Eski oholak, botak, euskarriak, uhalak...


2002ko urtarrilaren 27an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Mendiko eskian erabiltzen diren oholak, euskarriak eta botak beste eski motetakoengandik desberdinak dira, jaisteaz gain maldan gora igotzea ere ahalbidetu behar baitute. Jaitsierak egiteko eski alpinoan erabilitako ekipoak izango lirateke onenak, baina igoerarako ahalik eta ekipo arinena behar dugu, bestela pentsa zer izango den hanka bakoitzean hainbat kiloko zamarekin igotzea... Horregatik, mendiko eskirako ohol, euskarri eta botak tarteko soluzio bat direla esan daiteke.

Oholak eski alpinokoen antzekoak dira itxuraz, baina normalean arinagoak eta motzagoak dira, nahiz eta hemen norberaren gustu eta preferentziek eta aurrekontuak ere eragina duten. Beste eskietatik bereizten dituzten xehetasun batzuk dituzte, espatulako zuloa eta zola fluoreszentea edo kolore bizikoa, esaterako. Botek ere, eroso igotzeko eta eskiatzen ongi jaisteko balio behar dute, baita oinez ibiltzeko ere, batzuetan eskiak kendu eta makutoan gordeta, oinez jarraitu behar baita, pasabide zail batetik edo elurrik gabeko eremu batetik igaro behar denean, adibidez. Horregatik gomazko zola izaten dute, mendiko botek bezala. Oinetakoen kontuan ere, norberaren gustuak erabakigarriak dira. Batzuek jaitsieraz ederki gozatu nahi izaten dute eta ohol edo bota gogorragoak eta astunagoak nahiago dituzte, nahiz eta igoeran deserosoagoak izan. Beste batzuek nahiago dute igoeran alferrik ez nekatu eta arinago joan. Izan ere, igoeran denboraren zati handiena pasatzen dela kontuan hartuta, zentzuzkoena da. Eski alpinokoekin alderatuz gero, orokorrean bota arinagoak, erosoagoak eta ibiltzeko egokiak izaten dira.
Ohola eta bota euskarriak elkartzen ditu. Lehenago esan bezala, igotzea eta jaistea ahalbidetu behar du, horregatik, jaisterakoan eski alpinoko euskarri batek bezala funtzionatuko du, eta igotzerakoan iraupen eskiko batek bezala, hau da, orpoa oholetik libre geratuz. Honela, elur gainean oinez ibiliko bagina baino erosoago joango gara gehienetan, pauso luzeagoa emango baitugu. Malda gogortzen den neurrian, mendiko euskarriak izaten dituen altxak asko errazten du igoera, orpoa gorago kokatuz ez baitugu oina maldaren paralelo eraman beharrik. Euskarria eta ohola eroriko batean ez galtzeko, botari uhal batzurekin lotuta eraman ohi dira.
Igoeran ohola atzerantz ez irristatzeko, foka larrua deitzen den ile gogorreko banda batzuk itsasten zaizkio eskiari, zola osoa estaliz. Ileak atzerantz (maldan beherantz, alegia) orientatuak daudenez, ohola aurrerantz irristatzen da, baina ez atzerantz. Igoera bukatutakoan oholei foka larrua kentzen zaie. Aitzina foken benetako larrua erabiltzen zen, baina gaur egun ez dira horretarako fokak hiltzen, beste materialekin egin ohi dira. Elur oso gogorra edo izoztua topatuz gero, hortzak (eskiaren kranpoi modukoak) lagungarri gertatzen dira igoeran ohola hobeto eusteko, egoera horretan foka-larruak ezingo baitu ohola ongi eutsi eta atzera egitea eragotzi.
Beste eski motetan bezala, bi bastoi erabiltzen dira, bai igotzeko eta bai jaisteko. Baina horretaz guztiaz gainera, egingo den ibilbidearen eta aurkituko diren zailtasunen arabera, arrunta izaten da kranpoiak eta pioleta eramatea, eta zeharkaldi zailetan soka bat eta eskaladako gainerako tresnak ere bai


Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude