Krisi honek ekarri duen ideietako bat hauxe izan da: jendearen %1ek beste %99ren bizimoduak eta destinoak menderatzen ditu. Gutxiengo barregarriro txiki baten mende bizi gara; ondorioz, ez da hain zaila izan behar gauza iraulkatzea, hain gutxi badira.
Ideia ongi dago, indartsua delako, baina aldi berean erabat faltsua da, gizarteko alor guztietan boterea egitura piramidal baten arabera antolatuta dagoelako; alegia, baliteke goiko erpinean munduko biztanleen %1 bakarrik egotea, baina bigarren mailadian dagokeen, demagun, %3, %1 hori bezain egoeraren erantzulea da, eta %1 horren ia maila berean dastatzen ditu boterearen abantailak. Piramidean mailadi bat beherantz egiten dugunero, bertan daudenen ehunekoa emendatzen doa, eta erantzukizuna eta botere-maila apaltzen. Piramidearen zer mailatan hasten da jasanezina izaten goiko egituraren pisua? Populazioaren zer ehunekok eusten dio?
Krisiak utzi digun beste ideia bat, kontrakoa, beste hau da: bai, dena oso gaizki dago, baina... ezin daiteke ezer egin. Hau etengabe errepikatu da, ez gutxitan modu interesatuan; alegia, “ezin daiteke ezer egin” esan, eta ondoren, beren kautan, “eta beharrik!” gaineratuz; oso jatorrak direlako, jatorrismoak beren interesak zipitzik ere kaltetzen ez baditu, noski.
Gehienok lehenengo ideiak sortu amorruaren eta bigarrenak ernatu etsipenaren artean ibili gara eta gabiltza, noraezean, egoerak merezi bezalako erantzuna asmatu ezinik. Horregatik, hilabete batzuk pasatu direnean, atzera begira jarri eta are txalogarriagoa iruditzen zait Idoia Nieves Nafarroako Ogasun Departamentuko zuzendari ohiaren jokabidea: asko jarri zuen beretik, zintzotasunaren alde, ezer espero gabe. Bere eskuzabaltasunak gobernua kolokan eta errealitatea benetan nolakoa den agerian jarri zuen, eta nork daki, erabakigarria izan daiteke oraindik ere, termino politikoetan, bere ekarpena. Momentuz, baina, hala jokatzeak disgustuak baizik ez zizkion ekarriko, hain segur.
Nafarroako Ogasun Departamentuko zuzendari izateak piramideko zer mailatan jartzen zaituen, nik ez dakit; erpinetik hurbilago oinarritik baino, noski, baina ez hain goitik ere. Baikortasunetik bezala ezkortasunetik ihes egin nahian, iruditzen zait, piramidearen oinarrizko mailetako jendearen gehiengoa alde egongo dela jorik, maila ertainetako jende-kopuru esanguratsu batek aski da esaten ez duen arte, ez dela ezer aldatzen hasiko, ez hemen eta ez inon.
Eta horretarako inplikazio pertsonala ezinbestekoa da.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Batzuontzat ikusezintasuna ez da berria. Edozein mailatan, edozein esparrutan. Ikusezinak gara. Asko jota, pasa gaitezke ikusezinak izatetik itzalak izatera. Zorionekoak, hazpegiak antzemanez gero. Askori egingo zaizue ezaguna. Edozein mailatan, edozein esparrutan. Baina gaurko... [+]
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]