Federico Fellini eta Sara

  • Ilusioen zirkua erakusketa Ion Olano Carlos kazetariak iragarri zigun, eta ondo baino hobeto azaldu, Argiako 2.295 zenbakian (2011ko urriaren 23a). Horregatik menturatu berri gara berau ikustera. Horregatik, eta Federico Fellini zinegilearen eta ilusionistaren obra hagitz erakargarria delako.

Fellini haundia artxiboko argazki batean.
Fellini haundia artxiboko argazki batean.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Emazteak eta biok, eta seme-alabak hurbildu gara San Telmora. Lehen aburua –atsegina– museoak berak eman digu, berau berritu ondoren ikusi gabe genuelako ziur aski. Antzinako eta gaurko eraikinen uztartzeak eta kanpoko zabalguneak aire berezia ematen diote Museoari. Berant gabiltzalakoan sartu gara. Harrerakoek bisita gidatuarekin bide egiteko gonbita egin digute. Elkar begiratu dugu, baita onartu ere.

Lehenbiziko hitzetan ari da gidaria. Gaztelaniaz dihardu. Multzo zabalaren aurrean ari da, suelto eta ederto. “Nor da Felliniren ezaugarri nagusiena?”. “Lilura”. Gidariak Felliniren lilura transmititzen du aiseki: Felliniren obsesioak –emakumezkoen ipurmasail eta bular oparoak–, Riminiko haurtzaroko oroitzapenak, herri kulturarekiko harremana, zinegile izan aurretiko ilustratzailea....

Roberto Rosseliniren Roma, cittá apertak ireki zion zinearen atea Felliniri, artean, gidoilari lanetan. Zineak, La Dolce Vita tarteko, bizitza ona eta gozoa esperimentatzea eskaini zion. Horrela diosku gidariak, Amarcord filmak utzi zion arrastoa azpimarratu du... Filma hamalau urte zituela ikusi zuela...

Luzaz eta oparo jarraitu du gidariak, hasierako hitzekin azaldutako lilura bera transmititu digu azken minutuan ere. Bukatzeko ordua gainditua, eskerrak emateaz bestera, Museoko kafetegian luncha zain dugula adierazi digu bisitarioi. Jende multzoak eraman gaitu haraino. Familiakook elkarri begiratu diogu harriduraz: “Erakusketa dohainik eta luncha?”.

“Aizu, barkatu... ejem, zer da hau? Ez dugu ulertzen”. Gidariaren erantzuna: “Ilusioen zirkua La Caixako Gizarte Ekintzak finantzatua dago, eta jende hau haren langile multzoa da. Baina, lasai, geldi eta hartu zerbait. Inor ez da jabetuko ez zaretela La Caixakoak...”

“Fellini, gezurraren magoa” titulatu zuen Olanok bere erreportajea. Eta halaxe ibili ere gu, gezurretan. Lotsatuta ere gutako baten bat. Ez denok: “Pintxoak Arzak-ek eginak omen dira... kar, kar, kar” .

“Aizu, barkatu berriz ere. Hau lotsa! Atrebentziarekin... zure izena? Izen tipia besterik ez...”.

– Sara.

– Eta euskaraz ere erakusten duzu?

– Beharko!

– Bada, mila esker Sara, zuri eta Felliniri”.


Azkenak
Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


2025-06-27 | Elhuyar
Adimen naturala

Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]


Eguneraketa berriak daude