Tripak, burutik paseak

Goian, ezkerretik eskuinera: Irati Goikoetxea, Ana Malagon eta Danele Sarriugarte idazleak. Alboan dute Amaia Alvarez Uria moderatzailea. Basauriko Marienean 30 bat lagun bildu ziren hiru idazleen inguruan.
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Letrak eta Tripak zuen izenburua joan den otsailaren 20an Sareinak taldeak antolatutako mahai-inguruak. Literatura eta feminismoa ardatz dituen taldeak letra bidez tripak agerian utzi dituzten hiru idazle bildu zituen Basauriko Marienea emakumeen etxean. Sareinaken zortzigarren urteurrenean, Irati Goikoetxea, Ana Malagon eta Danele Sarriugarte izan ziren gonbidatuak, bakoitza bere liburuarekin –Andraizea; Lasai, ez da ezer gertatzen eta Erraiak, hurrenez hurren–.

Hiru liburu desberdin, hiru idazle zeharo diferente, eta denek haragia ageri-agerian liburuetan. Tripetatik idatzitako letrak bai, baina mahai-inguruan erakutsi zutenaren arabera, bada iragazkirik paperera heldu aurretik. Sarriugarteri irakurle batek esana zion tripetatik hitz egiten duenak ez lukeela horrela idatziko, “zurea oso arrazionalki idatzitakoa da”. Ana Malagoni liburuko pasarteek memoria lana eskatu diote, tripak bai, baina denboran jasotako istorioak ere badira.

Irati Goikoetxeak, bera hanketatik zintzilik irudikatzeko eskatu zigun. Tripetakoak ahora erori zaizkio eta hortik atera. Barrutik kanpora ateratzeko beste modu bat, ahoz gora irakurtzea, halaxe egin du Goikoetxeak bere liburuarekin, eta Malagon ere akordatu da berak ere gauza bera egin duela.

Gorputza, haragia, buruaren galbahetik paseak. Sarriugartek esango du burua ere gorputza dela; Goikoetxeak berriz, haren lanean pentsamenduak erabateko presentzia duela. Malagonek dio oso arrazionalki eman daitekeela nazka, adibidez.

Goikoetxeak axaleko presentzia jolastiaren eta sakoneko sentimenduen arteko oreka bila nola ibili den azaldu zigun. Gorputz atalak, lepoa, belarriak, ipurdia… jolasti erabili ditu askotan, isuriak bideratzeko. Jolasean bai, baina inkomunikazioa, bakardadea, beldurra, jakin-mina, hutsunea... transmititzeko. Sarriugartek alderantzizkoa egin omen du bere liburuan, gorputzaren isuriak prozesu fisiologikoen bidez adierazi ditu, desmitifikatzeko eta desromantizatzeko intentzioz.

Liburuan ageri den haragia nolabait multzokatzeko ariketa egin zuen Malagonek, eta lau talde atera zitzaizkion: bortizkeria fisikoaren testuingurua; heriotzaraino daraman gainbehera fisikoa; autogorrotoa gorputzaren kanalizazio bezala; eta gorpuzte ezinaren multzoa, haragi egiten ez diren istorioen multzoa.

Goikoetxeak takoi gainean dabilen emakumearen metafora polita atera zigun liburutik mahai-ingurura. Zer senti dezake takoi gainean dabilenak? Takoirik ez daramana senti al daiteke takoi gainean dabilena bezala? Takoiak behar al dira indartsu sentitzeko, agertzeko?


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal literatura
Agustin Kardaberaz
‘Euskararen berri onak’: dagoenean dale, ez dagoenean bale

Parranda dezente egindakoa naiz Kardaberazen –Hernanin izen hori zeukan kalean, alegia–, baina ez nuen asko espero festa egin ahalko nuenik inoiz Kardaberazekin: a ze dibertimendua 1761ean argitaratu zuen Euskararen berri onak. Idatzi zituen beste lan gehienak ez... [+]


Joxe Azurmendi idazle eta pentsalaria hil da

Joxe Azurmendi (Zegama, Gipuzkoa, 1941-2025) idazle, filosofo eta saiakeragilea zendu da. Literatura eta pentsamenduaren arloan lan itzela egindakoa, intelektual gisa ez ezik, euskararen eta kulturgintzaren aldeko mugimenduetan engaiaturik eman zuen bizitza osoa. Besteak... [+]


Debako liburutegian haurrek jasaten duten diskriminazioa ezabatuko dute

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]


Joxe Austin Arrieta. Irabazlearen errelatoaren aurka
“Memoria-ariketa da ‘Palinpsestoa’, ahal izan dudan zorrotzena eta zintzoena”

Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


2025-06-04 | Lander Arretxea
“Galdera da lan batek noiz balio digun, ez geuk distira egiteko, baizik eta kolektibo gisa”

Diziplina askotan ibilia da Amaiur Epher (Izpura, 1994). Aktore lanak egiten ezagutu nuen orain urte batzuk. Diabolo Kiwi edo Frigo taldeekin erritmo dantzagarriak joz ikusi eta entzun du, ziur, batek baino gehiagok. Eta idazlea ere bada. Bigarren liburua argitaratu berri du:... [+]


Trapu gorria, Arestiren omenez

Ekainaren 5ean 50 urte beteko dira Gabriel Aresti zendu zela, jaio zen hirian bertan, Bilbon. Ziutatearen tristeziak bestelako kolore bat duen garaiotan, belaunaldi berri batzuek Arestiren hitzak goratzeaz aparte, haren esanak gaurko egunetik aztertu dituzte hiri horretan... [+]


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


Haur irakurzaleek ere beren topaketa eguna izango dute

Dantza, xake edo kirol topaketak egiten diren bezalaxe, literatura gustuko duten haur eta gazteek ere zaletasuna partekatu, elkar ezagutu eta egunpasa ludikoa egiteko aukera izango dute, datorren igandean. Ikasturtean zehar elkarri gutunak idazten aritu diren 130 gaztetxo... [+]


Miren Amurizaren ‘Pleibak’, 111 Akademiako irabazle

Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.


2025-05-13 | ARGIA
Aurelia Arkotxa omenduko du aurtengoan Ziburuko Azokak

Ekainaren 7an izango da Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarrekin antolatzen duten Ziburuko Euskal Liburu eta Disko Azoka. Seigarren edizio honetan Aurelia Arkotxa izango da omendua eta egitarau oparoa ezagutzera eman dute prentsaurrekoan. Ziburuko Azokaren uhina inguruko... [+]


Arnaut Oihernart
‘O.ten gaztaroa neurtitzetan’: nehor ere hura bezi

Orain denak aita santua baino frantziskotarrago bihurtu zaizkigunez, komeni da gogoratzea gure klasiko ez-sotanadunez. XVII. mendean izan zen bat, haren grazia zen Arnaut Oihenart. Eta ezin gaitezkeenez murgildu haren lan guztietan, gaur goretsiko dugu O.ten gaztaroa... [+]


2025-05-07 | Iñigo Satrustegi
Jon Miranderekin dantzan II
Zer egin Jon Miranderekin?

Aurreko tertuliako galderari erantzuteko beste modu bat izan zitekeen, akaso modu inplizituago batean, bigarren solasaldi honetako izenburua. Figura literarioaz gaindi, pertsonaia zalantzan jartzeko, edo, kontrara, pertsonaiaren testuingurua ulertzeko saiakera bat. Santi... [+]


Eguneraketa berriak daude