bertako arrazak darabiltzatenek lehentasuna dute, esaterako. “Garrantzitsua da guretzat bertako produktuen merkatua soilik ez izatea. Horretatik harago, merkatu jasangarria izatea bilatzen dugu”.
Erosketa saskia betetzeko azoka
Duela urtebete proiektuari ekin ziotenean 22 ziren parte hartzen zuten ekoizleak. Urtebetean asko egin du gora ekoizleen kopuruak, eta merkatuak duen erantzun onarekin lotzen du bilakaera hori Monterok. “Plazara!-k ez du Erdi Aroko merkatuek biltzen duten jendetzarik, baina hori baino garrantzitsuagoa den zerbait du: jendea erosketa saskiarekin dator, benetan etxerako erosketak egitera”. Azoka larunbatetan jartzeko arrazoietako bat izan zen jende gazteagoari ere erosketak bertan egiteko aukera ematea, eta badirudi funtzionatzen ari dela.
Lekaleak, barazkiak, fruta, olioa, arrautzak, ardoa, garagardoa, ogia, gozokiak, boilurrak, gazta, fruitu lehorrak, hestebeteak, kontserbak… denetik eskura dezakete Lizarraldeko herritarrek Plazara! merkatuan. Saltoki erraldoiek periferietara mugitu bazituzten erosleak, horri buelta eman eta Lizarrako erdigunea berreskuratu nahi du proiektuak. “Tokiko ekonomia berpizteko aukera ematen du azoka honek: komertzio eta ekoizpen txikiak bultzatu eta lurraldeari lotutako jarduera indartu”.
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]