Oinetako minak ez zaitzala geldiarazi
Oinek sarritan jasaten dute urte-sasoiaren aldaketa. Izan ere, udan txankletak edo sandaliak erabili ohi dira normalean, eta udazkenarekin askoz ere gehiago babesten duten oinetakoak janzten hasiko garenez, gure oinek mugikortasun asko galtzen dute. Horrek mina ekar dezake, hasieran arina izan arren denborarekin normal ibiltzea eragotzi eta bizkarreko edo sorbaldako mina eragitera irits daitezkeena.
Non duzu mina?
Mina arrazoi batek baino gehiagok sor dezake, eta zaila da kasu guztietarako balio duten argibide orokorrak ematea. Dena den, tokiaren araberako minaren sailkapena egitea baliagarria gerta daiteke.
Oin-zolan. Arrazoiak bi izaten dira normalean. Batetik, Mortonen neuroma esaten zaiona: zapata estuak edo punta zorrotzegidunak erabiltzearen ondorioz nerbio bat zanpatu eta inflamazioa sortzea. Bestetik, oin-zolako faszitisa, oin-zola azpialdetik estali eta babesten duen mintza handitzea. Lehen kasuan masaje batek mina arindu dezake –kirurgia azken irtenbidea da–; faszitisa izanez gero, aldiz, min zorrotza nabarituko duzu zutik zauden bitartean, baita ibiltzen hasterakoan ere, goizean ohetik jaikitzerakoan batik bat. Medikuak hanturaren kontrako botikak agintzen ditu normalean, baina kasu batzuetan korronte elektriko txikiak ere erabilgarriak izaten dira.
Behatzetan. Mina izan daiteke metatartsoa zabalegia edo handiegia izateagatik. Baina min ematen duena bereziki behatz potoloa denean, eta gorritua agertzen denean, agian ureazko kristalak pilatu dira bertan eta hezueriaren susmoa baztertu beharko da. Azken kasu horretan, jan-neurria zaindu beharko duzu: kontuz janari koipetsuekin, mariskoarekin eta alkoholarekin.
Oin-gainean. Oin-gangaren sindromea izaten da kausarik usuena; lotailuaren gain-tenkatze batengatik sortzen da gehienetan. Konponbiderik onena egunean hiruzpalau aldiz izotza jartzea izan daiteke.
Orpoan. Zapata desegokiak eramateagatik muskuluak eta lotailuak behin eta berriz behartzen direnean, ezproi izeneko luzapen modukoak sortzen dira oineko hezurretan. Eta oso mingarriak izatera irits daitezke. Gain-pisuak edo desoreka biomekaniko batek ere sor ditzake.
Beste gaitz arrunt batzuk
Juanikoteak. Kasuen %40 hereditarioak izaten dira, Harvardeko Unibertsitateko ikerketa baten arabera. Juanikoteek eragindako mina arintzeko belaki batzuk jartzen dira behatz potoloaren eta ondokoaren artean. Batzuetan, hala ere, operatzea beste erremediorik ez da egongo.
Kailuak, maskurrak. Halakoak biguntzeko ona izaten da ur epeletan bainu hartzea. Zenbait kasutan beharrezkoa gerta daiteke aurrez apar-harriarekin leuntzea.
Eguneroko oinarrizko zainketak
Gure oinen azala lodia eta zakar samarra da, baina osasun egoera onean mantendu nahi badugu tratu berezia eman beharko diogu, hidratazio estrarekin batera.
Esfoliazioa. Soberan dauden azalak ezabatzeko, oinak apar-harriarekin, lima batekin edo gel berezi batekin igurztea komeni da, egunean bitan gutxienez.
Hidratazioa. Erabil itzazu mentolez, aloe veraz (belarminaz) eta glizerinaz prestatutako krema bereziak oinak freskatu eta leuntzeko.
Azkenaldian osasun publikoaren egoera kaxkarra justifikatzeko erakunde publikoek gero eta sarriago aipatzen dute mediku eta espezialisten premia dagoela. Ez omen dago eskaria asetzeko nahikoa langilerik. Eusko Jaurlaritzak ardura osoa Espainiako Osasun Ministerioari egozten dio,... [+]
Suizidioagatiko dolua humanizatzen lagun dezaketen elementuak aztertu eta prebentziorako neurriak azaldu dituzte Suizidioaren humanizazioa ikastaroan, Biziraun elkarteak antolatuta. Osasun arloko profesionalek, suizidioak eragindako heriotza baten bizirauleek eta suizidio... [+]
Adituen irizpideei jarraituko dien pantailekiko deseskalatzea premiazkoa da eskolan eta etxean. Osasunaren bueltako Espainiako Estatuko erakunde garrantzitsuenek sortu berri duten plataformak hala dio. Internet eta sare sozialekiko “hiperkonexioa da pandemia berria”... [+]
Eskualdeko ospitaleko zerbitzua ixtearen ondoren, ez dira Donostiako Ospitalean ere artatzen. Haurren larrialdietako arreta gabezia ere dirau. Lehen mailako arretako pediatria kolapsatuta dago eta ez dago haur-psikiatrarik.
Hori da Munduko Osasun Erakundeak iragarri berri duen zenbaki ikaragarria. Horregatik, osasun arloko profesionalen CPTS taldeak prebentzio kanpaina berria plazatu berri du, publiko handia asaldatzeko.
Civio fundazioak salatu duenez, Osakidetzak darabilen AA sistema batek (Quantus Skin) kontratuan agindutakoa baino askoz efikazia gutxiago dauka. 1.6 milioi euroko inbertsioa da, larruazalaren melanoma minbiziak detektatzea du helburu, eta bere emaitzak eskatu zuen %85eko... [+]
Hizkuntzak osasun arretaren kalitatean duen eragina aztertu dute EHEk eta EHUk. Jon Zarate Sesma EHEko kide eta EHUko ikertzaile doktoreak emaitzen xehetasunak eman ditu.
Plataformak jakinarazi du Bidasoako ospitalean zerbitzua maiatzean itxi zenetik, Donostiako ospitalean ez direla "arreta egokia" ematen ari, kontsulta asko bertan behera uzten ari baitira "alternatibarik gabe". Maiatzean ESK sindikatuak salatu zuen larrialdi... [+]
541. urtean izurriak Bizantziar Inperioa astindu zuen. Historian erregistratutako lehen pandemiatzat jotzen da, eta luzaroan historialariek uste izan dute Afrikako ipar-mendebaldean izan zuela jatorria.
Baina berriki The Journal of Interdisciplinary History aldizkarian... [+]
Ukenduak egiten dituen orok solstizio bueltako data hauetan zeruari begiratu dio: bateko beroa eta besteko ekaitzak, sendabelarrak noiz bildu erabakitzen komeriak izan dira. Ikusten denez, San Joan eguna ez da edozein egun, indar eta sinbolismo bereziko eguna dugu. Edozein... [+]
2023tik 2024ra erregistratutako kasuak aztertu ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Arreta berezia jartzen dute haurtzaroan, zenbat eta gazteagoa izan, orduan eta errazagoa delako hepatitisa kronifikatzea.
GIB / HIESA kasuak mantendu dira, baina klamidia, gonorrea eta sifilis kasuak bikoiztu dira. "Osasun publikoko arazo" direla ohartarazi du Jaurlaritzako Osasun sailburuak, "gorakada nabarmena" izan baitute.
Sindikatuaren arabera Gasteizko garraio publikoko konpainiak bazekien langileak osasun arazoak zituela, eta "presioaren ondorioz" ekainaren 23an istripu larria izan zuen.
2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.
Osakidetzak berak aitortzen duenez, “komunikazioa tresnarik garrantzitsuenetako bat da jarduera asistentzialean; beraz, zerbitzuaren kalitatea bermatzeko, ezinbestekoa da paziente eta erabiltzaileak erosoen eta seguruen sentitzen diren hizkuntza ofizialean jardutea”.