Getxoko (Bizkaia) Andra Mari auzoan kokatutako landaren izena da Tosu, berez. Azken urteetan, ordea, zentzu zabalagoa hartu du tokiaren izenak: “Tosu alde batetik proiektu komunitarioa da: lurra lantzen dugu bertan, elikadura burujabetzaren linean eta agroekologia ardatz hartuta. Baina, aldi berean, lurraren defentsarako proiektu bat ere bada”, azaldu digu Jon Gomez kideak.
2012ko urtarrilean okupatu zuten landa, baina urte dezente lehenagotik Getxon eta Andra Mari auzoan egondako Lurralde Plan Partzialaren (LPP) aurkako mugimenduarekin lotura estua du Tosuk. “2007ko LPParekin 8.000 etxebizitza egin nahi zituzten auzoan, eta horren aurka borroka indartsua eraman zuten aurrera auzokideek. Azkenean proiektua atzera bota zuten”. Urte batzuk geroago, LPParen aurkako asanbladak lehen kanpaldia antolatu zuen Tosuko lurretan.
Parkinga ala baratzea
Tosuko baratze proiektuaren etsai nagusia metro geltokiaren ondoan eraiki nahi duten hirurehun plazatik gorako parkinga da egun. Garraio partzuergoak, trenbide sareak eta Eusko Jaurlaritzak bultzatu dute Ibarbengoako parkingaren egitasmoa, Tosuko lurrak hartuko lituzkeena. Beren argudioa: autoak errepidetik kenduko dituela (jendeak autoa parkingean utzi eta metroa hartuko omen du eta).
Tosu Betirako taldea egitasmoaren aurka azaldu da hasieratik. “Hasteko, proiektua ez da legala, ingurumen inpaktuaren azterketarik ez baitute egin. Ekologikoki ere ez da batere jasangarria: bertako lurrak oso emankorrak dira, eta ur agentziaren arabera lur horien azpian akuifero garrantzitsuak daude”. 2014an ziren parkingaren obrak hastekoak, eta uda hartan erresistentzia kanpaldia antolatu zuten Tosuko kideek. Azkenean obrak atzeratu, eta gaur arte proiektu komunitarioa indartzen eta egonkortzen joan da.
Auzoaren parte
Auzoarekin eta auzokideen elkartearekin harreman ona dutela kontatu digu Gomezek. Horren adibide da Getxon parking proiektuaren aurka egiteko elkarlanean sortu berri duten plataforma: auzokide elkarteak, eragile anitzek eta hainbat alderdi politikok osatzen dute mugimendua, besteak beste.
Ekainaren 17an egin ziren obren esleipenak, berriz ere parkingaren kontua martxan jarriz. Azken aldian Tosuko lurren inguruan mugimenduak nabaritu dituztela ere azaldu du Gomezek, eta beraz, herritarrei adi egoteko eta mobilizazioetan parte hartzeko deia luzatu diete: “Hau ez da parking bat soilik, Andra Mari auzoa urbanizatzen hasteko lehen harria baizik”. Bi eredu ezberdin eta kontrajarri, parez pare.
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.