Piraten itsaso zabalean
Pirata asko dago lurrean, airean eta itsasoan, baina gizajoenek bakarrik bukatzen dute preso.
* * *
Aladji Mbengue 29 urteko senegaldarrak sei hilabete pasako ditu Basauriko kartzelan, kopiatutako musika eta pelikulak saltzeagatik. Horrez gain, 900 euroko isuna ordainduko du, eta SGAE autoreen elkarteari 650 euroko kalteordaina eman beharko dio. Hori gutxi ez, eta Europatik botako dute hiru hilabete barru presondegitik ateratzen denean.
Pirateriaren kontrako borrokan egurra ahulenentzat, nahiz eta kalean saldutakoa legez kanpokoaren ehuneko hamar besterik ez izan. Jabetza intelektualaren defentsan urrutiegi joan dira batzuk, inkisidore bihurtu dira, eta etsaiak ez dituzte ondo identifikatu. Norbaitengana jo behar, eta zer hobe babesgabekoak baino.
Denok daramagu pirata txiki bat barruan, ondo disimulatua, baina beti prest aukera txikiena sortzen denerako. Ordenagailuaren anonimotasunean, milioika piratakeria egiten dira Interneteko itsaso zabalean, baina somaliarrek eta senegaldarrek daramate etiketa.
* * *
Kalean, egun argiz eta nahita, delitugileen konplize naiz. Ezagunak ditut Debako hondartza inguruan ibiltzen diren hainbat senegaldar, ondo dakit zenbat estimatzen duten norbaitek kasu egitea. Wolof hizkuntzan “kaixo, zer moduz” esan, eta pare bat CD erosi diet. Shakiraren eta Alex Ubagoren azkenak. Zergatik 20 euro ordaindu bakoitzagatik, abesti bat edo bi bakarrik gustatzen bazaizkit? Afrikarrei erosiko ez banie ere, ez nituzke dendan erosiko. Horretaz pentsatu beharko lukete egileen defentsan dabiltzanek. Egileek euren eskubideak dituzte, noski, eta kontsumitzaileok ere bai. Eta batez ere, denok daukagu bizimodua aurrera ateratzeko eskubidea, baita afrikar kale saltzaileek ere. Egileen eskubideak defendatu bai, baina ez edozein modutan, edozein preziotan.
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]