Jokin Urain: «Asko izan dira era batean eta bestean lagundu digutenak»


2006ko abenduaren 03an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Konta ezazu Errotarriaren historia
Liburu bakoitzak badu, kontatzen duen historia literalaz gain, bere barne historia, handia edo txikia, eta honek ere bai. Historia txiki asko dituela esan behar nuke, asko izan direlako era batean eta bestean lagundu digutenak. Laguntza horien artean, oinarrizkoa izan zaigu etxekoena; haiek gabe ezin izango genuen liburu hau egin.

Zein izan da Mario Artolaren ekarria?
Beste moduren batekoa izango zen liburu hau Mario Artola lagun eta kidea alboan izan ez banu. Elkarlanean aritzeaz gain, bera izan dut lehen irakurle, kritikari, xaxatzaile. Ordu luzeak eman ditu liburu eta fotokopiak irakurtzen, oharrak hartzen, aldizkari eta egunkarietatik zatiak biltzen. Eta ni aspertu samartuta nengoenean ere, aurrera egin du donostiarrak, traben aurrean ez du pott egin. Batari eta besteari idatzi eta ekarpenen bat eskatzean, batzuen erantzun faltagatik beste batzuengana jotzean, beti egin du aurrera. Baita kartzelakeriengatik, kartzelak berezkoak dituen ilunaldi eta beherakadengatik izandako erorikoetatik jaikitzean ere.

Gaur arteko errepresioa azaldu duzue. Hemendik aurrera, zer gerta daiteke?
Garai ilusionagarriak omen dira bizi ditugun hauek, historikoak, Mariok hasarretzen denean esaten duen moduan. Su-etena hilabeteetan aurrera doa, horren zantzurik hemen -alegia kartzelan- nabaritzen ez bada ere. Eta ez dakit ez ote dugun oraindik nahikoa denbora izango horma hauen artean beste historiaren bat idazteko su-etena hona iritsi aurretik. Geroak esango du noraino iritsiko garen.

-------------------------------------------------------------------------
Errotarria
Jokin Urain
Susa
204 orrialde
13,50euro


1936-2005: errepresioa, kartzela, deserria

Historia irabazleek idazten dutela eta garaituei gure izen eta izate propioaren historia isilarazi egiten digutela gogoratzen du Jokin Urain presoak Mario Artola kartzela kidearekin batera idatzi duen Errotarria. 1936-2005: errepresioa, kartzela, deserria liburu sakoneko pasarte batean. Eta horrela definitzen du lehen zein orain garaitua izan denaren norakoa: Jende zanpatuaren armadak sasoi makurren zirimolan. Joseba Sarrionandiaren Lagun izoztua nobelaren irakurketak Urainen barruan utzitako sentipen gozo-mikatzari zor zaio Errotarria, Espainiako Gerra Zibila ardatz duten kronikekin hasi eta gaur arteraino euskaldunek jasandako traizio, fusilaketa, kontzentrazio barruti, erbeste, kartzela, sakabanaketa eta era guztietako errepresioen kontakizuna. Bizi, entzun eta irakurritakoetatik egindako hausnarketa da berea. 1986. urtetik dago preso Jokin Urain, eta kartzela barruko kronika ere ageri da liburuan, jakina. Jende askoren laguntza -eta kartzelarien etengabeko eragozpena- izan ditu idazleak Errotarria osatzerakoan, eta bildutako gutunetatik esanguratsuenei ere eskaini die liburuan tartea, askatasunaren aldeko borroka eta derrota garaikideen kronika egiterakoan.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Oroimen historikoa
Analisia
Zentsura vs. memoria

Bi egun baino ez ditu iraun zabalik LAB sindikatuaren historia barnebiltzen duen 1974tik etorkizunera, LAB zabaltzen erakusketak, Tuterako Rua zentro zibikoan. Erakusketa paratu dute Erriberan 40 urte egin dituela ospatzeko sindikatu abertzaleak antolatutako egitarau barruan. [+]


Bidaia bat 50 urte atzera, aurrera egiteko
MULTIMEDIA - dokumentala

50 urte bete dira Txiki eta Otaegi fusilatu zituztenetik. Urteurrenaren harira, BERRIAk lan hau ekoiztu.

«Txikiren anaia bat kalean ikusi nuen behin, Zarautzen [Gipuzkoa], eta pentsatu nuen: '50 urte igaro dira fusilamenduaz geroztik. Zer pentsatuko du berak? Nola... [+]


2025-09-29 | Jon Torner Zabala
Txiki eta Otaegi kriminalizatzea egungo faxismoari “alfonbra gorria jartzea da”, Sorturen hitzetan

Frankistek Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urte bete direnean, ekitaldi jendetsua egin du Sortuk Iruñeko Anaitasuna pabiloian. “Bakarren batzuk haien memoria kriminalitzatzen eta jazartzen jarraitzen dute”, esan du alderdiko idazkari nagusi Arkaitz... [+]


2025-09-29 | Behe Banda
Barra warroak
Kaleko orban beltzak

Txikitatik pentsatu nuen nortzuk ote ziren paretetan, karteletan, oroitarritan, asteroko manifestazioetako aurpegi horiek. Baziren eskelak egunkarietan eta herriko plazan, baina gero, baziren besteak. Ez nituen inoiz kaletik ikusi, ez nekien izenik, baina edozein herritan... [+]


Javier Buces
"Frankismoa zuritzen duen errebisionismo historikoaren aurrean, beharrezkoa da historia osoa kontatzea"

Frankismoaren azken exekuzioak hartu ditu hizpide Javier Buces historialariak, Askatasun Haizea (Txalaparta) liburuan. Estatuak eragindako biktimak, "bigarren mailako biktima" izaten jarraitzen dutela uste du Bucesek.


GALek Monbar hotelean hildakoek aitortza zabala jaso dute Baionan

1985eko irailaren 25ean Inaxio Asteasuinzarra hernaniarra, Sabin Etxaide zestoarra, Agustin Irazustabarrena astigarragarra eta Jose Mari Etxaniz urretxuarra hil zituen GALek Baionan. 40 urte geroago omenaldia egin diete Monbar Hotelaren aurrean, hil zituzten lekuan.


Erorien monumentuaren eraisketa eskatuko dute berriz ere elkarte memorialistek

Azaroaren 15ean kalera irtetera dei egin dute, PSN, EH Bildu eta Geroa Baik “ezarritako arrabolari erantzuteko”. Frankismoaren biktimak gutxietsiak sentitzen dira Iruñeko Udal Gobernuaren partetik.


Filipe Bidart, Iparretarrak-eko militante ohia
"Frantziak ez du jokamoldez aldatu: segitzen du gu ito nahian"

Izpegiko besten karietarat Baztango eta Baigorriko gazteek mahai-ingurua antolatua dute arrats honetan Iparretarrak talde armatuaren memoria kolektiboa eraikitzeko  beharrez. IKko sortzaileetan izan den Pilipe Bidartekin mintzatu gira, jakiteko nola bizi izan dituen 40 urte... [+]


Iruñeko Erorien Monumentua birgaitzeko baimena eman du Vianako Printzea erakundeak

Nafarroako Gobernuan ondare historikoaz arduratzen den erakundea da Vianako Printzea, eta Iruñeko Udala haren zain zegoen birgaitze prozesuarekin aurrera jarraitzeko. Datozen asteetan, beraz, obrarako lehiaketa irekiko da.


2025-09-18 | ARGIA
Txiki eta Otaegiren omenezko pankartak eskegi ditu Sortuk "Erorien Haranean"

"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]


Txiki eta Otaegiri buruzko erakusketa areto publikoan jartzea debekatu du Zarauzko Udalak

Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean. 


2025-09-10 | Nekane Txapartegi
Zenbat arantza Arantzak

Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]


Magda Oranich i Solagran
"Ezin ahaztu dut Txiki azkenekoz besarkatu nuen momentu hura"

50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]


Analisia |Txiki eta Otaegi, fusilamenduaren 50. urteurrena
2025: Egiaren Ministerioa

Eguneraketa berriak daude