Baratxuriak itsasoa du maite


2018ko urriaren 21an

Baratxuriaren sasoia hemen da. Baratxuria ereiteko sasoia. Bere uztarena geroago izango da, eta hura buruan ekin behar lanari. Burua buruan, baratxuriarena zeurean. Baina denok ez dugu baratxuriaren burua helburu. Gero eta maizago ikusten da baratzeetan berdetarako ereindako baratxuria. Baratzeetan eta lorontzietan ere bai. Baratzegintzari ekiteko landare errazenetakoa da baratxuria. Terrazan, balkoian, leiho-koskan ontzi ttiki bat nahikoa da; baratxuri burua oso osorik hartu eta lurpean sartu, doi-doi lurrez estalita. Laster ikusiko duzu buruko ale bakoitzetik sortuko den kimua. Kimu horiek hosto luze-luzeak bihurtuko dira, eta, berde-berde eta guri-guri daudenean, buru osoa lurretik atera, garbi-garbi egin eta zartagira. Etxeko baratxuri berriak.

Udazkenean sartu ordurako ereiten hasi eta udaberrira arte ilbehera oro buru batzuk erein; gero, etorri ahala, txandaka-txandaka jateko. Negua eta udaberria gozatuko digun gutizia da. Hotza eta eguzkia gustatzen zaizkio; hotzak erroarazten du, eta, zenbat eta eguzki gehiago, baratxuri hobea. Sustraiak lehorrean izatea atsegin du: lur harroan edo ildo-bizkarrean eta ontzian badago, azpiko platera kenduta, gehiegizko urak erraz alde egin dezan. Baratxuriak itsasoa ere maite du, eta hango arrainen edota gorbelen hondakinak beretzako ongarri aproposak dira; baita errautsa ere. Lurra harrotuko dute, eta landaretxoak behar dituen elikagaiak eman. Batez ere dasta eta lurrin finak erantsiko dizkioten elikagaiak. Garai batean arrain eta gorbel ongarria ohikoa zen portu inguruetako soro eta baratzeetan. Egun batzuetako kiratsa gorabehera, dasta ederreko uztak jasotzen ziren. 

Dendan eskuratu dezakezun ez dakit nondik ekarritako, ez dakit zenbat eskutatik igarotako baratxuri zakar garratzaren aldean, etxean egindakoa, bildu berritan jandakoa ustekabeko agerkundea da, bikaina: fina, konplexua, berde eta fruitu lurrinekoa...

Bueltan datoz ongarri naturalak eta horien artean gorbelekin egindakoak boladan dira, indartsu. Berriz ere entzungo da: “baratxuria baino finagoa” edo “baratxuria baino zindoagoa”.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Espezieak
2020-01-26 | Jakoba Errekondo
Uzta eta lana aurreikusi, eta bilakatu

Datorren uztailean izango al dugu lanik? Izango al dugu labore uzta biltzeko lanik? Gure aldean, etorkizuna planifikatzeko eta antolatzeko gaitasun handia dute landareek; ia landare guztiek. Bere zikloa biziko den tokian gertatuko diren gorabeheretara egokitua izango da... [+]


2019-12-01 | Jakoba Errekondo
Babarrunak irakurri

Omiasainduz fruitu guztiak sartuak” dio esaerak. Mandio bete sagar, kuia eta kiwi da geurean (Malus domestica, Cucurbita maxima eta Actinidia chinensis). Beste asko bete arto (Zea mays) izango dira; edo bete babarrun (Phaseolus vulgaris); patata (Solanum tuberosum), tipula... [+]


2019-09-08 | Jakoba Errekondo
Murririk bai?

Baratzerik ba al duzu? Umetan etxean ezagutu ditudan bi baratzeek murria zuten, horma, alegia. Batek buelta osoan, alde bakarrean besteak. Murriak ondo erabilita, baratzeak mesede galanta izango du. Babesgunea sortuko du: komeni den tokian itzala egiteko jarriko da, edo haize... [+]


2019-06-30 | Jakoba Errekondo
Arratzalde honetatik

Arratsalde honek ematen didan oihartzuna baliatu nahi dut esan eta irakurlea jakinaren gainean jartzeko: urteko egun luzeenak joan dira eta gaua luzatzen eta egun argia laburtzen hasi da. Honek ondorio latzak izango ditu landareengan, eta sahieska guregan.
Hasi berria dugun eta... [+]


2019-06-23 | Jakoba Errekondo
Piperminaren tristura

Landagailuarekin zuloa egin eta landarea sartu. Aurtengo udara berotuko duen minaren piperminak (Capsicum annuum) landatuta daude. Pentsatze hutsarekin hortzak izerditan jarri zaizkit.

Gure herrian Oria ibaia errio bihurtzen da, eta bere alde batera zein besterako... [+]


Eguneraketa berriak daude