Afari-aldia

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Gabon gauekoa: Ama alargundu zenetik, Gabon gaueko afaria harenean egiten da. Hiru alabak, bietako senarrak (hirugarrena banandu berri da) eta bost ume. Mahai handiaren inguruan daude denak, haurrak estrategikoki kokatuta. Jorratu behar diren gaiak ere, naturaltasun osoz ateratzen direlako inpresioa ematen badu ere, estrategikoki aukeratuak izan dira, inork ez dezan minik har, isilune nabarmenik egon ez dadin, koinatuetako baten langabezia luzea edo amak kasinoan xahutzen duen diru kopuru ezagungabearekiko kezka ez agerrarazteko, gaurko egun berezia ez zapuzteko.

Mahaiaren dekorazioarekin bat egiten duen arintasun trinko batek hartuta, afaltzen eta hitz egiten dute denek, haurren garrasiek lagunduta. Alaben artean ikastola batean andereño dabilenak ikasle batekin gertatutakoa kontatu die. Hilabete osoa eman dute ikasgelako Olentzero prestatzen. Miresgarria da zeinen serio hartzen duten haurrek Eguberriekin zerikusia duen guztia. Oso motibatuta egoten dira. Hala ere, azkenean pixka bat errudun sentitu da. Oporrak hartu aurretiko egunean, ikasleetako baten ama berarekin hitz egitera etorri da. Semeak euskaraz idatzi dio Olentzerori gutuna eta gurasoak zer opari nahi duen asmatu ezinean dabiltza. Galdetu diote, baina honek ez du txintik atera nahi. Gutunean idatzi diola Olentzerori eta berak ongi ulertuko diola. Euskaraz ez jakiteagatik semeak zigortu nahi dituela uste du amak. Hiztegi batekin saiatuagatik ere ez dute gauza garbirik atera idatzitakotik. Jostailuren marka zehatzik gabe, deskribapena behar zuen. Azkenean, semeari informazioa ateratzeko hamaika saioren ondoren, beste irtenbiderik gabe, ikastolako andereñoarengana jotzea erabaki dute (ez dute euskal ingurune handiegirik eta, gainera, ume idazkera ulertzeko ez da mundu guztia gauza). Lotsaz kontatu dio amak, semearen ustezko zigorra benetan gauzatzen ariko balitz bezala, eta burumakur luzatu dio koaderno bateko orri laukiduna, ongi ezagutzen duen idazkeraz zirrimarratua, erdaraz zer esan nahi duen esan diezaion. Bertan idatzitakoa azkar irakurri ondoren, ez da amari ezer itzultzera ausartu. Orrialdea eman dio atzera eta Errege Magoei idatz diezaiola esan dio.

Urtezahar gauekoa: Hiriguneko San Silbestre Lasterketara Unai eraman ondoren, aita amaren bila pasa da eta hirurak autoan aitona-amonenera joan dira. Igo dira, goian gutxi egoteko promesarekin. Amatxik berriro ekin die zergatik ez duten afaltzera gelditu behar, toki eta jateko aski dagoela bi gehiagorentzat. Bien artean azaldu diote aspaldian hala erabaki zutela eta aspaldian hala jakinarazi ziotela. Unai gabe, nahi zutela betiko lagunekin elkartu eta dibertitu pixka bat. Aitatxi dagoeneko jolasean dago Unairekin, Aita Noelek zer ekarri dion galdezka. Normalean alabaren zuzenketa dator ondoren (“Aita, gurera ez dator Aita Noel, Olentzero baizik; baietz, Unai?”), baina oraingoan alabak ez du deus esan. Bat-bateko presak hartuta, amari bi muxu eman dizkio eta aitari adio esan dio atetik beretik. Senarra dagoeneko igogailuaren aurrean dago.

Unaik azaldu dio aurten ez dela Olentzero bere etxetik pasa, berak ez daki zergatik, eta Errege Magoei idazteko esan diola amak. Aitatxik beste garai batean garaipenezkoa litzatekeen hasperen ia hautemanezina bota du. Zer eskatu dion galdetu ondoren, aitatxik listua irentsi eta Unairi azaldu dio Errege Magoek ere badakitela, ederki jakin ere, euskaraz. Orri eta arkatz bat hurbildu dizkio.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Udazken beroa Frantzian?

2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.

Horri gehitu behar... [+]


2025-08-28 | Jon Aleman Astitz
Supremazismo espainiarren “kontsentsu linguistikoa”

Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.

Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]


2025-08-28 | Iñaki Lasa Nuin
Gure jaiak

Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]


Polizia “talde zaurgarri”?

Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


2025-08-18 | Behe Banda
Autosalaketa

Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]


Eguneraketa berriak daude