Urzainki'ko Azken Uskalduna


1967ko urriaren 29an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Maria Ezkerri elkarrizketa
Maria Ezker Anderia
Urzainki'ko Azken Uskalduna
Egun eder batian Urzainki'ko irian, Erronkari'ko ñottoenian, egon gara. iri honek du arrizko eliz zar bat orain guziz berriturik, frontoi andi, ikasgu eder eta Salbatore Ama Birjinaren Ermita. Guzia atze artian, egotxaren altian. Zubi zarra orai dra anitx urte lurreratu zein eta oraikoa itsusi da, zementozko.
Ene lein artikuloan erran nion bikala, Erronkari'n uskara galtan dago. Urzainki'n emakume uskaldan bere alte dago. Nork obroago eztaki uskeraz. Kan zegon eliz bortan iriko apezereki ni eltu nindenian.
–Zer moduz, tia Maria? (kan emakume guziuer tia erraitan zazkabei).
Maria Anderiak boti eta besteari begiratan zaiku eta bere begi dandu argietan arrigarrizko tximist bat ekustan da.
-Anitx onki eta zu?
-Eta osagarria nola dia?
--Anitx onki ere bay
–Ba dia beste uskaldanik Urzainki'ni
–Ez, ez ni solo keben, Guziak il dra, guzink. Anitx uste igar dutut uskaraz ele-erran bage, elik ez.
–Uztarrotze eta Izaban egon naz uskaraz ele-erraitan.
-Iri ketan bai, bai.
–Zu kain onki ekustan alegratan naz, tia Maria.
–Eskarrik anitx eta berriz xin artio.
–Ekusi artio.
Kor doatza tia Maria, bere etxiara negia igartra uskaraz ele-erran ba ge. Berarekin eramaitan du Urzainki'ko uskara guzia.
Geroago, iriko zubian bizpor nexkaxier kontia kontatan dur erranaz gare alke uskara iltan bada. Nexkaxi kuek uskara ikastako borondatia bitei negu kontan ikasen dei eta azken emakume uskaldunari, il bino lein, uskaldun berriren eskia emonen dabei.
Urzainki'ko eliza, ermita, ikasgua, mendiak... baia bitxirik ederrena uskara. "Ari koropilatua ezta sekula oso". gentiak erraitan den bikala. baia..
Jose Estornes Lasa

Erronkari'ko euskera ez da ilko. Egun otan begira zer idazten digun irakurle batek: "Erronkari aldean muturra sartua naiz eta eak bezain ongo ango mintzaira ikasi naiko nuke". Badakigu bear bearrezkoena erriak euskera jakitea ta itzegitea dela. Baino ez dugu alde batetara utzi bear jakin eta aztertu ta sakondu nai dutenen borondate ona. Beak jarriko dute euskera jakintza bidean.
1

GaiezHizkuntzaEuskaraBesteak
PertsonaiazEZKER1
EgileezESTORNES1Hizkuntza

Azkenak
Ipar Euskal Herrian hiru herritarretik bi autonomia handiagoren alde daude

IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.


Sexu heziketan formatuko dituzte irakasleak, Nafarroako hamabi ikastetxetan abiaturiko proiektu pilotuan

Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.


Reem Dandan, Gazarako Mugimendu Globala
“Gure herrian genozidioaren konplizeak badaude, gure erantzukizuna da horiek salatzea”

Global Sumud Flotillak deituta, dozenaka ontzi itsasoz ahaleginduko dira Israelek ezarritako blokeoa hausten. Ekimenera mundu osoko aktibistak batu dira, tartean lau euskal herritar. Deialdiari babesa adierazteko, Gazarako Mugimendu Globaleko Euskal Herriko delegazioak hainbat... [+]


2025-08-26 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gogoratzeko moduko porrota, Taiwango gobernuarena

Logikoena zen, uztailaren 26ko lehen zaplazteko argiaren ondoren. Baina abuztuaren 23ko bigarrenak ihesbide politiko ia guztiak itxi dizkio Lairen gobernu taiwandarrari. “Gogorarazpen bozketan” beren hautetsi-tasuna gal zezaketen oposizioko Kuomintageko zazpi... [+]


Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin

Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera. 


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Eguneraketa berriak daude