Paris sutan
Frantzian XIV. mendetik gertatzen dira noiz behinka mugidak herri matxinada kutsuarekin, baserritar, langile zein ikasleen artean. 1968ko maiatza izan zen gogorrenetako eta erabakigarrienetako bat. Lau astetik hona ikusten ari gara jaka horidunen mobilizazioak, zeinak Ipar Euskal Herrian ere baduten eraginik.
Erregaien prezioaren igoera jatorri duten mobilizazio hauek Parisen beste batzuekin batu dira eta gerrilla urbanoaren antza ari dira hartzen. Iritzi publikoa galdezka ari da, zein dagoen jaka horidunen atzean. Badirudi, ezkerreko jendea dela –badaude eskuin muturreko batzuk ere–, izendatzaile komun batekin: Gobernuaren eta bere politika ekonomiko zein sozialen kontra egitea. Orain, ikasle eta langileen babesa ere jaso dute; hasi dira manifestazioak eta grebak.
Paris “sutan” dago jadanik. Gobernua hasi da larritzen: herri mugimendu hori desaktibatu nahian dabil alderdi politiko eta sindikatu tradizionalen bidez, mobilizazioen aldarrikapenetatik aparte egon baitira orain arte azken horiek. Sistemak bere estatus ekonomiko eta politikoa mantendu nahi du, hura zalantzan jartzen duten matxinaden aurrean. Ez da kasualitatea inkesta baten arabera Frantziako Estatuko herritarren %90 egotea mobilizazioen alde –biolentziarik gabekoak baldin badira–. Aitzitik, egunotan piztu den biolentziaren alde herritar horien %15 egoteak ere ez gaitu ezustean harrapatu behar.
Zerbait larria ari da gertatzen gizartean halako egoerak baldin badaude. Mugimendua errepresioaren bidetik desaktibatu nahi izatea biolentzia sustatzea da. Politika ekonomiko eta sozial berriekin bilatu behar zaio irtenbidea arazoari, eta muinera jo nahi izanez gero, sistema bera aldatu beharko litzateke.
Konfiantzaren erronka izenburua jarri diote Kanakyko indar independentisten eta unionisten arteko akordioari. Ozeano Bareko uhartediak herrialde europarraren parte izaten jarraituko luke, baina estatu izaera lor dezake kaledoniarrek hala bozkatzen badute. Datorren urte hasieran... [+]
Dozenaka lagunek agerraldia egin dute astelehen arratsaldean Baionan, Pirinio Atlantikoetako Departamenduaren egoitzaren aurrean. Frantziak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko dituela iragarrita, euskararen etorkizuna bermatzeko hizkuntza politikak "ausardia eta... [+]
"Egungo baldintzetan" EEP Euskararen Erakunde Publikoak berritzeko hitzarmena sinatuko ez duela mehatxu eginda, Euskal Hirigunearen Elkargoak sei hilabete eman die erakunde publikoa osatzen duten partaideei Parisekin negoziatzen jarraitzeko. Astelehenean agerraldia egin... [+]
Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]
Maiatzaren 27an Frantziako Estatuko Legebiltzarrak onartu zuen heriotzarako laguntza baimentzen duen legea. Askok aurrerapen humanistatzat jo arren, lege berri honek kezkak piztu ditu pertsona ezinduen eskubideen aldeko mugimenduetan. Gaur egungo gizarteak ez badizkie pertsona... [+]
Debekua uztailak 1ean sartuko da indarrean hainbat espazio publikoetan, hondartzak edo parkeak kasu. Araua errespetatzen ez duten herritarrei 135 euroko isuna jarriko diete.
Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]
Lurraren alde borrokan dabilen orok begi onez hartu du Frantziako Legebiltzarrak laborantza lurren babesteko lege-proposamenaren alde bozkatu izana. Peio Dufau diputatu abertzaleak aurkezturiko testua da, eta politikoa eta sentimentala juntaturik, hemizikloan Arbonako okupazioa,... [+]
Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]
Ur kontaminatua ur mineral eta ur natural gisa saltzen aritu dira urte luzeetan Nestlé eta Sources Alma multinazional frantsesak. Legez kanpoko filtrazioak, iturburuko ura txorrotakoarekin nahasi izana... kontsumitzaileen osagarria bigarren mailan jarri eta bere interes... [+]
Baldintzapeko askatasunaren alde agertu bada ere Parisko dei auzitegia, ekainaren 19ra atzeratu du epaia, Georges Ibrahim Abdallahk ez dizkielako kalte-galerak ordaindu AEBei. Baldintzapeko askatasunaren alde agertu zen azaroaren 15ean Frantziako Zigorrak Aplikatzeko Epaitegia,... [+]
Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.
331 diputatuk bozkatu dute ezkerrak aurkezturiko zentsura mozioaren alde. Eskuin muturrak babestu du ezkerraren testua, eta horrek ekarri du gehiengoa lortu izana. Emmanuel Macron presidenteak hitza hartuko du ostegun honetan 20:00etan.
Frantziako Gobernuaren aurrekontu proiektuan Gizarte Segurantzan egitekoak dituzten murrizketak salatzeko mobilizazio eguna dute ostegunean. Manifestazioa abiatuko dute 10:00etan Baionako geltoki aitzinetik. Bezperan, zentsura mozioaren alde eman dute botoa Frantziako... [+]
