Euskal Elkargoko gobernantzari buruzko herritar auditoretza
Udazken honetan Batera plataforma 2017ko urtarrilean sortu zen Iparraldeko lehen erakunde publikoaren funtzionamenduaz auditoretza burutzen ari da. Urrian zehar, tokian tokiko 150 lagun bildu dira instituzio berriko bi urteko ibilbidean agertu diren elementu negatiboak zein positiboak zerrendatzeko. Bigarren fase batean entzuketak antolatuak izan dira, alde batetik jendarteko pertsona gaitu batzuen iritzia galdegiteko eta bestalde Elkargoaren ardura postuetan diren hautetsiak galdekatzeko, presidentea barne. Azkenik, abenduaren hasieran bildutako elementu guztiak kontuan harturik, hobetzeko proposamenak landuko dira, gobernantza gardenago eta demokratikoagora buruz joateko.
Batera plataformak urte luzez borrokatu zuen Iparraldeak lurralde kolektibitate propioa izan zezan. 2015ean, Frantziako Estatuaren jarrera eta indar harremana kontuan hartuz, Hirigune elkargoa lehen urrats gisa onartu zuen. Halere, plataformak lehengo helburua ez du abandonatu eta argi du lehen erakunde horrek ahal bezain ongi funtzionatzea ezinbestekoa dela, ondoko urratsak errazteko gisan. Hain zuzen ere, azken hilabeteetan hainbat polemika piztu eta kexak agertu dira. Kostaldearen eta barnealdearen arteko haustura aipu da. Jende batzuk zentralizazioaz pleinitzen dira, botere urruntzeaz, beste batzuek susmoa dute, aldiz, tokian tokiko dinamika politikoak landu beharrean, ez ote diren politika teknokratikoak garatzen ari. Arkitektura instituzionalean aurreikusiak ziren lurraldeetako poloak ez dira oraino egituratu. Hautetsien artean adosturiko paktu fiskala hautsi da garraio zerga aurtendanik emendatzeko erabakiarekin. Hitzarmen eskasa eta gauzak tarrapataka egin direla aipatzen da.
Instituzioa sortzeko garaian horren kontra mobilizatu ziren sektore batzuk ozen eta azkar mintzo dira orain, akats guztiak azpimarratuz. Eta segur poztuko liratekeela sekulan Elkargoak porrot eginen balu. Espazio publikoan haiei ezin utzi hitzaren monopolioa. Elkargoa defendatu eta horren alde jendea informatu eta mobilizatu zuen Batera plataformari ere doakio hitza hartzea, objektibotasunez eta beharrez ikusmolde kritikoa agertuz, espiritu eraikitzaile batekin. Horretarako, Elkargoaren ibilmoldeari buruzko iritzi trukaketa, diagnostiko eta proposamenak eraikitzeko ariketa proposatu dio Iparraldeko jendarteari. Sortu berri den erakundearen ebaluazioa egitea sano eta beharrezkoa da beraz. Iparraldeko lehen instituzioa jendarte erne eta mobilizatu bati esker lortu zen gisan, geroari begira aitzinamendu berri batzuen berme nagusia izanen da jendartearen akuilua.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ordenagailua piztear nintzela, eta udako azken eskaera bailitzan, “amatxo, kontatu artikuluan gaurko karreran ze ondo ibili naizen” eskatu dit txikiak. Kontatu diot trenei buruz hitz egin behar nuela gaurkoan, ez etapen amaierei buruz edota Palestinako banderek izan... [+]
The Searchers filma ari ginen ikusten. Western bat, klasiko bat. Indioek Texaseko familia bati eraso egin eta bahituta eramango dute alaba. John Waynek urteak emango ditu indio gaiztoen atzetik alaba hura erreskatatu nahian. Filmak, bistan da, ez du kontatzen nolakoa zen Amerika... [+]
Radical futures diseinu espekulatibora zuzentzen den estudioak aurkezpen interesgarri bat partekatu du: A quick guide to the mythologies driving tech power (gida azkarra teknologien boterean daudenak gidatzen dituzten mitologien inguruan). Bertan diote Silicom Valleyko eliteak... [+]
Thomas Piketty eta Michael J. Sandel egileek berdintasunaren kontzeptua jorratzen duen liburua argitaratu dute aurten: Equality. What it means and why it matters (Berdintasuna. Zer esan nahi du eta zergatik du garrantzia, Polity argitaletxea). Pentsamendu garaikidean ospe handia... [+]
Moderno izateak, hiztegiaren arabera, “gaurkoa, egungoa; garai berekoa” esan nahi du, eta baita ere, “jakintzak edo teknikak berrikitan eginiko aurrerapenez baliatzen dena”. Baina aro modernoa eta modernitatea aro historiko bat ere izan daitezke; hain... [+]
Bai azalak emonbe! Esaten dute Ondarroan, norbait nabarmen gizenduta ikustean. Ezagun bati alderantzizkoa entzun nion azalari buruz: “Azala hain daukat gorputzaren neurri justukoa, ezen norbaiti keinu egiteko begi bat ixten dudanean uzkerrak ihes egiten... [+]
Badirudi larrazkena agorrila erditsutan hasten dela aldaketa klimatikoaren ondorioz. Euri eskasez hostoak firurikan erortzen dira eta Otso Errekako iraztorrak denbora baino lehen gorritzen dabiltza: ikusgarria da! Historiako udarik beroena ukan dugu aurten eta tenperaturek... [+]
Nahiz eta, entzun dudanez, hala deitzen dioten gertuko herri batekoek. Mugako biztanleok izaera jakin bat omen dugu; nabaritzen omen zaigu inguru horretakoak garela, esaterako, irundarroi. Ba omen dugu zera berezi bat. Ez dut gehiegi sinesten kontu horietan, ondoren zera hori ez... [+]
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?
Ez nuke zuen eguna izorratu nahi; ez jende guztia hitz egiten ari denaz hitz egin ere, baina azken asteotan, uda mugitu honen ondoren, sukaldeko leiho ondoko aulkian eseri eta munduari begira jarrita egon naiz. Begiak zabal-zabalik eta isil-isilik begiratu diot munduari bi... [+]
2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]
Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]
2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]
Aste honetan, etxeko lanak jarriko dizkizuet. Hori gertatzen zaigu urte luzetan irakaskuntzan aritu garenoi: dena bihurtzen dugu arbel, etxeko lan eta ikas-egoera. Demagun euskal jai bat antolatu behar dugula herrian. Zer egitarau proposatuko dugu? Nola ospatu, dantzatu eta... [+]