Gure esku ote?
Giza eskubideak. Konponbidea. Bakea. Horiexek aurtengo urtarrilaren 11ko manifestazio handiaren lemak; Bilbon. Martxoan, Bakerako Foruma egin zen Baionan. “Prozesua bide onean doa” esan zuen Brian Currinek. Ekainean jende nasaia bildu zen Baionan, Bake Bidearen “Ni ere banoa!” lemapean. Lehentxeago, Durango eta Iruñea lotu zituen giza katea ekimen oso adierazgarria izan zen. Aro berriak “gure esku dago” leman hartu du funtsa.
Bestelako aldarrikapenak ere badira Euskal Herrian, lan, kultura eta gizarte eremuetan. Funtsezkoak denak. Edonola ere, “normalizazio politikoa” finkatzeak –biktimen, presoen eta iheslarien egoerak konpontzeak– lehentasuna hartu behar du jendartearen normalizazio bidean.
Europako hauteskundeak –Estatua gobernatu duten PSOEren eta PPren ahulezia agertu dutenak– eta Felipe VI. erregearen izendapena ere oso esanguratsuak izan dira. 40 urteko diktadura frankistaren eta 40 urteko “demokrazia juankarlista”ren ostean, trantsizio berrian gaude. Bai ote? 1975-80 urteetako trantsizio trauskila, aro berrian taxuz gauzatu al liteke?
Aro berriaren aldeko premisak: Europan gaude. Kataluniak hartu duen bidea seinalagarria da, baita Eskoziako prozesua ere. Estatuan Podemos eratu da. Ahal Dugu hego euskal lurraldeetan. Euskal Herrian, Gure Esku Dago, Idiazabalen jaiotako ekimena, Goierrira hedatua, Euskal Herrian zabaltzen joan nahi duen filosofia da.
Trantsizio berrian gauzatu daitekeena ordea, ez dago herritarron ahalmenaren arabera soilik. Aipatu bi herrialdeetan gertatuko denak euskal burujabetasunera bidean eraginen du. Augurio bat: Europaren eta estatuen egiturak aldatzeko beste 30 urte behar badugu, malo! Statu quo zaharra berrituko ez den seinale –bigarren trantsizioari ere bosturteko epea antzematen diot–.
Gure Esku Dagoren ahalmena datorren udazkenaz gero antzemanen da. Garai zailetan “lehiatu” beharko du: datozen urteetako herri eta foru hauteskundeetan (Nafarroako Parlamentukoa barne), Eusko Legebiltzarreko eta Espainiako Kongresuko bozen artean.
Nafarroako norabide politikoa gakoa da Hegoaldearen geroan. Iparraldekoa, berriz, motelago doa. Alta, Hegoaldean ez bezala, paradoxikoki, tokiko indar politiko sozialen –abertzaleak izan edo ez– noranzko bidea urratuago dago jendartearena baino.
“Gure esku dago” berealdiko lema begitandu zait. Hala ere, fenomeno sozial berriak abertzaletasun klasikoaren mugak gainditu beharko ditu, bere xedeak lortuko baditu. Hots, giza eskubideen funtsa bere egiteaz gain, sostengatzaileek barneratu beharko dute lemaren funtsa ez dagokiola ez lurraldetasunaren, ez estatuaren ez independentziaren nahiari. “Gure esku dago” norbanakoak erabakitzeko daukan eskubidean datza. Gure Esku Dagoren “arrakasta” azken 30 urteetan abertzaletasunak nozitu duen ezker abertzalearen abangoardia politikoaren eta EAJren anbiguotasunaren sindrometik askatuko den araberakoa izanen da.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lagun marika batek deitu dit galdetzeko nola salatu dezakeen hurrengoa: joan zen Akarlandara, EHUren parean dagoen parkera, eta komun publikoetan bi tiporekin zegoela, udaltzainen bizpahiru kotxe agertu ziren super azkar, poliziak sartu ziren komunera borrekin hormak kolpatzen,... [+]
Bortizkeria zuzenak, agerikoak eta isilak, gainjarriak eta zeharkagarriak, mikroak eta geldoak. Bortizkeria egunerokoan irristatzen da, uneoro, boterea edo erabakitzeko ahalmena duenak ez duenaren aurrean boterea erabiltzen duenean. Hainbeste egoeratan murgiltzen gara... [+]
Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]
Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.
Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?
Zapalduen... [+]
Oporretan nago baina oraindik ez dut zutabea hasi. Oporretan nago baina nire gelak ez du igarri. Oporretan nago eta etxeko hautsa ez da mugitu. Oporretan nago eta topaguneko kanpin dendak lokatzez beteta jarraitzen du egongelan. Oporretan nago baina nire agenda ez da... [+]
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Haurrak begiratzeko gure paradigma ez da erabat aldatu, baina aldaketak-edo egiten ari gara, egia da, beste kontzientzia maila batekin, aferak duen garrantziagatik-eta. Bazen garaia. Kontua da, baina, haurren bizitza gure esku dagoela, eta behar duten bizimoduan aldaketak... [+]
Stanfordeko Unibertsitateak dohainik eskaintzen duen Storm deituriko erreminta ezagutu berri dut. Adimen artifiziala erabilita, edozein gairen inguruan artikulu akademikoak sortzeko diseinatutako ikerketa tresna da. Fidagarriak eta baimenduak diren hamaika iturri erabiltzeko gai... [+]