Euskaldunen Ilustrazioa
P. J. Harveyri buruz, zer esan, niri ere gustatzen zait, 70. hamarkadako Patti Smith gogoratzen dit, nahiz eta, beharbada, Harvey leunagoa eta eztiagoa izan. Patxi Lopezi gustatzea edo ez garrantzigabea badirudi ere, ez da horrela.
Fernandoren egia bat da esatera noa baina musikak ez gaitu hobe egiten. Eta adibidea ere betikoa paratuko dut naziek Schuman eta Schubert entzuten zituztela tortura saioen ondoren.
Orduan, berehala dator galdera, musikak ez bagaitu hobe egiten zertarako goaz eskolara? Beno eta hemen modernitatearekiko kritika guztiarekin topo egiten dugu Adornotik hasi eta Vattimorekin –zer prentsa txarra duen gizon honek iraultzaileen artean– bukatuz.
Batzuek diote Ilustrazioaren baloreek beraiek –musika entzunez hobeak izanen gara– sustrai-sustraitik direla ustel. Horrenbestez hezkuntzak, arteak, literaturak ez gaitu hobe egiten, berez daukagulako gizakiok halako hondo ilun eta krudel bat, zeinak izugarrizko sarraskiak egitera bultzatzen gaituen. Esperantza gutxi, beraz. Beste batzuek, aldiz, diote oraindik ez dela gauzatu ideal ilustratua eta, esanen genuke, bidean gertaturiko akatsak edo izan direla XX. mendeko barrabaskeriak: deportazioak, kontzentrazio zelaiak, nazismoa, stalinismoa eta abarrak.
Ondorioz, arrazoi duzu, amets –errealitate ere deitu beharko nioke– ilustratuak zutik zirauenean P. J. Harvey entzuten genuen guztiok balore berdintsuak konpartitzen genituen eta P. J. Harvey entzutea bera balore horietan aurrera egitea izan zitekeen baina, gaur egun, ariketa horrek, zuk ongi adierazi bezala, Ur, bere zaleen taldeko egiteaz gain ezer gutxi esan nahi du, ez, behintzat balore berdintsuak partekatzea.
Zuen aurreko artikuluen irakurketa maltzur bat eginez –barkatu– iruditzen zait Francisco Lopezi horixe egozten diozuela, ez dituela zuen baloreak partekatzen; eta segur aski, halaxe da, izan ere, Patxi Lopezen Ilustrazioaren ideia, ez da ni daukadana: izan ere, Patxi Lopez eta bere partidua, Ilustrazio “bakarraren” adibide dira, alegia gizartea estatu bakarra, hizkuntza bakarra, balore bakarren inguruan egituratzen dituen tradizio horretakoak, eta horretan euskaldunok gure salbazio hutserako besterik ez bada ere, beste tradizio bat aldarrikatu dugu: deitu Ilustrazio anitza –ez da oximoron bat?– edo Posmodernitate ilustratua.
Argi dagoena zera da: Patxi Lopez ere gure herrikoa da. Lastima ez egotea Toribio Etxeberria bezalako jende gehiago PSOEn. Aspaldi da haren Ibiltarrixanak irakurri nahi dudala eta artikulu honen idazketa aitzakiatzat harturik, horretara paratuko naiz, PSOEn ere euskaldunak bazirela eta badirela egiaztatzeko besterik ez bada ere.
Izan ere, askotan topikoek ez digute basoa ikusten uzten. Zer euskaldunago pilotari bat baino? –gaur ez gara haien erotikaz arituko–. Ba, horra, hori ere gezurra da.
Zergatik ez diete ez Fernando Arretxek, euskalduna euskaldunik bada, ez Julian Retegik, euskalduna euskaldunik bada, haien seme pilotariei euskara irakatsi?
Ez du balio errua Ilustrazioari botatzeak!
"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]
Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]
Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]
Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
1985. NATOn mantentzearen kontrako manifestazioak egin ziren Hego Euskal Herriko hiriburuetan azaroaren 10ean, tartean Donostian. Milaka lagun irten ziren kalera Koordinadora Antimilitaristaren deiari erantzunez, orduko agintariak karikaturizatzen zituzten mozorroekin. Kanpaina... [+]
Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Urtemugak hausnarketarako parada izaten dira. Atzera begira jarri, egindako bideari begiratu eta, oraina ulertuta, geroa pentsatzeko. 2025 honetan, urtemuga biribila bete dugu: Gipuzkoa izenaren idatzizko lehen aipamenetik mila urte bete dira, eta aukera ezin hobea iruditu zaigu... [+]