Lehengo egunean, trago artean, lagun batek kontatu zidan zenbaitek seme-alabak telefono bitartez kontrolatzen dituztela. Monitorizaturik omen dauzkate eta, horrela, momentu oro badakite non dauden, gurasoak edonon daudela ere. Ez dakit ze puntutara arte heltzen den kontrol modu hori, suposatzen dut aplikazioaren araberakoa dela, baina beste pertsona baten kokapena denbora osoan jakin nahi duenak, seguruenik, ez du enpatxurik izango pribatutasunaren muga guztiak gainditzeko.
Umeak babestu baino ez dutela nahi erantzungo lidake edonork. Baina benetan da zaila inor balizko arriskuetatik “babestea”, arrisku hori gertatzen den tokian ez bagaude. “Ea norbaitek eramaten dituen!”, botako lidake beste batek, baina bien bitartean, errealitate zein probabilitateei muzin eginda, batere kontu barik uzten ditugu osabaren, lehengusuaren, aititearen, baita aitaren eskutan ere. Normala, bestalde, beldurrez ezin baita bizi.
Baina kontrola ez da babesa.
Ba al dago mugarik giza eskubideetarako? Zenbat urterekin aitortzen zaio pertsona bati intimitaterako eskubidea?
Den-denok –salbuespen barik esango nuke– kasualitatez gaude bizirik. Seguru gogoratzen duzuela zuen bizitzak arriskuan egon diren edo jarri dituzuen momenturen bat. Den-denok kristorenak eta bi egin ditugulako txikitan –eta ez horren txikitan–. Eta momentu hori gogoratzen dugu, hain zuzen ere, ikaste prozesuan garrantzitsua izan zelako guretzat; bestela, ondo ahaztua izango genuke honezkero.
Kontrolak gauza bat eta bakarra adierazten du: menpekotasun harreman batean gaudela, berdin zein tokitan; menperatzaileak menperatuaren premia biziagoa baitauka, menperatuak menperatzailearena baino. Eta jokabideak dira ikasi eta errepikatzen direnak
Zientzian aurrera egiten den bezala ikasten da bizitzen: saiakera-hutsegite bitartez. Eta saiakera-hutsegiteak norberak egin behar ditu, ez beste inork. Helduok bizitzarako tresnak eman baino ezin dezakegu egin, pentsatzeko eta erabakitzeko tresnak, alegia. Eta otoitz egin baliagarriak izan daitezen eta momentu bakoitzean erabaki egokiak har ditzaten. Eta erabaki ona ez bada, hutsegite horretatik ikas dezatela, hurrengorako. Hiltzen garen artean etengabe egiten dugun legez.
Institutuan pando edo piper eginez gero, orain gurasoei egunean bertan jakinarazten omen zaie. Ez daitezen nerabeak ibili hortik zehar bizitzen ikasten, ez dezaten egin heldutasunera bidea. Gurasoen whatsapp taldetik enteratu behar gara umeen ardura guztiez, azken detailerainoko guztia kontrolatu behar dugu, eta horrela umeei galarazten diegu ardura horiek eurek hartzea. Umeek gure premia badaukate, jakina, baina askotan ematen du guk premia askoz handiagoa daukagula umeen menpekotasuna sentitzeko.
Kontrola ez da babesa eta are gutxiago maitasuna.
Kontrolak gauza bat eta bakarra adierazten du: menpekotasun harreman batean gaudela, berdin zein tokitan; menperatzaileak menperatuaren premia biziagoa baitauka, menperatuak menperatzailearena baino. Eta jokabideak dira ikasi eta errepikatzen direnak.
Nork azalduko die nerabeei ezin dituztela euren bikotekideen telefonoak eta mugimendu guztiak kontrolatu, momentura arte guk geuk gauza bera egin izan badiegu? Zelan azaldu maitasuna ez datzala horretan, guk geuk “maitasunaren izenean” egin badugu?
Morrontzan ari al gara pertsonak sortzen? Betirako beste inoren menpekoak izango direnak edo beste inor menperatu beharko dutenak? Zelan azalduko diegu neska-mutilei (batez ere neskei) independentzia dela euren altxorrik preziatuena, kosta ahala kosta defendatu behar dutena? Zelan azalduko diegu bestearen independentziak gu ere independente egiten gaituela? Areago, independentzia zer ote den ulertuko al dute, sekula horren jabe izan gabe?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]