Feminismoa eta elikadura burujabetza bat eginik
Urriaren 25 eta 27 bitartean Euskal Herriko emakume baserritarren lehen topaketen lekuko izan zen Murgiako (Araba) Goikueta aterpea. Etxaldeko Emakumeak taldeak antolatutako ekimenean, elkar ezagutzeko eta saretzen hasteko aukera izan zuten hurbildutako baserritar eta landa eremuko emakumeek.
Euskal Herriko Emakumeen Mundu Martxa oinarri
Etxalde mugimendua 2012an sortu zutenetik ikusi zuten bertako hainbat kide emakumek elkartzeko beharra bazutela. 2015ean Emakumeen Mundu Martxako karabana Euskal Herritik pasatu zenean, emakume baserritarrei haziak bidaltzeko deia egin zieten Etxaldeko Emakumeek. “Euskal Herri osotik hazi pila bat heltzen hasi ziren orduan: Ipar Euskal Herritik, Arabatik, Nafarroatik… eta hor ikusi genuen benetan bazegoela gogoa zer edo zer egiteko”, dio Maritxu Arroyo Cruz Etxaldeko Emakumeak taldeko kideak.
Jaso zituzten hazi horiek bezalaxe, Uzta Jasoz topaketetan ere Euskal Herriko txoko guztietatik iritsitakoak ziren emakumeak. Eta ez Euskal Herritik soilik; osteguneko mahai inguruan, esaterako, Via Campesinako atzerriko hainbat emakume baserritarrek hartu zuten parte: Indonesiatik, Paraguaitik, Almeriatik eta Frantziatik iritsi ziren. “Gure hausnarketak haiekin ere konpartitu eta topaketetan nazioarteko ikuspegia txertatzeko gonbidatu genituen”.
Aldarrikapenak Bilboko Feministon Herrira
Tailer teoriko nahiz praktikoak izan zituzten asteburuan zehar topaketetako parte-hartzaileek, gazta fresko, pasta edota fermentoen inguruko tailerrak, adibidez. Irakaspen praktikoak tailer teorikoagoekin lotzeko ere aprobetxatu zuten zita. “Zigilu ekologikoaren inguruan eztabaidatu genuen, araudi higieniko-sanitarioen gainean, autodefentsa feministaren eta gatazken kudeaketaren inguruan…”, dio Arroyok.
Asteburua borobiltzeko, Murgiatik Bilboko Feministon Herrira lekualdatu ziren topaketetako emakume baserritarrak. Postua jarri zuten Bilbon, beraien proposamen politiko eta materialekin. Gero, inguruko emakume baserritarrek ekoitzitako produktuekin egindako bazkarira batu eta manifestazioan parte hartu zuten. 70 emakume baino gehiago hurbildu ziren topaketetara, eta guztiak gogotsu eta antolatzen jarraitzeko ilusioz bueltatu ziren etxera.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]