Lerro zuzenak Historiaren lekuko
- Nafarroa Behereko ipar-mendebaldean kokatua da Bastida, Lapurdirekin mugan. Herri ederra, erakunde publikoek ere hala aitortua diote. Arkitektura berezia utzi duen historiaren jabe da artisauen hiriburu txiki hau.
Herriaren bisita komentatua egin daiteke gidei esker, eta bertara joateko autobusak ere badira. Uda guztian zehar gaueko baserritar merkatuak antolatzen dituzte ostiralero, arratseko zazpietatik hamarretara, Arku plazan. Bertako ekoizleak biltzen dira eta axoa, piperrak, baratzekiak, ahate konfitak eta foie grasa, xingarra, idi txistorrak, ardi gasna... proposatzen dute.
XIV. mendeko bastida nafarra
Bastida Louis I.a nafarrak sortu zuen 1312an, gune estrategiko bilakatzeko xedez. XIII. mende hastapenean, Nafarroako erresuma kostatik, gaur egungo Gipuzkoatik, uxatu zuten eta horrela itsasorako bidea galdu zuen. Ordutik, Aturrirekiko eta Baionako portuarekiko lotura ezinbestekoa bilakatu zen. Bastidak Nafarroako erresumari itsas bide bat ahalbidetu ziezaiokeen, herria zeharkatzen duen Aturriren Joyeuse ibaiadarrari esker.
Arkitektura berezia
Bastida batek arkitektura berezia izaten du, bide erregular bat errespetatzen baitu. Hala, Bastida herria portu zaharretik elizara doan ardatz nagusiaren inguruan egina da. Eraikinak eta baratzeak perpendikularki jarriak dira eta denek neurri bera dute. Biztanle berri bakoitzari lur sail bat ematen zioten, “plaza” izenekoa. Bertan etxea eta cazalot deitu baratzea eraiki behar zituen. Karrikek angelu zuzenean mozten dituzte lur eremu horiek, eta karrika nagusia eremu zabalago batez hasten da: Arku plaza. Hastapenean merkatu plaza izan behar zuen, gaur egun, plano horiek zehazki kontserbatuak izan baitira.
Notre Dame de l'Assomption eliza
1315ean egin zuten harrizko eliza, auzotik urrundua, bastida gehienetan bezala. Elizak funtzio berezia zuen. Nafarroako agintariak elizako kalostrapean biltzen ziren herritik iragaitean. Azken biltzarra 1789an egin zuten, eta orduko hartan Bastidak Frantziako erresumari lotzea erabaki zuen.
Hilerri israeldarra
XVII. mende hastapenean, judu serafatak Inkisizioari ihes eginez Espainia eta Portugaletik joan ziren, eta Bastidara sartu. Estatutu aski autonomoa zuten juduek bertan. Hori bai, herriari mediku eta apotikario bat eskaini behar zizkieten. Historiaren garai horretatik, gaur egun, hilerria eta abizen batzuk baizik ez dira gelditzen.
Artisautza herrian
Badira Bastidan hamabost artisau. “Gaur egun objektu formatatuen ekoizpen aroan gara”, dio J. Pineauk, arte artisauen elkarteko lehendakariak, “batez ere industriari dagokionez. Bastidako munizipalitateak, azken hogei urte hauetan, artisauak instalatzen lagundu ditu. Horien etika sorkuntza segurtatzea da, dibertsitatea eta materialen noblezia bermatuz. Beren dendak Arku plazaren inguruan dira, Darriex baserrian, eliza ondoan eta inguruetan. Urte guztian zehar irekiak dira tailerrak. Izan kuriosak, pusa atea eta ongi etorriak izanen zarete”. Irailaren 13 eta 14an Euskal Herriko Buztin merkatua izaten da Bastidan. Frantziako eta Europako 50 bat buztingile hurbiltzen dira herrira eta haien lanak erakusten dituzte.
Washingtonen Israelek duen enbaxadako bi langile tiroz hilda agertu eta gero egin ditu adierazpenak Netanyahuk. Europako zenbait gobernuk Gazaren sarraskiaren aurka egindako adierazpenek hilketarekin zerikusi zuzena duela esan du Israelgo Gobernuak.
Maiatzaren 21ean bidali diote gutuna Elisabeth Borne Frantziako Hezkuntza ministroari Ipar Euskal Herriko sei parlamentariek. Dagoen ikasle kopurua ikusita, ikastoletarako aurreikusi dituzten lanpostuak "aise gutxiegi" direla deitoratzen dute gutunean. Kexua adierazteko... [+]
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]
Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]
Mireia Centeno Gutierrez psikopedagogoak haurren elikaduraren inguruko zenbait gako eman ditu; hala nola jatera behartzeak eta jakiak debekatzeak dituen ondorioak aipatu ditu.
Ostegunean auzipetuek deklaratu dute, eta haien adierazpenetatik honakoa laburbildu liteke: Lekarozko plazan edo akanpadan biltzen ziren herritarrek taldean erabakitzen zuten zer egin; oro har, obren eremura joan eta makinen aurrean era pasiboan jarri.
Ekimen honekin tonu alai eta ironikoan salatu nahi dute aldaketa klimatikoa eta turistifikazioa elkar elikatzen ari direla, eta horrek "gure hiria eta lurraldea merkatuaren logikaren esku uzten" dituela.
Burujabetzaren Aldeko Mugimenduak topaketak antolatu ditu larunbatean, Tafallan (Nafarroa). Egun osoko egitarau zabala antolatu dute, eta mugimendu horretako kide den José Javier Oses "Jotas"-ekin hitz egin du ARGIAk. Osesek azpimarratu du elkarteak Euskal Herri... [+]
Erriberri, Tafalla, Gares, Sarriguren, Buztintxuri eta Noaingo ikastetxe publikoetako D-PAI ereduko guraso talde bat Nafarroako Hezkuntza batzordean egon da, 57/2024 foru aginduari jarraikiz, Hezkuntza Departamentuak bideratu nahi dituen aldaketak deitoratzeko. Euskarazko... [+]
Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]
Espainiako Auzitegi Nazionaleko fiskalak kasazio helegitea aurkeztuko du Auzitegi Gorenean, Guardia Zibilak eragindako torturak onartu eta Sorzabal errugabetu zuen epaiaren aurka. Sorzabalek bere burua autoinkulpatu zuen gutuna torturen ondorioz idatzi zuela ebatzi zuen Auzitegi... [+]
NBEk azaldu duenez, egunotan soilik 90 kamioi sartu ahal izan dira lurraldera oinarrizko elikagaiekin; beste 105 zain daude mugan. Gazako gobernuaren prentsa bulegoak emandako datuen arabera martxotik 326 pertsona hil dira elikagai eta botika faltagatik eta 300 abortu izan dira... [+]
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]