Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteazkena 2025eko ekainaren 25ean
XABIER SALDIAS ETA JOSEINA ETXEBERRIA. ERROMERIEN ERREGEA ETA FENOMENO BERRIA DANTZAN
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Xabier, zuk 33 urte daramatzazu plazaz plaza. Zuk, Joseina, azken urteotan jendetza erakarri duzu Disko Festaren bidez. Zein izan da zuen plaza bilakaera?
Disko Festa irratia promozionatzeko bide bat ere badela esana duzu. Zer parte du bakoitzak?
Plazatan aritzeak zer ezaugarri du, kontzertu batekin alderatuta?
Jendearen eskakizunak aldatu al dira?
Jendeak eskatzen duen guztia emateko prest zaudete, edo non jartzen duzue muga?
Euskara ez da sartu, beraz, musika estilo batzuetan. Gaztelera sartu al da plazatako girora?
Plazetan baino tabernatan festa gehiago egiten da gaur. Musikaz gain, espazioak ere badu eraginik?
X. Saldias: 70eko hamarkadan sortu genuen Egan taldea, berbenatan euskal giroa jartzeko, eta garai hartako uneko kantuak euskaratu genituen, Beatles-enak, esaterako. Dantzarako Madrildik ekartzen ziren orkestren kontra egitea zen gurea. Formula horrek segituan su hartu zuen. Gaurtik begiratuta konturatzen zara garai hartan beste aukera askorik ez zegoelako izango zela. Jendea edozein herri txikitara mugitzen zen. Gure errepertorioa goitik behera ikasita zuen makina bat bazen! Eta non ez ote dugu jo? Baita ukuilu batean ere!
1990. urte inguru horretan, urtean 200 emanaldi egiten genituen. Orain 100 egiten ditugu. Zer gertatu da? Taldeak ugaritu egin direla eta jendeak aukera gehiago duela. Bakoitzak bere gustuaren arabera jokatzen du. Eta oraindik ere badago jende asko, jendea joaten den lekura joaten dena, giroaren bila, nork jotzen duen begiratu gabe. Guk horixe galdu dugu, jendea jada ez dela gurekin mugitzen.
J. Etxeberria: Gure kasuan, Disko Festaren lehen ideia orain lau-bat urte sortu zen. Ikastolen Festen antolatzaileek pertsona bat behar zuten arratsaldean zehar zirkuiturako musika jartzeko, eta akordio batera iritsi ziren Euskadi Gaztea eta Euskadi Irratiarekin: lan hori Euskadi Gazteako pertsona batek egitea adostu zuten.
Aurrerago pentsatu genuen sekulakoa izango zela formula hori festetara eramatea: batetik, irratiarentzat promoziorako bidea zelako. Bestetik, ikusita egun jendeak festa gehiago egiten duela tabernetan plazan baino, erabaki genuen tabernetan dagoen musika hori kalera ateratzea. Geu izan gara gehien harritu garenak izan dugun harrerarekin.
Egiten ari garenak agian plaza giroari egin diezaioke gutxieneko kalte bat. Lehenago hiru ziren lekuan orain lau bagara eta kasualitatez gu egiten ari garenak une honetan funtzionatzen badu, egia da eurei zerbait kenduko diegula. Baina kontzertuetako talde bati ez dakit zein puntutaraino kendu diezaiokegun jendea, zeren talde horiek euren publikoa mugitzen dute. Hala ere, gauza hauek joan etorrikoak dira: gaur funtzionatzen duena bihar itzali egingo da, eta gaur entzuten ez denak bihar arrakasta lortuko du. Bestalde, inondik inora ez ditugu egiten Xabierrek egiten dituen haina emanaldi. Joan den urtean asko jota 45 emanaldi egingo genituen.
X. Saldias: Gu urte osoan ibiltzen garenez, emanaldi denak ere ez dira berdinak. Urte sasoi bakoitzean merkatua nola dagoen, guk ere hor mugitu behar izaten dugu. Abuztuan festa gehiago dagoenez taldeak baino, gu ekarri nahi gaituztenek ordaindu egin behar dute. Baina negua datorrenean emanaldi txiki denak hartzen ditugu. Nik musikariei urte osoan ordaindu behar diet soldata bera, eta horretarako urte osoan batezbesteko bat lortu beharra dugu.
1990. urte inguru horretan, urtean 200 emanaldi egiten genituen. Orain 100 egiten ditugu. Zer gertatu da? Taldeak ugaritu egin direla eta jendeak aukera gehiago duela. Bakoitzak bere gustuaren arabera jokatzen du. Eta oraindik ere badago jende asko, jendea joaten den lekura joaten dena, giroaren bila, nork jotzen duen begiratu gabe. Guk horixe galdu dugu, jendea jada ez dela gurekin mugitzen.
J. Etxeberria: Gure kasuan, Disko Festaren lehen ideia orain lau-bat urte sortu zen. Ikastolen Festen antolatzaileek pertsona bat behar zuten arratsaldean zehar zirkuiturako musika jartzeko, eta akordio batera iritsi ziren Euskadi Gaztea eta Euskadi Irratiarekin: lan hori Euskadi Gazteako pertsona batek egitea adostu zuten.
Aurrerago pentsatu genuen sekulakoa izango zela formula hori festetara eramatea: batetik, irratiarentzat promoziorako bidea zelako. Bestetik, ikusita egun jendeak festa gehiago egiten duela tabernetan plazan baino, erabaki genuen tabernetan dagoen musika hori kalera ateratzea. Geu izan gara gehien harritu garenak izan dugun harrerarekin.
Egiten ari garenak agian plaza giroari egin diezaioke gutxieneko kalte bat. Lehenago hiru ziren lekuan orain lau bagara eta kasualitatez gu egiten ari garenak une honetan funtzionatzen badu, egia da eurei zerbait kenduko diegula. Baina kontzertuetako talde bati ez dakit zein puntutaraino kendu diezaiokegun jendea, zeren talde horiek euren publikoa mugitzen dute. Hala ere, gauza hauek joan etorrikoak dira: gaur funtzionatzen duena bihar itzali egingo da, eta gaur entzuten ez denak bihar arrakasta lortuko du. Bestalde, inondik inora ez ditugu egiten Xabierrek egiten dituen haina emanaldi. Joan den urtean asko jota 45 emanaldi egingo genituen.
X. Saldias: Gu urte osoan ibiltzen garenez, emanaldi denak ere ez dira berdinak. Urte sasoi bakoitzean merkatua nola dagoen, guk ere hor mugitu behar izaten dugu. Abuztuan festa gehiago dagoenez taldeak baino, gu ekarri nahi gaituztenek ordaindu egin behar dute. Baina negua datorrenean emanaldi txiki denak hartzen ditugu. Nik musikariei urte osoan ordaindu behar diet soldata bera, eta horretarako urte osoan batezbesteko bat lortu beharra dugu.
Disko Festa irratia promozionatzeko bide bat ere badela esana duzu. Zer parte du bakoitzak?
J. Etxeberria: Askok uste du urrez betetzen ari naizela, antolatzaileak Disko Festagatik ordaintzen duen guztia niretzat dela, eta ez da hala.
Disko Festan EITBk publizitatearen zatia dauka. Ni diskoak jartzeko kontratupean nago, eta bi dantzariak ere kontratatuta daude. Bestetik, argietarako enpresa bat kontratatzen da, beste bi soinu enpresa ere bai, eta baita kontratazio lana daraman beste enpresa bat ere. Gure produktua beste batzuena baino dezente garestiagoa da, enpresa txiki asko daudelako Disko Festan.
Disko Festan EITBk publizitatearen zatia dauka. Ni diskoak jartzeko kontratupean nago, eta bi dantzariak ere kontratatuta daude. Bestetik, argietarako enpresa bat kontratatzen da, beste bi soinu enpresa ere bai, eta baita kontratazio lana daraman beste enpresa bat ere. Gure produktua beste batzuena baino dezente garestiagoa da, enpresa txiki asko daudelako Disko Festan.
Plazatan aritzeak zer ezaugarri du, kontzertu batekin alderatuta?
X. Saldias: Kontzertuetako taldeek gauza jakin bat jotzen dute eta horixe nahi duten publikoa daukate. Gu, ordea, jendearekikoa egitera goaz. Arratsalde aldean umeak eta ezkonduak daude, eta umeek «Operación Triunfo», «Betizu» eta halakoak eskatzen dituzte. Gaupasatan gazteak bakarrik egoten dira eta gehiena rockeroa jotzen saiatzen gara, edo behintzat, salto egitekoa.
Hala ere jendeak badaki Eganek zer egingo duen gutxi gorabehera, zigilu bat baduzu. Gainera askotan, zigilu horretatik ateratzen bazara, akabo! Beti esan izan digute ea noiz egin behar genituen kantu propioak; disko bat atera genuen geuk sortutako kantuekin, eta harexek izan zuen arrakasta gutxiena. Jendeak Egan esan eta erromeria imajinatzen du. Hortik ateratzen zara eta jendearengana ez zara iristen.
J. Etxeberria: Plazan ez du balio etxetik ekarri duzun ideiarekin egoskortzeak. Ikusleak eskatu egiten dizu, eta feedback edo elkarrizketa hori ezinbestekoa da.
Eszenategian zaudela jendeak hanka egiten duela ikustea da pertsona bati gertatu dakiokeen gauzarik gogorrena. Zeu sentitzen zara barregarri. Zuek, Xabier, sikiera instrumentuekin ari zarete, eta hor gutxieneko espektakulua badago, orain gitarrako soloa datorrela edo abeslariak ez dakit zer egiten duela. Aldiz, tramankulu baten atzean ezkutatuta diskoak jartzen ari bazara eta hor ez badago espektakulurik, jende aurrean biluzik gelditzen zara. Zentzu horretan, bizi guztian egin dudan gauzarik "erradikalena" egiten ari naiz. Hemen arrakastak oso sonatuak dira, baina porrotek ere zuloan uzten zaituzte.
Hala ere jendeak badaki Eganek zer egingo duen gutxi gorabehera, zigilu bat baduzu. Gainera askotan, zigilu horretatik ateratzen bazara, akabo! Beti esan izan digute ea noiz egin behar genituen kantu propioak; disko bat atera genuen geuk sortutako kantuekin, eta harexek izan zuen arrakasta gutxiena. Jendeak Egan esan eta erromeria imajinatzen du. Hortik ateratzen zara eta jendearengana ez zara iristen.
J. Etxeberria: Plazan ez du balio etxetik ekarri duzun ideiarekin egoskortzeak. Ikusleak eskatu egiten dizu, eta feedback edo elkarrizketa hori ezinbestekoa da.
Eszenategian zaudela jendeak hanka egiten duela ikustea da pertsona bati gertatu dakiokeen gauzarik gogorrena. Zeu sentitzen zara barregarri. Zuek, Xabier, sikiera instrumentuekin ari zarete, eta hor gutxieneko espektakulua badago, orain gitarrako soloa datorrela edo abeslariak ez dakit zer egiten duela. Aldiz, tramankulu baten atzean ezkutatuta diskoak jartzen ari bazara eta hor ez badago espektakulurik, jende aurrean biluzik gelditzen zara. Zentzu horretan, bizi guztian egin dudan gauzarik "erradikalena" egiten ari naiz. Hemen arrakastak oso sonatuak dira, baina porrotek ere zuloan uzten zaituzte.
Jendearen eskakizunak aldatu al dira?
X. Saldias: Gero eta jende gutxiago dago musikari on bat ikustera joateko prest, birtuosismoak ez du arretarik deitzen. Espektakulua eman behar duzu, eta ikustekoa gehiago izan behar du, entzutekoa baino. Gainera jendeak espektakuluaren parte izan behar du, zuk jarri arazi behar duzu jendea mugimenduan. Bestetik, jende gehienak nahiago du ondo abesten duen bat ikusi, musikari on bat baino. Identifikatuago sentitzen dira abeslariarekin, jende guztiak abestu izan duelako bizitzan, eta ondo abesten duen abeslari bat preziatzen badaki jendeak. Guzti honen adibide garbiena "Hemendik at" taldea da: «latako» musika jarri eta eurek zuzenean abestu eta dantzatu egiten dute. Jendea berdin biltzen dute, nahiz musika «latakoa» izan.
Guk garai hauetan birtuosismoa ahaztu eta ahotsari erreparatzea erabaki dugu.
Eganena beti izan da ahotsa zaintzea. Ikusten da, urteak joan eta urteak etorri, horrek irauten duela. Guk 33 urte iraun badugu, ahotsarengatik izango zen.
J. Etxeberria: Ados nago, jendearen kontzeptua aldatu da. Gaztetan Ramones entzuten genuenean eta Egan gure herrira etortzen zenean, gitarra elektriko bat ikusi eta jada nerbioso jartzen ginen. Askotan gainera, zuek ekipoa muntatu, afaltzera joan, eta gu adi-adi egoten ginen oholtza hutsera, gitarrari begira! Hori aldatu den gauza bat da, baina horren aurrean zer egingo dugu bada? Gainera musika munduan gu gara agian jendearen joera horien esklabu garenak. Rock taldeek gauza bat egiten dute eta kito, hartuko duzu edo ez duzu hartuko. Aldiz guri jendeak zuzenean exijitzen digu "jarri ezak hau" edo "jo ezak bestea". Flexibilitate hori garrantzitsua da gainera: flexiblea dena okertu egingo da, baina apurtu ez. Gogorra dena pixka bat okertzean puskatu egiten da.
Guk garai hauetan birtuosismoa ahaztu eta ahotsari erreparatzea erabaki dugu.
Eganena beti izan da ahotsa zaintzea. Ikusten da, urteak joan eta urteak etorri, horrek irauten duela. Guk 33 urte iraun badugu, ahotsarengatik izango zen.
J. Etxeberria: Ados nago, jendearen kontzeptua aldatu da. Gaztetan Ramones entzuten genuenean eta Egan gure herrira etortzen zenean, gitarra elektriko bat ikusi eta jada nerbioso jartzen ginen. Askotan gainera, zuek ekipoa muntatu, afaltzera joan, eta gu adi-adi egoten ginen oholtza hutsera, gitarrari begira! Hori aldatu den gauza bat da, baina horren aurrean zer egingo dugu bada? Gainera musika munduan gu gara agian jendearen joera horien esklabu garenak. Rock taldeek gauza bat egiten dute eta kito, hartuko duzu edo ez duzu hartuko. Aldiz guri jendeak zuzenean exijitzen digu "jarri ezak hau" edo "jo ezak bestea". Flexibilitate hori garrantzitsua da gainera: flexiblea dena okertu egingo da, baina apurtu ez. Gogorra dena pixka bat okertzean puskatu egiten da.
Jendeak eskatzen duen guztia emateko prest zaudete, edo non jartzen duzue muga?
X. Saldias: Urtero kanta bat izaten dugu, nahiz eta jendeak eskatu, "hemendik ez nauk ba pasako!" esaten duguna; "Bomba" kantua modan zegoenean, adibidez, edo "Aserejé". Eta uda guztia horren kontra egon eta gero, jende gutxi gelditzen den goizalde batean erori egiten zara: taldekoon artean "zergatik ez diagu ba joko?" esan eta jotzen bukatzen duzu. Eta arrakasta gehiena horrek du gainera!
J. ETXEBERRIA: Musika munduan beti daude halako konplexuak, "ni guzti honen gainetik nago" edo "horretara ez naiz jaitsiko" bezalako sentsazioak. Gaztetan nik ere aurreiritzi piloa nuen, eta guretzat Ramones edo ACDC entzuteak puntu inkonformista bat zuen: gure garaiko neskek ez ziguten kasurik egiten eta Los Pecos bezalako taldeak entzuten zituztenez horri erantzuteko modu bat zen gurea. Baina denborarekin ireki egiten zara musika mota ezberdinetara. Gero eta sinetsiago nago musika bat eta bakarra dela: instrumentu akustikoekin egin edo sintetizadore batekin egin, rocka izan edo klasikoa izan, azkenean musika da. Zuri zerbaitek komunikatzen badizu, iritsi egiten bazaizu, horrek du axola. Modatan erortzen gara, hori garbi dago, baina garbi dago ere festetan entzuten ditugun kantuak etxean entzuteko ez zaizkigula gustatzen. Guk plazan ari garenean leku eta memento horretarako jardun behar dugu.
X. Saldias: Bestetik atentzioa ematen dit euskaldunak zer ezberdinak garen. Hemen, adibidez, popak ez du funtzionatu.
J. Etxeberria: Baina hor zerbaitek huts egiten digu, eta nabarmena da. Gainerako herri guztietan generorik salduena popa baldin bada eta hemen ez badago, konplexuren bat badugun seinale. Ezberdintasun punturen bat egongo da beti, baina hainbeste ez.
Hemen euskal rock erradikalak markatu du historia guztia. Hemen funtzionatzen dutenak punk ukitua duten edo heavy metala egiten duten taldeak dira. Aldiz, pop erres, gardenak zaila du hemen funtzionatzen. Triki ukitu batekin pop musika egiten duten taldeak badira, baina korronte bat egitea falta da.
Letra aldetik, erreparoa ematen duen musika mota egiten hasten garenean, beti drogari buruzko gaietara edo ukitu abertzalea duten mezuetara jotzen dugu. Hemen dena transzendentala da, dena transzendentalizatu egin dugu.
X. Saldias: Agian kontua da lotsatu egiten garela "maite zaitut" esaterakoan. Alex Ubagok "me muero por conocerte" esaten du, eta lan ederrak izan ditut hori itzultzeko! Tamainakorik ez nioke inoiz esango neska bati! Neska bati esango niokeena puztuta itzuli behar izan dut kantua.
J. Etxeberria: Euskaldunok gauza horiek denak sentitzen edo pentsatzen ditugu, baina esateko pauso hori falta zaigu. Oso gauza bitxia gertatu zaigu irratian: entzuleek kantuak norbaiti eskaintzeko orain arte erantzungailua erabili izan dugu. Jendea lotsatu egiten zen bere ahotsez norbaiti maitasunezko ezer esatera. Orain posta elektroniko eta sms mezu bidez jasotzen ditut eskaintzak eta nik esaten ditut mikrofonotik. Jakin nahi nuke arratsaldero zenbat mezu jasotzen ditudan "Kepa (edo berdin zait nor) pilo bat maite zaitut, bizitzan pasa zaidan gauzarik onena izan da zu ezagutzea..." eta halakoak esanaz!
J. ETXEBERRIA: Musika munduan beti daude halako konplexuak, "ni guzti honen gainetik nago" edo "horretara ez naiz jaitsiko" bezalako sentsazioak. Gaztetan nik ere aurreiritzi piloa nuen, eta guretzat Ramones edo ACDC entzuteak puntu inkonformista bat zuen: gure garaiko neskek ez ziguten kasurik egiten eta Los Pecos bezalako taldeak entzuten zituztenez horri erantzuteko modu bat zen gurea. Baina denborarekin ireki egiten zara musika mota ezberdinetara. Gero eta sinetsiago nago musika bat eta bakarra dela: instrumentu akustikoekin egin edo sintetizadore batekin egin, rocka izan edo klasikoa izan, azkenean musika da. Zuri zerbaitek komunikatzen badizu, iritsi egiten bazaizu, horrek du axola. Modatan erortzen gara, hori garbi dago, baina garbi dago ere festetan entzuten ditugun kantuak etxean entzuteko ez zaizkigula gustatzen. Guk plazan ari garenean leku eta memento horretarako jardun behar dugu.
X. Saldias: Bestetik atentzioa ematen dit euskaldunak zer ezberdinak garen. Hemen, adibidez, popak ez du funtzionatu.
J. Etxeberria: Baina hor zerbaitek huts egiten digu, eta nabarmena da. Gainerako herri guztietan generorik salduena popa baldin bada eta hemen ez badago, konplexuren bat badugun seinale. Ezberdintasun punturen bat egongo da beti, baina hainbeste ez.
Hemen euskal rock erradikalak markatu du historia guztia. Hemen funtzionatzen dutenak punk ukitua duten edo heavy metala egiten duten taldeak dira. Aldiz, pop erres, gardenak zaila du hemen funtzionatzen. Triki ukitu batekin pop musika egiten duten taldeak badira, baina korronte bat egitea falta da.
Letra aldetik, erreparoa ematen duen musika mota egiten hasten garenean, beti drogari buruzko gaietara edo ukitu abertzalea duten mezuetara jotzen dugu. Hemen dena transzendentala da, dena transzendentalizatu egin dugu.
X. Saldias: Agian kontua da lotsatu egiten garela "maite zaitut" esaterakoan. Alex Ubagok "me muero por conocerte" esaten du, eta lan ederrak izan ditut hori itzultzeko! Tamainakorik ez nioke inoiz esango neska bati! Neska bati esango niokeena puztuta itzuli behar izan dut kantua.
J. Etxeberria: Euskaldunok gauza horiek denak sentitzen edo pentsatzen ditugu, baina esateko pauso hori falta zaigu. Oso gauza bitxia gertatu zaigu irratian: entzuleek kantuak norbaiti eskaintzeko orain arte erantzungailua erabili izan dugu. Jendea lotsatu egiten zen bere ahotsez norbaiti maitasunezko ezer esatera. Orain posta elektroniko eta sms mezu bidez jasotzen ditut eskaintzak eta nik esaten ditut mikrofonotik. Jakin nahi nuke arratsaldero zenbat mezu jasotzen ditudan "Kepa (edo berdin zait nor) pilo bat maite zaitut, bizitzan pasa zaidan gauzarik onena izan da zu ezagutzea..." eta halakoak esanaz!
Euskara ez da sartu, beraz, musika estilo batzuetan. Gaztelera sartu al da plazatako girora?
X. Saldias: Epeltzen ari gara. Gaurko umeek telebista eta "Operacion Triunfo" hainbeste ikusten dute, halako bonbardeoa dugu, zaila dela erdararengandik ihes egitea. Lehen gorroto handia genion gazteleraz kantatzeari, eta orain berriz, kanta bat gazteleraz abesten dugu eta jendeak ere onartzen du. Agian normalizatu egin da egoera. Memento batean gure kantuetan ingelesa onartzen genuen baina gaztelera ez. Alde horretatik normalizazio batera iristen ari gara, baina erlaxazioaren ondorio den normalizaziora, ez kontzienteki egina.
J. Etxeberria: Ni musika munduan gauzak militantziaz entzutearen oso kontrakoa izan naiz beti. Azken urteotan konturatu naiz, nahiz eta erabat militantziaz entzutearen kontrakoa izaten jarraitu, militantzia apur bat ere behar dugula oraindik euskal musikaren inguruan. Denari uko egiterik ez dago, kolpean behintzat.
Kantuen hitzak euskaratzeaz aritu zara. Guk, aldiz, hori ezin dugu egin, bertsio originala bere-berean jartzen dugu. Gurea euskal produktu bat al da? Ziurrenik Eganena adina euskalduna ez da izango, baina nik uste bere osotasunean gure produktua euskalduna dela. Gu etengabe euskaraz ari gara. Eta gure produktua mundu zeharo erdaldun batean sartzeko errazagoa da, Eganena izan daitekeena baino. Donostiako Aste Nagusian, esaterako, gauero Kursaalean festak egiten ziren DJ piloarekin. Gu ginen han euskaraz egiten zuten bakarrak. Eta jendea beste inorekin baino gehiago. Tira, bere txarrean, hori ere txar-txarra ez da izango.
X. Saldias: Nik, berriz, kontrakoa egin behar izaten dut jende erdalduna erakartzeko. Publiko erdaldunaren aurrean gertatu izan zait aurkezpenak euskaraz egiten hasi orduko jendeak martxa egitea. Aldiz, erdaraz aurkezpenak egin eta gero euskarazko kantuak sartu eta jendea dantzan gelditzen da. «Hori behintzat lortu diat!» da halakoetan nire poza, bere pittinean. Halakoetan, bakarrik gelditzea baino nahiago jendea behintzat festan gelditzea, eta euskal giroa beste nolabait ezartzea.
J. Etxeberria: Ni musika munduan gauzak militantziaz entzutearen oso kontrakoa izan naiz beti. Azken urteotan konturatu naiz, nahiz eta erabat militantziaz entzutearen kontrakoa izaten jarraitu, militantzia apur bat ere behar dugula oraindik euskal musikaren inguruan. Denari uko egiterik ez dago, kolpean behintzat.
Kantuen hitzak euskaratzeaz aritu zara. Guk, aldiz, hori ezin dugu egin, bertsio originala bere-berean jartzen dugu. Gurea euskal produktu bat al da? Ziurrenik Eganena adina euskalduna ez da izango, baina nik uste bere osotasunean gure produktua euskalduna dela. Gu etengabe euskaraz ari gara. Eta gure produktua mundu zeharo erdaldun batean sartzeko errazagoa da, Eganena izan daitekeena baino. Donostiako Aste Nagusian, esaterako, gauero Kursaalean festak egiten ziren DJ piloarekin. Gu ginen han euskaraz egiten zuten bakarrak. Eta jendea beste inorekin baino gehiago. Tira, bere txarrean, hori ere txar-txarra ez da izango.
X. Saldias: Nik, berriz, kontrakoa egin behar izaten dut jende erdalduna erakartzeko. Publiko erdaldunaren aurrean gertatu izan zait aurkezpenak euskaraz egiten hasi orduko jendeak martxa egitea. Aldiz, erdaraz aurkezpenak egin eta gero euskarazko kantuak sartu eta jendea dantzan gelditzen da. «Hori behintzat lortu diat!» da halakoetan nire poza, bere pittinean. Halakoetan, bakarrik gelditzea baino nahiago jendea behintzat festan gelditzea, eta euskal giroa beste nolabait ezartzea.
Plazetan baino tabernatan festa gehiago egiten da gaur. Musikaz gain, espazioak ere badu eraginik?
J. Etxeberria: Espazioak ere badu bere puntua. Euskaldunak beti izan du halako izaera lotsatia, eta asko gustatzen zaigu ahalik eta ezkutuen egotea. Nahiago dugu taberna batean bazter batean jarri eta geu egotea kontrolatzen. Aldiz, plaza oso leku nabarmena da, plaza batek beti intimidatzen zaitu gehiago.
X. Saldias: Bakoitzak bere herriko plazari errespetu ikaragarria izaten dio.
J. Etxeberria: Azpeitia plazarik gogorrenetakoa da.
X.Saldias: Bai. Jendea kalean gora eta behera ibiltzen da, eta kioskoa pixka bat aparte gelditzen da. Kioskoan sartze hori inori ez zaio gustatzen. Aldiz, urte batean tabernak dauden tokian plaza txiki bat jarri zuten, kaletik espazio hori bereizi gabe, eta jendea gustura egon zen. Musikak osagai batzuk izan behar ditu: taberna edo edana egotea alboan, eta leku ezkutuan egotea.
X. Saldias: Bakoitzak bere herriko plazari errespetu ikaragarria izaten dio.
J. Etxeberria: Azpeitia plazarik gogorrenetakoa da.
X.Saldias: Bai. Jendea kalean gora eta behera ibiltzen da, eta kioskoa pixka bat aparte gelditzen da. Kioskoan sartze hori inori ez zaio gustatzen. Aldiz, urte batean tabernak dauden tokian plaza txiki bat jarri zuten, kaletik espazio hori bereizi gabe, eta jendea gustura egon zen. Musikak osagai batzuk izan behar ditu: taberna edo edana egotea alboan, eta leku ezkutuan egotea.
Xabier Saldias: curriculuma
Jaio: Azpeitian, 1951n.
Ibilbidea
1970az geroztik Euskal Herrian plazaz plaza dabil, Egan taldearekin.
1993an ETBn «Hegan» saioa aurkeztu zuen.
1994an Egan taldea bitan banatzearen ondorioz, Trabuko eta Egan Berria sortu ziren.
1993an ETBn «Hegan» saioa aurkeztu zuen.
1994an Egan taldea bitan banatzearen ondorioz, Trabuko eta Egan Berria sortu ziren.
Diskoak
»Hemen gaude» (1985).
«Festarik festa» (1986).
»Denok dantzara» (1987).
»Egan» (1990).
«Erromerian» (1990).
»Lehenengo lau diskoetatik» (1991).
»Nahasean» (1991).
»Queen omenduz» (1992).
«Dantza eta kitto» (1993).
»Egan Berria» (1995).
»Meta eginez» (1996).
«Festarik festa» (1986).
»Denok dantzara» (1987).
»Egan» (1990).
«Erromerian» (1990).
»Lehenengo lau diskoetatik» (1991).
»Nahasean» (1991).
»Queen omenduz» (1992).
«Dantza eta kitto» (1993).
»Egan Berria» (1995).
»Meta eginez» (1996).
Joseina Etxeberria: curriculuma
Jaio: Ataunen, 1968an.
Ikasketak: Kazetaritza.
Ibilbidea
1990az geroztik ari da Euskadi Gaztean (irratia sortu zenetik).
ETBn «E-Klipse» bideoklipen programa hasi zen aurkezten 1999an.
2001 urtean hasi zen Disko Festarekin.
Idatzizko hainbat mediotan kolaborazioak egin izan ditu: «Gara», «Diario Vasco», «El Pais», «Euskaldunon Egunkaria»...
ETBn «E-Klipse» bideoklipen programa hasi zen aurkezten 1999an.
2001 urtean hasi zen Disko Festarekin.
Idatzizko hainbat mediotan kolaborazioak egin izan ditu: «Gara», «Diario Vasco», «El Pais», «Euskaldunon Egunkaria»...
Xabier Saldias: Txorilandian.
70eko hamarkadan Azpeitian Posadas sarjentoa genuen, listoa oso (bere ustetan). "Hemen gaude gu Egan... Egan! Anttonen furgonetan... Egan!" kanta zela-eta Posadasek kuartelera eraman gintuen: "Badakit bigarren zentzuan ari zaretela! 'Furgonetan... ETA' esaten duzue!". Jakina, orduan hau "txorilandia" zen: "Kaiolan dagoen txoria" eta halakoekin esan behar gauzak. Terrorismoaren apologia zela-eta barrura eraman gintuzten!
Joseina Etxeberria: Halakoxea naiz!
Orain gutxi Beasainen genuen Disko Festa. Bertako nire lehengusu bat kontatzen jardun zitzaidan, herrian denek esaten ziotela: «Hi, hire lehengusu horrek zer hartzen dik hala ibiltzeko?» eta bera denei azaltzen ez nuela sekula ezer hartzen, halakoxea nintzela.
Eszenategia txikia zen, eta korrika nindoala kableekin estropozo egin nuen. Berehala etorri zitzaidan burura: «Berriz ere fama ederra izango dut Beasainen!».
Eszenategia txikia zen, eta korrika nindoala kableekin estropozo egin nuen. Berehala etorri zitzaidan burura: «Berriz ere fama ederra izango dut Beasainen!».
Bertsoa
Doinua:
GAU EDER BATEK NINDUEN
GAU EDER BATEK NINDUEN
"Behin batean Loiolan" ta
"etorri disko-festara",
parrandan moldatu gera
zetozen doinuetara.
Baina hain azkar eta hainbeste
nola aldatu gera ba?
Moda kontua ote da edo
Darwin-en teoria da?
"etorri disko-festara",
parrandan moldatu gera
zetozen doinuetara.
Baina hain azkar eta hainbeste
nola aldatu gera ba?
Moda kontua ote da edo
Darwin-en teoria da?
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Xalba Ramirez
|
Irutxuloko Hitza
#3
Rafael Poch
|
CTXT
#4
Mikel Aramendi
#5
Eneko Imaz Galparsoro
Azkenak
2025-06-25
Gorka Intxausti Aranguren
Ez hil, faborez
HIL FABOREZ FEST
Lekua: Ibaola Harriak, Eskuernaga.
Taldeak: Lukiek, Las Sexpeares, Seggs Tape, GAL, Chuleria Joder!, Aposapo, Bayou la Batre, Borla, Türbot, Malakias MX3
Data: 2025eko ekainaren 14a.
--------------------------------------------------------
2025-06-25
Jon Fernández González
EAEko herritarren %58k mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu du 2024an
EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.
2025-06-25
Hala Bedi
Gasteizko lorezainek grebarako eskubidea aldarrikatu dute hiriko hainbat iturri berdez tindatuz
ESK eta LAB sindikatuek jakinarazi dutenez, lorezainek greba egiteko duten zilegitasuna aldarrikatu nahi izan dute ekintza ikusgarri honen bitartez. PSE eta EAJren gobernu-taldea seinalatu dute erantzule nagusi gisa, "Green Capital markaren atzean hiriaren ikurra zaintzen... [+]
Mendebaldea bere mundu-gerra eskalatzen ari da
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
2025-06-25
Xiberoko Botza
Ikusgarrietako intermitenteek lana mentx düe
Frantziako gobernamentüak ekonomiak egin nahian, leküko kolektibitateer eta eskülder sos pübliko gütigo banatü dü. Horrek ondorioak badütü, ekonomia handiena kültüran egin beita. Intermitenteek nekeziak ezagütze... [+]
2025-06-24
Eneko Imaz Galparsoro
EAJren hizkuntza eskakizunetarako proposamena “atzerapausoa” dela salatu dute ELAk eta LABek
Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]
.jpeg)
2025-06-24
Jon Fernández González
Arabako Aldundiak indarkeria matxistaren biktimei arreta murriztu diela salatu du ESK-k
Lanpostuak, emakumeak artatzeko egonaldi ertaineko harrera zerbitzua eta aurrekontua murriztu ditu Aldundiak.
2025-06-24
Eneko Imaz Galparsoro
Zenbait lagun zauritu dira Hernaniko San Joan gaueko istiluetan, eta gutxienez pertsona bat atxilotu dute
Xabier Lertxundi alkateak adierazi du istiluak leku eta ordu ezberdinetan gertatu direla, eta haien artean ea loturarik dagoen ikertzen ari dira. Udaltzaingoak laguntza eskatu dio Ertzaintzari 03:30 aldera, eta haiek oldartzean hainbat lagun zauritu dituzte. Segurtasun Sailak... [+]
2025-06-24
Mikel Aramendi
ANALISIA
Chen Yun: txoria eta kaiolaren auziak hortxe jarraitzen du
Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]
2025-06-24
Jon Fernández González
Bilboko Bira Kulturak eskaintza gutxituko du laguntza publikoen murrizketagatik
Ez dute itxiko, baina orain arte eskaini duten programazioari ezin izango diote eutsi. "Bira txikiago bat" izango dela zabaldu dute sare sozialetan.
2025-06-24
Mikel Garcia Idiakez
Nola debekatu sare sozialak erabiltzea 16 urtez azpikoei? Australiako Gobernuak badu formula
Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]
2025-06-24
Eneko Imaz Galparsoro
Israeli boikota musika jaialdietan ere
El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]
2025-06-24
Jon Fernández González
NATOtik ukatu egin dute Sánchezek iragarritako gastu militarraren salbuespena
Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.
2025-06-24
Eneko Imaz Galparsoro
Trumpek Israel eta Iran arteko su-etena iragarri du eta ordu gutxira zalantzan dago jada
Iranek AEBen Qatarreko base militarrari eraso egin ostean eman du ustezko akordioaren berri Etxe Zuriko maizterrak, Truth Social sare sozialean. Ostean, Israelgo Gobernuak adierazi du Trumpen proposamena onartu duela, eta berdina egin du Irango Segurtasun Nazionaleko... [+]
Eguneraketa berriak daude