Libiako gudan gezur asko saldu zizkiguten, besteak beste, “matxinatuek” Tripoli hartu zutela erakutsi ziguten Qatarren grabatutako antzezlan batean. Manipulatzea gerra baten parte da, horregatik “egia” da gerretako lehen biktima. Beraz, propaganda eta iruzurrak ez dira arazoa, arazoa hedabide gehienek duten portaera da, informazio batzuei –faltsuak edo errealak– oihartzuna emanez eta beste batzuk ezkutatuz edo isilaraziz.
Horrela, AEBen eta mendebaldeko herrialdeen zerbitzura jarri ohi dira, agenda mediatikoaren erabilpen politikorako ezinbesteko peoiak bihurtuz.
Adibidez, 2011ko uztail hasieran, Libiako lehen ministro ordeak salatu zuen kolonbiar mertzenarioak “matxinatuen” zerbitzura ari zirela borrokatzen. Noski, AEBek, Saudi Arabiak eta Qatarrek ordaintzen zuten zerbitzua. Berriak ez zuen inolako oihartzunik izan hedabideetan, baina hilabete batzuk beranduago, 2011ko urriaren 20ean Gadafi erail zutenean, Youtuben zintzilikatu ziren bideoak erakutsi zizkiguten haren exekuzio lotsagarriarekin. Bideo horietan Gadafi erailtzen duten bitartean Kolonbiako gaztelania perfektua entzun daiteke, baina noski, detaile hori ere hedabide arruntek ez zuten komentatu nahi izan. Isildutako edo baztertutako beste berri bat bezala. Qatarreko Gobernuak publikoki adierazi zuen bere ehunka militarrek “matxinatuen” alde borrokatu egin zutela Libian, hau da, atzerritar potentzia batek herrialdea inbaditu zuela inolako gerra deklaraziorik gabe. Nazioarteko zuzenbidearen arabera horrelako gertaera batek lehen mailako berria izan beharko luke, baina beste behin hedabideek isilarazi edo bazter batean utzi zuten.
Berriz, 2013ko abuztuaren 21ean Siriako oposizioaren tweet bat nahiko izan zen hedabideek albistegiak irekitzeko Siriako Gobernuaren ustezko eraso kimiko batekin. Youtubeko bideoak erakutsi zizkiguten, aipatu gabe bat baino gehiago salatutako erasoaren dataren aurretik igota zegoela Interneten. Aldiz, ez zizkiguten erakutsi Siriako Gobernuak aurkeztutako bideoak, hauetan ustezko oposizioko kideak agertzen ziren arma kimikoak erabiltzen. Aspalditik Siriako Gobernuak salatua zuen matxinatuek Saudi Arabiako arma kimikoak zituztela eta erabiltzen ari zirela, froga gisa gerrillari matxinatuei ustez atzemandako arma kimikoak aurkeztu zituen. Edonola ere, gertatutakoaz egon dira beste zenbait bertsio eta testimonio ere bai. Batzuek ustezko erasoa matxinatuek izaniko istripua izan zela esan zuten, baina bertsio honek ere oihartzun txikia izan du. Antzera gertatu da bost hilabete bahituta egon den kazetari italiar batek egin dituen adierazpenekin, esan zuen matxinatuei entzun ziela beraiek egin zutela eraso kimikoa nazioarteko esku-hartze militarra bortxatzeko.
Salatutako eraso kimikoak nori egiten zion kalte eta nori fabore? Obamak Siriaren aurkako esku-hartze militarra egiteko zehaztutako marra gorria arma kimikoen erabilpena zen eta hain justu erasoa salatu zen NBEko inspektoreak iritsi berriak zirenean Siriara. Bitxia, Siriako Gobernuak gonbidatuta zetozen eta lur siriarra zapaldu bezain laster Gobernuak berak eraso kimiko bat egiten omen du. Hausnarketa kritikoa egitea da manipulazioei aurre egiteko modurik eraginkorrena. Halere, ez dakigu zein den egia, bakarrik jendea milaka ari dela hiltzen Siriako gerran eta kanpoko esku-hartzea ezinbestekoa izaten ari dela gerra hau mantentzeko.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Jakina da poliziari esku sartzeak beti dakarrela arrisku nabaria. Bere garrantziagatik eta seriotasunagatik, kontuz aztertu beharra eta larria denez, terminologia-trabarik gabe, badaezpada.
Duela aste batzuk Ertzaintzak Azpeitian egindako esku hartzeak, bertako herritar askok... [+]
Nahiz eta, entzun dudanez, hala deitzen dioten gertuko herri batekoek. Mugako biztanleok izaera jakin bat omen dugu; nabaritzen omen zaigu inguru horretakoak garela, esaterako, irundarroi. Ba omen dugu zera berezi bat. Ez dut gehiegi sinesten kontu horietan, ondoren zera hori ez... [+]
The Searchers filma ari ginen ikusten. Western bat, klasiko bat. Indioek Texaseko familia bati eraso egin eta bahituta eramango dute alaba. John Waynek urteak emango ditu indio gaiztoen atzetik alaba hura erreskatatu nahian. Filmak, bistan da, ez du kontatzen nolakoa zen Amerika... [+]
Ordenagailua piztear nintzela, eta udako azken eskaera bailitzan, “amatxo, kontatu artikuluan gaurko karreran ze ondo ibili naizen” eskatu dit txikiak. Kontatu diot trenei buruz hitz egin behar nuela gaurkoan, ez etapen amaierei buruz edota Palestinako banderek izan... [+]
Badirudi larrazkena agorrila erditsutan hasten dela aldaketa klimatikoaren ondorioz. Euri eskasez hostoak firurikan erortzen dira eta Otso Errekako iraztorrak denbora baino lehen gorritzen dabiltza: ikusgarria da! Historiako udarik beroena ukan dugu aurten eta tenperaturek... [+]
Moderno izateak, hiztegiaren arabera, “gaurkoa, egungoa; garai berekoa” esan nahi du, eta baita ere, “jakintzak edo teknikak berrikitan eginiko aurrerapenez baliatzen dena”. Baina aro modernoa eta modernitatea aro historiko bat ere izan daitezke; hain... [+]
Bai azalak emonbe! Esaten dute Ondarroan, norbait nabarmen gizenduta ikustean. Ezagun bati alderantzizkoa entzun nion azalari buruz: “Azala hain daukat gorputzaren neurri justukoa, ezen norbaiti keinu egiteko begi bat ixten dudanean uzkerrak ihes egiten... [+]
Thomas Piketty eta Michael J. Sandel egileek berdintasunaren kontzeptua jorratzen duen liburua argitaratu dute aurten: Equality. What it means and why it matters (Berdintasuna. Zer esan nahi du eta zergatik du garrantzia, Polity argitaletxea). Pentsamendu garaikidean ospe handia... [+]
Radical futures diseinu espekulatibora zuzentzen den estudioak aurkezpen interesgarri bat partekatu du: A quick guide to the mythologies driving tech power (gida azkarra teknologien boterean daudenak gidatzen dituzten mitologien inguruan). Bertan diote Silicom Valleyko eliteak... [+]
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?
Ez nuke zuen eguna izorratu nahi; ez jende guztia hitz egiten ari denaz hitz egin ere, baina azken asteotan, uda mugitu honen ondoren, sukaldeko leiho ondoko aulkian eseri eta munduari begira jarrita egon naiz. Begiak zabal-zabalik eta isil-isilik begiratu diot munduari bi... [+]