Moon cup: Hilekoaren kopatxoa


2021eko uztailaren 19an
Non arraio bilatu ez dakizuelako, zeudenik ere inork esan ez dizuelako edo, besterik gabe, erabiltzen dituzuen tanpoi eta konpresekin gustura zaudetelako, ziurrenik oso gutxik probatu dituzue bestelako produktuak. Merkatuak hainbat alternatiba eskaintzen ditu, baina erdi ezkutuan daude, norbaitek horien erabilera zabaltzerik nahi ez balu bezala. Ezagunena, agian, «Hilekoaren kopa» delakoa da. Kanpai itxurako latex edo silikonazko kopatxoa da. Bost zentimetro inguru dauzka eta tanpoien kasuan bezala, hilekoan zehar baginan sartu behar da. Kopa horrek, ordea, ez du odola xurgatzen. Jaso egiten du. Betetzen denean, hustu, garbitu eta berriro erabili ahal da. Zuzen erabiliz gero hamar urte iraun ditzake eta 30 euro inguru balio du. Merkatuan hainbat markatako kopatxoak daude. Wikipediak lau aipatzen ditu Menstrual cup artikulu aberatsean: The Mooncup (Ingalaterran fabrikatua), The DivaCup (Kanada), The Keeper (AEB) eta Lunette (Finlandia).

Mooncup kopatxoa adibidez silikonazkoa da eta hilekoaren intentsitatearen arabera, 4-8 orduro hustu eta garbitu behar da -Wikipedian kopatxook hustu behar izan arte 10-12 ordu igaro daitezkeela irakurri dugu-. Bi motatakoak daude: B motakoak haurrik izan ez duten edo zesarea bidezko erditzea izan duten hogeita hamar urtez azpiko emakumeentzako dira eta A motakoak gainerakoentzat. Web gunean irakurri daitekeenez, produktu horrek hainbat abantaila eskaintzen ditu: ekonomikoak -behin erabiltzekoak diren produktuekin sei hilabetetan xahutzen dena baino gutxiago balio du-, ekologikoak -berrerabilgarria da, ez dago zakarrontzira bota beharrik, kartoi eta plastiko gutxiago erabiltzen da...-, osasunari dagozkionak -ez du irritaziorik sortzen, produktu kimikoekin kontaktuan jartzea saihesten du...- eta praktikoak -garbitu eta jartzea erraza da, ordezkoak eramatea ez da beharrezkoa, beste produktuek baino fluxu gehiago biltzen dute...-.

Ainhoa Ugartek, 25 urteko gazteak, duela gutxi Mooncup kopatxoa erosi zuen Internetez, konpainia horren web gunean, lagun baten bidez haren berri izan ostean. Dioenez, baginan behar bezala sartzeko apur bat entseatu behar izan zuen, baina orain ezer ez balu bezala sentitzen da: "Tanpoien iragarkietan daramatzagunik ere ez dugula sumatzen esaten digute, baina ez da hala". Gainera, «Hilekoaren kopak» ohiko produktuek baino gutxiago kutsatzen duela adierazi digu, tanpoiek eta konpresek kotoi, paper eta plastiko ugari xahutzen dutelako.


Pentsamoldea aldatu behar

Mendebaldeko herrietako emakumeen artean «Hilekoaren kopa» erabiltzea ez da ohikoa. Mooncup konpainiaren web gunean irakurri daitekeenez, litekeena da emakumeek produktu hori mesfidantzaz ikustea: «Ez al da deserosoa izango? Eta higienikoa al da?...». Galdera horiek hilekoari buruz dugun pentsamoldearen ondorio dira. Behin erabiltzeko produktuentzako alternatibarik ez digute erakutsi eta horrek gure pentsaera baldintzatu du. Iritzi horrekin bat dator Ugarte, eta adiskide batekin izandako elkarrizketa jarri digu adibidetzat: «Mooncup kopatxoa zer zen azaldu nion eta bere erantzuna hauxe izan zen: 'Ezin al duzu behin erabiltzekoak erabili, pertsona normalak bezala?'. Erabili eta botatzeko produktuak garbiagoak direla dirudi. Hori saldu digute, paperezko musuzapien kasuan bezala. Behin erabiltzeko produktuekin garbiago egongo zarela ematen du. Bada, zu garbiagoa egoteko inguru guztia zikintzen ari zara». Gainera, horren guztiaren atzean dagoen «negozio zikina» kritikatzen du Ugartek.

XX. mendean zehar hainbat konpainik produktu berritzaile horien erabilera sustatu zuen, baina azkar erretiratzen zituzten, osperik lortzen ez zutelako. Dena den, apurka-apurka gero eta ezagunagoak dira eta eskaintzen dituzten abantailek emakume ugari konbentzitu dituzte. «Hilekoaren kopak» hainbat establezimendutan -medikuntza alternatiboaren alorrean txerta daitezkeen horietan batez ere- daude salgai, Wikipediak hizpide dituen lau konpainia horien herrialdeetan bereziki, baina baita beste leku batzuetan ere. Euskal Herrian bertan, badugu produktu horiek eskuratzeko aukera. Inguruan dituzuen «parafarmazia» direlakoetan galdetu eta ziur informaziorik eskuratuko duzuela. Dena den, Ugartek egin bezala, Internetez ere eros daitezke. Aipatu konpainien web guneetan harremanetarako e-posta eta telefono zenbakiak dituzue. Eskaera egin eta hamar egunera jaso zuen berak Mooncup kopa.


"Taberna egokia lokalizatu behar da"

Wikipediak, bestalde, kopatxoon hiru desabantaila aipatzen ditu: baginan sartu behar denez, litekeena da emakume batzuentzat deserosoa izatea; modu egokian sartzeak praktika apur bat eskatzen du eta teknika okerra erabiliz gero, hura eramatea desatsegina izan daiteke; kopatxoa jarri aurretik eta kendu ondoren eskuak garbitu behar dira eta horretarako ura eta xaboia behar dira. Ugarteren hitzetan, odola kanpora ez irteteko kopatxoa ongi jarri behar da, baina oso erraza omen da tamaina hartzea. Arazoak hustu eta garbitzeko unean hel daitezke, zauden lekuaren arabera: «Dena den, komunean nagoela oso erraz atera eta husten dut. Gainera, konketa alboan izanik samurragoa da garbitzea. Herrian topatu ditut kopatxoa garbitzeko-eta komun egokiak dituzten tabernak. Hala ere, badaezpada, ur botilatxoa nirekin eramaten dut».

Beste produktu batzuk
Aipatutakoez gain, bada ohiko tanpoi eta konpresentzako bestelako alternatibarik. Horietako bat Instead konpainiak merkaturatzen duen «Softcup» izeneko kopatxoa da. Diafragma antikontzeptiboaren itxura dauka eta aurrekoen antzera erabiltzen da, baina ez da berrerabilgarria. Ondorioz, alderdi ekonomiko eta ekologikoei dagokienez, ez du abantaila handirik eskaintzen. Bestalde, Andaluziako Berdeak alderdiaren web gunean irakurri daitekeen Comprar en verde artikuluan, Natracare markako konpresa eta tanpoien berri izan dugu. Gure poltsikoek ez dute desberdintasun handirik nabarituko -20 konpresako kaxatxoak 3,75 euro balio ditu eta 16 tanpoiek 4,70 euro-, baina ingurumenak eta erabiltzen dituztenek bai, kotoizkoak baitira %100ean. Ez dute klororik, plastikorik eta erretxinarik erabiltzen.

- Comprar en verde: www.losverdesdeandalucia.org/noticia.php?id=9648
- «Softcup»: www.softcup.com
- Natracare: www.natracare.com

Interneten
- Menstrual Cup artikulua (Wikipedia): http://en.wikipedia.org/wiki/Mooncup
- The Mooncup: www.mooncup.co.uk
- The DivaCup: www.divacup.com
- The Keeper: www.thekeeperinc.com
- Lunette: www.lunette.fi


Azkenak
“Bi arnas” dokumentala emitituko du ETB1ek

Iratxe Sorzabalek sufritutako torturen gaineko testigantzak jasotzen ditu dokumentalak. Maiatzaren 20an emango dute dokumentala, 23:40an. Iaztik dago Primeran plataforman ikusgai, baina lehen aldiz emango dute telebistan.


2025-05-16 | ARGIA
Haurrek hobeto ikasten dute irakurtzen eta idazten eskuz idatzita trebatzen badira

EHUren ikerketa batean, haur batzuk arkatza eta beste batzuk teklatua erabilita jarri dituzte idazten. Helburua zen jakitea ea irakurtzeko eta idazteko ikasketa-prozesuan alderik badagoen. Emaitza argia atera dute: haurrek eskuarekin egindako mugimenduen bidez ikasten dute... [+]


Aroztegia auzia
Baztango lurren defentsa kriminalizatzeko saioa: Aroztegiako epaiketaren klabeak

Epaiketetan aldeen arteko akordio aukera iritsi daiteke ahozko auzia hasi baino minutu batzuk lehenago. Auzi honetan akusatuek publiko egin dituzte orain arte egondako negoziazio saioak, eta azkena aste honetakoa izan da, ezagutarazi den moduan porrot egin duena. Akordiorik egon... [+]


2025-05-16 | ARGIA
Euskaraldian eta urte osoan, euskaraz informatu

Euskaraldia martxan da, hizkuntza ohiturak aldatzea bultzatzeko ekimen erraldoia. Milaka eta milaka herritarrek konpromisoa hartu dute, hamaika egunotan, euskarak presentzia gehiago izan dezan euren eguneroko bizitzan. Askorentzat pauso txikia baina ahalegin handia izango da,... [+]


Icebergaren punta

Putaren bakarrizketa eroetxean

  • Egileak: Franca Rame eta Dario Fo.
  • Itzultzailea: Xabi Martinez De Lezea.
  • Aktorea: Laura Penagos.
  • Noiz: apirilaren 12an.
  • Non: Zizurkilgo Atxulondo Kultur... [+]


2025-05-16 | Gedar
60.000 euroko isuna Indar Gorriri, sionismoaren aurkako mezu batengatik

"Weissman kanpora, sionismo-faxismoa suntsitu" idatzi zuen sarean, palestinarrak erailtzeko deia egin baitzuen Granadako jokalariak. "Arrazakeriaren eta Xenofobiaren Aurkako Legea" ezarrita, isun erraldoia jarri diote Indar Gorriko kide bati.


“Itxaropen handirik gabeko” negoziazioak Istanbulen

Aurrez adierazitakoa baino egun bat geroago abiatu dira bilerak Istanbulen; Zelenski, Putin eta Trump gabe. Errusiari “behe mailako” delegazioa bidaltzea leporatu diote.


‘Buruz, bihotzez, oinez’, 2025eko Nafarroa Oinezen abesti eta bideoklipa

Atarrabiako Paz de Ziganda ikastola ari da antolatzen aurtengo Nafarroa Oinez festa. Gaur aurkeztu dute egun horri begirako abestia eta bideoklipa. Estitxu Arozena bertsolariaren letrarekin eta Igor Martinezek sortutako musikarekin osatu dute.


Aiora Zulaika "Pirritx"
“Tristurak eta pozak partekatzeko gune lasaia da umorea”

Ia hiru hamarkada daramatza Aiora Zulaika lasarte-oriarrak Pirritx pailazoa gorpuzten, eta haurrei eta familiei irri egiteko espazio goxo bat eskaintzen, errebeldiaz eta asmo eraldatzailez. Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoek “Maite zaitut” herri omenaldia jaso... [+]


Baionako Bernat Etxepare lizeoko Euskal Herrian Euskaraz taldea
“Utz gaitzazue euskaraz mintzatzen eta idazten!”

Azterketa euskaraz egitea debekatzen dietela salatu du Baionako Bernat Etxepare lizeoko Euskal Herrian Euskaraz taldeak. Pasaden urtean egindako eskakizunei jarraiki, aurten ere azterketak euskaraz egiteko eskatu dute. 


Elizondoko osasun etxeko zerbitzuak “ziurgabetasun handia” eragiten diela salatu dute

Irailetik mediku euskaldunik gabe daude Elizondoko (Nafarroa) herritarrak. Horrez gain, udan medikurik gabe geratzearen beldur da Baztango Osasun Plataforma. Ekainaren 4an, bizikleta martxa egingo dute herrian.


2025-05-16 | Elhuyar
Europako hiriak huts egiten ari dira klima-aldaketarako egokitzapenetan

Klima-aldaketari buruzko BC3 ikerketa-zentroak baieztatu duenez, Europako hiriak atzera geratzen ari dira klima-aldaketari egokitzeko neurrietan. Hain zuzen, nazioarteko beste zentro batzuekin batera egindako ikerketan frogatu dute egokitzapen klimatikoko planen ia % 70k ez... [+]


2025-05-16 | Enbata
Baterak Ipar Euskal Herriko Lurralde Kolektibitatearen aldeko dinamika berrabiatu du

Maiatzaren 10ean, Ezpeletan, Batera herritar plataformak Lurralde Kolektibitatearen aldeko dinamika berpiztu du. Birsortze Biltzar Nagusian parte hartu duten 120 bat pertsonek plataformaren oinarriak finkatu dituzte.


Eguneraketa berriak daude