Ekonomiaren batasun hori


2004ko ekainaren 20an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
1957an zazpi estatuk Erromako Ituna sinatu zutenetik mende erdia iragan da ia eta harrezkero gaur egun Europako Batasuna (EB) denak jauzi ugari eman ditu bere osaketan. Iragan maiatzaren 1ean iritsi ziren azken hamar estatuak, denera 25 estatuko blokea osatuz. Ekonomiaren inguruan egituratu zen hasierako zazpikotea eta ekonomiaren inguruan jarraitzen du egituratuta egungo 25eko taldea. Hasiera hartan baino askoz egitura politiko handiagoa da Europako Batasuna, zalantza barik, baina oraindik munduan bloke gisa funtzionatzeko ahultasuna ugari dituena.

Hauteskunde hauetako emaitzak ikusita, dena den, nazioarte mailan izan daitekeen gorpuzkera ahula baino, barne ahultasuna da agerian geratu dena, herritarrek zilegitasun handirik ematen ez diotela inoiz baino argiago ikusi da-eta. Ez dirudi, ordea, orain arte zilegitasuna izan denik Europako Batasuneko estatuen kezkarik handiena; bere sorreratik elite politiko eta, batez ere, ekonomikoek bultzatutako prozesua da eta eraikuntza molde horrek jarraitzen du nagusi gaur egun ere. Egituratze prozesuak, hala ere, aurrera jarraitzen du eta EBko herritarren bizitzan gero eta eragin handiagoa du maila guztietan, nahiz eta herritarren protagonismoa eraikuntza horretan hutsaren hurrengoa izan.

Burujabetza maila gero eta handiagoa kontrolatzen da Bruselatik, baina oraindik ere estatuek gogor eusten diete beren zeinu garrantzitsuenetakoak diren alorrei: segurtasuna, defentsa eta atzerri politika. Bruselaren esku utzitako eremuak errealitatean gauzatzeko moldean ere desberdintasun handiak daude EBko eremu batzuetatik besteetara. Nolanahi ere, ekainean bertan Europako Batasuneko estatuek lehenbizikoz konstituzio bat onartuko dute eta horrek ere beste pauso garrantzitsu bat ekarriko du Europako Batasunaren indartzean.

Ekonomi hazkundea eta egonkortasunaren arteko dialektika zorrotza da azken 20 urteetako EBren ibilbidean. Bere lehenbiziko 25 urteetan ekonomi hazkundea EBren egituratzearen lema izan bazen, 90eko hamarkadaren hasieran Maastrichteko Itunak egonkortasun ekonomikorako oinarriak finkatu zituen. 2002an indarrean sartu zen moneta batasunarekin heldu da egonkortasunaren gailurrera EB. Baina, aldi berean, egonkortasuna ez da nahiko eta horregatik aurtengo maiatzean bere merkatuak zabaltzera jo du EBk hamar kide berriren sarrerarekin. Urte bukaerarekin, halaber, Errumania eta Bulgaria 2007an sartu ahal izango diren eta Turkiarekin sarrera negoziazioak hasten diren ala ez erabakiko da.

Mundu gero eta globalizatuagoan, Europa bloke gisa aritu dadin, gero eta merkatu zabalagoak behar dituela bistan da eta bide hori egiten ari da, berriz hazkunde ekonomikoari garrantzia emanez. Baina mundu mailan subjektu erabakigarria izateko, indar ekonomikoa bezain funtsezkoa da indar politiko eta militarra izatea, eta alde horretatik, EBk ibilbide luzea duela erakutsi dute nazioarte mailako gertakari ugarik: oraingoz, Irakeko inbasioaren ispiluak dena esaten du. Burujabetzaren sinbolo oso garrantzitsuetan amore ematea eskatzen du bide horrek, eta ez dirudi estatu handienek epe motzean defentsa, segurtasuna eta atzerri politika modukoetan amore ematekotan direnik. Areago, estatu kide batzuk Batasunean ziri handiena sartzen duen amerikar erraldoiaren aliatu finenak dira. Edonola, onartzear den Europako Konstituzioak Europako Batasunaren egitura politikoaren indartzea ekarriko du berriz ere, hori bai, herri eta herritarren Europa baino, oraindik ere estatuen erabateko nagusitasuna eta batasunaren ikuspegi ekonomikoa tinkotuz.


Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude